Blog

‘Ondoordringbare digitale muur’

Leg een dossier aan van uw contacten met de (digitale) overheid, leer schrijven en haal de krant. Dat is nodig omdat men zonder dat de ‘dienstverlening’ niet kan verbeteren.

“Een ondoordringbare digitale muur en een onpersoonlijk technocratisch bastion, bevolkt door 19 duizend ambtenaren die hun targets zitten af te vinken en werklozen uit de statistieken proberen te toveren.” Zo typeerde een werkzoekende afgelopen zaterdag in de Volkskrant het UWV.

Hij was sinds begin 2013 zonder werk en had een logboek bijgehouden van zijn contacten (vooral: zijn verwoede pogingen om in contact te komen) met het UWV.

Het is een woedend makend relaas over bureaucratisch wanpresteren, waarin een academicus met bijna een kwart eeuw ervaring in zijn vak geacht wordt serieus en op straffe van sancties te solliciteren naar (1) een tijdelijke baan voor een junior met maximaal drie jaar ervaring 180 kilometer verwijderd van zijn woonplaats, (2) een startersbaan met als functie-eis: recent afgestudeerd, (3) een ‘bijbaantje’ annex ‘leuke bijverdienste’ op 100 kilometer afstand en (4) een functie zonder salaris, want vrijwilligerswerk, ook 100 kilometer ver weg, dat alles in het begeleidende bericht verkocht als ‘100% passende vacatures’.

Hij was al sceptisch, want een vacature kan 100 procent passend zijn voor een vijftiger, maar welke werkgever vindt een vijftiger 100 procent passend voor zijn vacature? En hij kwam dus al snel tot het inzicht dat hij voor werk niets aan het UWV zou hebben. Maar om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien, was hij wel van dat UWV afhankelijk. Hij zette weliswaar een freelancepraktijk op, maar die kon in een sector met 2925 werkzoekende collega’s het wegvallen van zijn salaris niet opvangen, waardoor een uitkering noodzakelijk was. Intussen waren de regels ondoorgrondelijk, de toepassing daarvan onverbiddelijk en harteloos, de mogelijkheid om er (mondeling) toelichting op te krijgen vrijwel non-existent en de uitleg, als de vragen eens wel tot het onpersoonlijke en technocratische bastion doordrongen en daar een reactie wisten los te maken, inadequaat. En terwijl het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen zegt te kiezen voor ‘het meest effectieve kanaal’ en vervolgens stelt: ‘WW’ers bieden we in de eerste drie maanden van hun werkloosheid online dienstverlening’, noteert deze werkzoekende: “De jaren erna zal ik nog tientallen keren lezen of horen dat ‘de website er even uit ligt’.”

Waarom deze ervaringen woedend makend zijn? Of althans woede zouden moeten wekken en niet als onvermijdelijk fact of life moeten worden afgedaan?

Omdat ze haaks staan op de schone schijn die de(ze) overheid schaamteloos van zichzelf ophoudt. Een vorm van bureaucratisch-anonieme valsheid in geschrifte.

De 100 procent passende vacatures zijn hierboven al genoemd.

Ook de toevoeging aan de werkzoekende van een ‘werkcoach’ valt hieronder: “Die werkcoach suggereert persoonlijk contact, maar is in werkelijkheid telkens een ander persoon. Je zou eens het gevoel krijgen dat er ergens in die anonieme kantoorkolos iemand, een mens, zit die een béétje meedenkt.”

Hij citeert ook uit een jaarverslag: “In 2014 vonden in totaal 253.100 WW’ers mede door onze inzet werk. Onze extra inspanningen om oudere werkzoekenden aan werk te helpen, met aanvullend budget van het kabinet, lijken vruchten af te werpen.”

En hij citeert een radiospotje: “Je had een baan. Maar nu niet meer. Nu heb je een uitkering. Maar het kriebelt. Je denkt: misschien voor mezelf beginnen? Een eigen zaak? Zzp’er? Maar hoe pak ik dat aan? En als ik met een zaak begin, stopt mijn uitkering dan? Dat soort vragen. Daar is UWV voor. Kijk op UWV.nl. Je krijgt er duidelijke antwoorden waarmee je verder kan. UWV. Werken aan perspectief.”

Het kriebelt. Waarom het nog meer woedend makend is? Omdat de directeur van UWV Werkbedrijf, oud-fractieleider van GroenLinks in de Eerste Kamer en voormalig directeur van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) Tof Thissen, zich in de Volkskrant ‘persoonlijk zeer geraakt’ toont. Als reden daarvoor noemt de krant dat het UWV volgens een woordvoerder de klachten ‘herkent’. Meestal is men geraakt door iets waarvan men geen weet had en wat zeer ernstig is. Hier blijkt een organisatie zich in ernstige klachten te ‘herkennen’ en de directeur daardoor geraakt te zijn. Geraakt door dat herkennen dus. En toch ook door de klachten, want, zo voegt de krant nog toe, Thissen is ook geraakt ‘door het relaas’ van deze UWV-cliënt.

Hij liet weten: “Het schrijnt en schuurt, maar het is óók een prachtig verhaal en het is goed dat het is opgeschreven. Wij willen zelf ook héél graag dat er weer een eerste face-to-facecontact komt met nieuwe klanten, en hopelijk gaat dit verhaal helpen om dat voor elkaar te krijgen.” Thissen liet dit weten aan de werkzoekende, die zijn verhaal aan het UWV had opgestuurd en dezelfde dag door de directeur werd gebeld. Waar menige organisatie zich niet op haar falen laat aanspreken met de smoes ‘niet over individuele gevallen’ te communiceren staat het UWV nu daarover de Volkskrant te woord en belt de hoogst verantwoordelijke de gedupeerde.

Dat is mooi, kun je zeggen (ervan afgezien dat de directeur blijkbaar zo’n verhaal van buiten nodig heeft om voor elkaar te krijgen wat hij wenselijk vindt), maar waarom stond het UWV de Volkskrant te woord en belde de directeur de gedupeerde?

Omdat de gedupeerde een journalist is die kan schrijven en met zijn relaas tot de kolommen van een landelijk dagblad had weten door te dringen.

Hoeveel van de overheid afhankelijken, in meerderheid niet hoog opgeleid en minder weerbaar, zijn nog meer slachtoffer van onverschillig broddelwerk in het callcenter, aan de keukentafel of achter het e-loket?

Thissen herkende ‘een prachtig verhaal’. Voor een journalist die zijn stukken ook zag afgedrukt in De Groene Amsterdammer, NRC Handelsblad, Trouw en De Standaard, en door UWV Werkbedrijf naar een bijbaantje bij een huis-aan-huisblad in Moerdijk wordt verwezen, is dat uit de mond van de UWV-topman een bitter compliment.

Op 25 augustus 2011 schreef Binnenlands Bestuur: “De administratieve chaos bij uitkeringsinstantie UWV is soms niet te overzien. Cliënten hebben soms met verschillende kantoren te maken waarvan de administratiesystemen niet met elkaar kunnen communiceren. Zo werkt het UWV-kantoor in Heerlen, dat gaat over overheids- en onderwijspersoneel, met een ander systeem dan de overige vestigingen. Als dit kantoor bij een uitkering betrokken is ‘zijn de problemen bijna niet meer te overzien’.”

Het stuk droeg als kop: Totale chaos bij UWV. Auteur: Sjors van Beek. Dat is ook de hoofdpersoon in het prachtige verhaal, waarmee Tof Thissen zijn doel moet zien te bereiken. Hij hoorde bij de helft van de redactie, die Binnenlands Bestuur bij een reorganisatie november 2011 op straat zette.

Zou het UWV Van Beek nu hebben teruggepakt? Ofschoon hij verslag deed van de bevindingen van de Nationale ombudsman is dat wellicht niet uit te sluiten, maar gezien de chaotische informatievoorziening bij het uitvoeringsinstituut onwaarschijnlijk. Daarbij komt dat het geval niet op zichzelf staat. Het UWV liet immers in een vlaag van transparantie weten dat het zich erin ‘herkent’.

Rest mij nog eveneens transparant te vermelden dat Van Beek in een werkgroep van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten zit, waarvan ook ondergetekende lid is. Maar dat doet aan de feiten niets af.

  • Naam bekend bij de redactie | 13 september 2015, 17:13

    Allemaal heel herkenbaar.
    Ik heb een periode gewerkt en na deze periode mocht ik gelijk weer op cursus komen. Bij de ecoach aangegeven dat ik deze al gehad heb en de reactie was dan ook dat ik zelf mocht bepalen of ik wel of niet zou komen. Aangezien ze met boetes dreigen, ga je maar naar de bijeenkomst. Zonde van mijn tijd, mocht gelijk weer naar huis bij aankomst. Daarnaast heb ik één periode niet aan mijn verplichtingen kunnen doen (3 ipv 4 sollicitatie activiteiten) omdat een familielid in het ziekenhuis lag en overleden is. De reactie van de ecoach was vol taalfouten en starten met condoleren daar had men niet van gehoord en dus ook niet gedaan. Kreeg eigenlijk een reprimande dat ik niet aan mijn verplichtingen had voldaan. En dat terwijl je bij een baas vrijgesteld wordt van verplichtingen en je vrij krijgt om een begrafenis te regelen.
    Bovengenoemde zijn maar enkele voorbeelden.

  • wendy | 22 maart 2016, 17:54

    Ik word al jarenlang bedreigd en gedreigd door de strontkoppen van het UWV. Ik ben ziek geworden bij een bedrijf dat zich profileert als net uitzendbureau in polen en nog wat nationaliteiten. UWV reageert krankzinnig en alsof ik een crimineel ben, werd ik bedreigd en gedreigd door de artsen. Toen ik klaagde bij de politie , kreeg ik een dreigende agent in mijn huis ; een lelijke vetzak die vertelde : niemand wint van de UWV. Vuile vetbal.

Plaats een reactie

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Registreren