De overheid gebruikt data om beleid op af te stemmen, calamiteiten voor te zijn of om beslissingen op te baseren. In Nijmegen, Almere en het Hoogheemraadschap van Delfland bieden visuele data letterlijk zicht op het beleid.
Paul Geurts is Informatie Architect bij de gemeente Nijmegen. “We zijn twee jaar geleden gestart met het opzetten van een programma om datagestuurd te werken. Dat kan omdat we de afgelopen jaren onze data goed hebben opgebouwd.” In Nijmegen worden data (nog) niet sec gebruikt als middel om beslissingen te nemen. “We maken wel data-analyses en proberen die informatie te benutten in het beleid. Bijvoorbeeld een voorspellende analyse over bijstandsfraude. Zo weten we beter wat we nú moeten doen om erger te voorkomen. Beslissingen nemen we op basis van data, professionaliteit en ervaring.”
Geurts stelt dat visualisatie van data prettig en vooral zeer werkbaar is. “Grafieken en kaarten helpen om grote hoeveelhe- den data inzichtelijk te maken. Neem als voorbeeld de openbare ruimte. Data over klachten en de planning van onderhoud tonen we op een kaart, waardoor we onze onderhoudsplanning flexibeler kunnen inrichten.” Geurts raadt andere gemeenten aan ook meer datagestuurd te gaan werken. “Data betekent informatie en daarmee kan beleid beter afgestemd worden op de werkelijkheid. In de ideale situatie vormt het beleid zich dan naar de dagelijkse praktijk.”
Raad in beeld
Gerhard Dekker, manager onderzoek & statistiek in Almere vertelt dat de gemeenteraad besloten heeft om meer informa- tiegestuurde besluiten te nemen. “Daarbij is het cruciaal dat de raad goed geïnformeerd is. Wordt er bijvoorbeeld in een raadsvergadering gesproken over zzp’ers, dan ‘vertellen’ de data hoeveel zzp’ers de stad heeft, wat zij doen en waar zij zich bevinden. Dat zorgt direct voor een duidelijk beeld en is tijdbesparend, omdat alle raadsleden al vóór de vergadering over dezelfde informatie beschikken.” Dekker stelt dat de aanpak van Almere om de raad vooraf zo breed mogelijk te informeren, innovatief is. “We werken ook met diep technische berekenin- gen, bijvoorbeeld om een prognose te maken over het aantal uitkeringsgerechtigden in Almere over vijf jaar, zodat we een betere begroting kunnen maken.”
Met data kan beleid beter afgestemd worden op de werkelijkheid
Dekker over visualisatie van data: “We kiezen voor de meest aansprekende vorm. Soms een PowerPoint-presentatie, soms een interactief systeem met ‘live’ gegevens. Bij een buurtgesprek is het handig om met virtual reality-brillen door de wijk te lopen, maar zo futuristisch hoeft het niet altijd te zijn. Soms is een spontaan gesprek voor de supermarkt beter dan tweehonderd pagina’s statistieken.”
Hulp bij calamiteiten
Alous Spaanderman is gegevenscoördinator bij het Hoogheemraadschap van Delfland. Zij vertelt: “We verzamelen data door het inmeten op de grond en door het nemen van luchtfoto’s. Maar ook bouwtekeningen, projectplannen en vergunningen zijn data. We gebruiken die data voor watersysteemanalyses. Maar ook om bepaalde beslissingen te nemen zoals peilbesluiten, vergunningen en handhaving. En zelfs om beleid op te baseren.”
Delfland maakte onlangs een begin met het nemen van beslissingen op basis van beschikbare data bij calamiteiten als wateroverlast. “We ondersteunen dat door slimme inzet van systemen (LCMS en 3Di) en netcentrisch werken. 3Di is speciaal ontwikkeld voor beslissingsondersteuning in het waterbeheer rond waterveiligheid (overstroming), wateroverlast, calamiteitenbeheer en ruimtelijke planvorming.”
Spaanderman stelt dat datavisualisatie helpt om de informatie te begrijpen en patronen en verbanden te zien die ertoe doen. “Met de inzet van GIS wordt al veel gevisualiseerd en worden ook data-analyses in beeld gebracht. Ook in het eerdergenoemde 3Di worden prachtige en realistische 3D stereovisualisaties getoond. Dat was voor het grote publiek ook goed te zien in de televisieserie ‘Als de dijken breken’. Daarnaast werken we aan real-time visualisatie in slimme dashboards.”
Van data naar visuele content
De datavertalers van Imagem zetten kennis en informatie om in visuele content. Met name bij ruimtelijke vraagstukken is visualisatie een groot voordeel. Gebruikers krijgen in een dashboard letterlijk zicht op relevante omstandigheden van een specifieke locatie. De datavertalers verbinden informatiebronnen met elkaar en maken slimme combinaties van data. De locatie-intelligente dashboards van Imagem bieden betrouwbare, actuele informatie én creëren nieuwe inzichten binnen een ruimtelijk vraagstuk. De trends en ontwikkelingen die getoond worden, vormen een stevige basis voor beleids- en besluitvorming.
