Om digitale soevereiniteit te bewerkstelligen moeten Europa en ook Nederland eigen ‘data spaces’ en een eigen cloud-infrastructuur optuigen, stelt de Tilburgse hoogleraar Lokke Moerel. Niet tech-protectionisme moet de drijfveer zijn; de oplossing ligt in open data, open infrastructuur en open source software, de aloude gedachte achter het open en gedecentraliseerde internet 1.0.
Lokke Moerel is hoogleraar Global ICT Law aan Tilburg University | Beeld: Joris Telders
Europa moet technologisch soeverein zijn, zo luidde de boodschap van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen vorig jaar in haar State of the Union. Niet langer moet Europa afhankelijk zijn van China en de VS, maar in de digitale transformatie haar eigen plan trekken. Soevereiniteit geldt niet alleen op een Europees maar ook op een nationaal en zelfs regionaal niveau.
Europa kan geen vuist maken
Wijze woorden, stelt Lokke Moerel. De digitale identiteit van de meeste Europese burgers kent een buitenlands emailadres en hun persoonlijke data staan nagenoeg allemaal in de clouds van buitenlandse bedrijven, waarvan 80 procent bij slechts vijf aanbieders. Intussen zijn ontwrichtende cyberaanvallen en desinformatie op sociale mediaplatforms aan de orde van de dag, veelal gefaciliteerd door statelijke actoren. Europa kan geen vuist maken en intussen gaat het afschrapen van data van burgers en uit andere bronnen binnen de EU door buitenlandse overheden onverminderd door. Daarbij slaan ze versleutelde gegevens zeker niet over, in de verwachting later de encryptie te kunnen breken als de quantumcomputer dat mogelijk maakt.
Breek het ecosysteem open, zodat je bijvoorbeeld berichten tussen Whatsapp en Telegram uit kunt wisselen.
Om digitale soevereiniteit te bewerkstelligen, suggereert Moerel, moeten Europa en ook Nederland eigen ‘data spaces’ en een eigen cloud-infrastructuur optuigen. Tech-protectionisme is niet de oplossing. Ze pleit voor open data, open infrastructuur en open source software, de aloude gedachte achter het open en gedecentraliseerde internet 1.0. Een eigen gesloten systeem optuigen is een heilloze weg.
Breek het ecosysteem open, zodat je bijvoorbeeld berichten tussen Whatsapp en Telegram uit kunt wisselen. Nederland kan op dit vlak met zijn uitstekende digitale infrastructuur van grote betekenis zijn maar moet deze kwaliteiten wel stevig op de Europese onderhandelingstafels naar voren brengen.
Keynote tijdens Live Event Digitale Infrastructuur en data-economie
iBestuur organiseerde op 17 mei 2022, in samenwerking met DINL en DDA een congres over de toekomst van de digitale infrastructuur in relatie tot de ontwikkeling van een data-economie. Lokke Morel, hoogleraar Global ICT Law aan Tilburg University, verzorgde een keynote over de vraag of de digitale soevereiniteit van Nederland onder druk staat.
