Waar de jeugdzorg nu nog een taak is van de provincie, ligt die verantwoordelijkheid straks bij de gemeenten. Burgers krijgen ook meer eigen verantwoordelijkheid. Door die verschuivingen veranderen de eisen aan de informatievoorziening. Een gesprek met Wim de Jonge en Quirijn van der Goes, verantwoordelijk voor de productvisie van Centric op deze transitie.
Welke gevolgen heeft de nieuwe taakverdeling in het sociale domein voor gemeenten?
“Door de decentralisatie van de jeugdzorg krijgen gemeenten er een nieuwe taak bij, waarvoor veel gemeenten de kennis en ervaring nog moeten opbouwen”, zegt Quirijn. “Voor uitvoerende organisaties, de jeugdzorgaanbieders, betekent het dat ze met andere en mogelijk meerdere opdrachtgevers te maken krijgen. Daardoor krijgen ze ineens te maken met diverse beleidsrichtlijnen en verschillende prestatie-eisen. De jeugdzorginstellingen die wij bedienen met onze programmatuur zijn daarom op zoek naar nieuwe manieren om informatie aan te bieden en te delen.”
Wim: “Voorheen waren de kaders duidelijker. De vraag verandert nu in die zin dat gemeenten zelf de eisen opstellen en zich buigen over de vraag wat ze verwachten van hun jeugdzorgleveranciers. Daarbij werken gemeenten nu vaker samen, lokaal en regionaal. Wat het ingewikkeld maakt is dat gemeenten soms voor het onderdeel Jeugdzorg bij het ene regionale verband zijn aangesloten, terwijl ze voor Onderwijs of Werk en Inkomen op een ander samenwerkingsverband zijn aangewezen. Daardoor is ook de informatievraag behoorlijk divers.”
Waar liggen de grootste uitdagingen?
Quirijn: “Zorgen dat signalen op een goede manier bij elkaar komen, signalen uit gezinnen, van professionals, van systemen. Daar komt het concept om de hoek kijken van één gezin, één plan, één regisseur. Van belang is dat je situaties die om aandacht vragen, de risicogevallen, eruit kunt lichten en integraal kunt benaderen. Pak je dat goed aan, dan voorkom je dat een wethouder later moet uitleggen waar het mis is gegaan.”
Wim: “Naast die inhoud vormen ook de kosten een zorg voor de gemeenten. Als er meer zorg nodig is, lopen de kosten op. Onze boodschap luidt: als je processen goed op elkaar afstemt en systemen slim inricht, kan het een stuk efficiënter en dus goedkoper. Bovendien houden alle betrokkenen zo inzicht op de uitvoering.”
Speelt Centric een rol in die afstemming?
Wim: “Ja, met de kennis en ervaring die we hebben dankzij onze aanwezigheid op verschillende plekken in de keten. Wij gaan graag in gesprek met zorgaanbieders, beleidsmakers en regionale instellingen om afspraken te maken over de invulling van de transitie van de jeugdzorg. En wij ondersteunen de trend van integrale samenwerking op het gebied van wonen, zorg en jeugdzorg natuurlijk door onze producten daarop te laten aansluiten.”
Met de transitie komt de zorgtaak bij gemeenten te liggen, dichter bij de burger dus. Zijn de lijnen straks korter?
Quirijn: “Die verschuiving betekent dat je sneller kunt ingrijpen. En hoe eerder je ingrijpt, hoe kleiner de kans op verdere escalatie. Daar hebben niet alleen burgers baat bij, maar vanwege lagere kosten ook de gemeente.”
Wim: “Uitzonderingen vragen de meeste aandacht. Gemeenten moeten hun aandacht daarom richten op de multiprobleemgevallen. Niet iedereen hoeft namelijk door de molen met een uitgebreide intake en een regisseur. Dat is inefficiënt en kostbaar. Onze slogan bij de nieuwe Suite4Sociale Regie verwoordt het zo: enkelvoudig waar het kan, integraal waar het moet. Waar het om gaat is dat een casemanager snel een beeld heeft van wat er allemaal speelt binnen een gezin en wat andere hulpverleners al doen.”
Tegelijk met die taakverschuiving naar gemeenten verschuift een deel van de verantwoordelijkheid naar de burger. Hoe zit dat?
Wim: “De regisseur kan ook een mantelzorger zijn. De overheid wil toe naar meer zelfredzaamheid in de samenleving. Meer sociale cohesie geeft een kleinere kans op escalatie. Burgers moeten wel meer grip krijgen op hun eigen gegevens en wie daar allemaal nog meer toegang toe hebben; dat geeft vertrouwen. Omgekeerd hebben hulpverleners dat inzicht voor hun werk eveneens nodig, maar op een ‘need to know’-basis. Dat is op dit moment het grootste vraagstuk.”
Is er al een standaard voor het berichtenverkeer?
Quirijn: “Er is de SBV-Z, maar ook KING en het College van Zorgverzekeringen (CVZ) werken aan standaarden. Als softwareleverancier kunnen wij het allemaal ondersteunen, maar dat is niet de ideale oplossing. Het zou mooi zijn als er over de domeinen heen op termijn landelijke knooppunten komen waar organisaties terecht kunnen.”
Uw informatievoorziening voorbereiden op de transformatie in het sociale domein?
Bekijk hoe de Suite4Sociale Regie u ondersteunt in uw nieuwe regierol. Zie: www.centric.eu/socialeregie
