Nieuwe mogelijkheden op het terrein van data en analytics leiden tot een andere rol van ICT in bijvoorbeeld de zorg, het verstrekken van uitkeringen en verkeersbeleid. Bestuurders moeten wel leren beleid te baseren op analyses en goed geformuleerde vragen.
Het lijkt wel of de ICT-wereld ook onderworpen is aan de evolutie die levende wezens doormaken. Alleen in de ICT-wereld gaat het wat sneller. De eerste organismen waren nogal primair en onbewust reagerende wezens, die zich onderscheidden in bouw, gebruik van zintuigen en positie in het milieu. In de loop van de tijd groeide het vermogen om met die zintuigelijke waarnemingen méér te doen dan alleen maar vluchten, vechten, of het uitvoeren van andere primaire handelingen die zorgen voor het voortbestaan van de soort. Meer en bewuster doen met waargenomen informatie, en daarmee invloed op de omgeving uitoefenen. Ziedaar de mens.
Ziedaar ook de ICT-wereld. ICT was tot voor kort het domein van de ICT-afdeling. De ICT-afdeling bepaalde welke ICT er werd ingezet in een organisatie. Inmiddels is ICT van essentieel belang in de primaire processen en taakstellingen. De business en de burger hebben wensen en stellen eisen aan informatie die voorheen onmogelijk ingevuld konden worden. ICT is net als de auto in handen gekomen van de eindgebruiker die met bijvoorbeeld zijn smartphone verwacht dat het werkt en beschikbaar, betrouwbaar, veilig en juist is. De ICT moet zich hierop aanpassen. Primaire processen in de maatschappij kunnen niet meer zonder ICT.
Data en analytics
De omgang met data staat daarbij centraal. Bewust meer doen dus met de waargenomen informatie – en daarmee invloed uitoefenen op de omgeving. De waarnemingen en de gevolgtrekkingen daaruit zijn de data, en die data zijn ondertussen veel belangrijker dan de infrastructuur. Die data gaan over de mens en zijn leefomgeving. Over de maatschappij. Data als input voor maatschappelijke actie. Data om daar rekenschap over af te leggen.
Overheden zien dat inmiddels ook en zijn in beleidsontwikkeling en platforms druk met dezelfde materie bezig. Zij laten het belang van ICT en de omgang met data en analytics voor de maatschappij zien.
Zorg
Een voorbeeld is een effectievere en efficiëntere gezondheidszorg. Door de mogelijkheid te differentiëren naar individuen komt de zorg waarin de patiënt centraal staat binnen handbereik. De ontwikkeling op het gebied van cognitive computing waar IBM Watson momenteel het voorbeeld van is, laat zien hoe deze nieuwe technologie kennis beschikbaar maakt voor alle medici. In de toekomst kan iedereen vertrouwen op het feit dat zijn arts gebruikmaakt van de laatste wetenschappelijke kennis en inzichten.
Uitkeringen
Op het gebied van sociale zekerheid en andere overheidsvoorzieningen levert het inzetten van geautomatiseerde beslissingsondersteunende systemen op basis van analyses een scala aan positieve effecten. In de eerste plaats is dat de werkelijke gelijke behandeling van personen omdat deze systemen niet gehinderd worden door (onbewuste) menselijke zwakheden in de beoordeling. De basis waarop de beslissing wordt genomen is bovendien altijd traceerbaar en dus transparant. De politiek krijgt de mogelijkheid om de werking van deze systemen te organiseren op basis van heersende prioriteiten.
Met deze systemen kan ook de rechtmatigheid van verkregen diensten of gelden verbeteren. Wanneer een systeem helpt om beter de ‘bad guys’ te detecteren, helpt het ook om de ‘good guys’ sneller te identificeren, wat de dienstverlening bevordert. Sommige gemeenten kunnen zelfs al mensen identificeren die mogelijk die uitkering hard nodig hebben zonder dat ze weten dat zij er recht op hebben. In de toekomst willen zij gaan kijken of mensen die mogelijk later een beroep doen op aanvullende bijstand eerder te detecteren zijn, zodat deze mensen hulp kunnen krijgen voordat zij in de problemen komen.
Op het gebied van milieu en verkeer zijn er afgelopen jaren ook grote stappen genomen. Het analyseren en voorspellen van CO2-niveaus en andere luchtvervuiling, gerelateerd aan voorspellingen over verkeer en andere activiteiten, leidt al op diverse plaatsen in de wereld tot proactief beleid om vervuiling te voorkomen en files te bestrijden.
De rol van de bestuurders en de ICT-sector
Zo zijn er in alle sectoren voorbeelden van succesvolle initiatieven die onze maatschappij verrijken en onze leefomstandigheden verbeteren. De uitdaging voor bestuurders wordt om de traditionele benadering van beleid als direct antwoord om te zetten in een benadering waarin beleid gecreëerd wordt op basis van analyses die voortkomen uit goed geformuleerde vragen. Een goed beleid begint met het stellen van goede vragen aan de data. De verschillende partijen zouden er, vanuit hun eigen invalshoeken, goed aan doen hierover een gesprek aan te gaan. Om vraagstukken helder te formuleren, en waar mogelijk een gedeelde visie op de nabije en verdere toekomst te formuleren.
