De komende decentralisaties moeten de maatschappelijke professionals intensiever met elkaar laten samenwerken, vooral bij meervoudige problematiek. Ze hebben daarbij IT-oplossingen nodig die niet hoofdzakelijk zijn gericht op administreren en rapporteren, maar vooral op verbinden en ondersteunen.
Sprekers: Erik Gerritsen (Jeugdbescherming Regio Amsterdam), Sjoerd Potters, (VVD-fractie 2e Kamer), Hans Versteeg (VNG), Ad Verschoor (Capgemini). Het debat vond plaats onder leiding van Peter van Schelven, IT-jurist en iBestuur columnist.
iBestuur symposium: ’3D, regie op informatie’. 03-11-14
Erik Gerritsen, bestuursvoorzitter Jeugdbescherming Regio Amsterdam. Bureaus Jeugdzorg hebben het voortouw genomen bij de ontwikkeling van een nieuw WebInformatie JeugdZorg dat ook gebruikt zou kunnen worden in de door gemeenten nieuw op te zetten AMHK’s.
Sjoerd Potters, VVD-fractie Tweede Kamer. Potters is oud-gemeentesecretaris in Haaren, oud-wethouder sociale zaken in Waalwijk en werkt in de 2e Kamer onder andere de Participatiewet. Wat verwacht de Kamer van de gemeenten als het gaat om rapportages?
Hans Versteeg, projectleider informatievoorziening decentralisaties, VNG. Over standaardisatie versus vrijheid voor gemeenten. VNG komt daarom met standaarden op onderdelen, zoals voor Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.
Ad Verschoor, manager decentrale dienstverlening bij Capgemini. Geeft een visie op samenhang burgerportaal, regieportaal en rekening en verantwoording als minimaal benodigde modules vanaf 1-1-2015.
Debat met sprekers en de zaal onder leiding van Peter van Schelven, ICT-jurist en iBestuur columnist.
Het symposium, dat op 3 november 2014 werd gehouden, was georganiseerd door iBestuur, in samenwerking met Capgemini
3D, regie op informatie
De komende decentralisaties moeten de maatschappelijke professionals intensiever met elkaar laten samenwerken, vooral bij meervoudige problematiek. Ze hebben daarbij IT-oplossingen nodig die niet hoofdzakelijk zijn gericht op administreren en rapporteren, maar vooral op verbinden en ondersteunen. Ad-hocoplossingen zijn vooralsnog onvermijdelijk, maar gemeenten moeten wel verder kijken.
Als op 1 januari 2015 de decentralisaties in het sociaal domein officieel ingaan en gemeenten dus verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg, een uitgebreidere Wmo en het ‘werken naar vermogen’, zullen gemeenten niet meteen de informatievoorziening op orde hebben die een integrale uitvoering van die taken ondersteunt. Maar de contouren van de nieuwe ‘3D-informatievoorziening’ tekenen zich af. Verbindend, procesonafhankelijk, gestandaardiseerd en professionalgericht moeten de systemen zijn, en de sprekers op het iBestuur symposium ‘3D, regie op informatie’ hebben dat goed voor ogen.
Hans Versteeg, projectleider informatievoorziening decentralisaties bij de VNG, vindt standaardisatie een belangrijk uitgangspunt: “Standaardisatie helpt om de markt te ordenen. Daar staat tegenover dat decentralisaties gemeenten juist meer vrijheid geven. Dus we moeten niet naar een one-size-fits-allpakket. Juist op onderdelen komen we vanuit de VNG met standaarden. Het programma van eisen voor de AMHK’s (Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling) is een mooi voorbeeld.”
Een ander aspect dat Versteeg belangrijk vindt: “In het sociaal domein gaat het er minder om dat je links en rechts allerlei administraties inricht, maar vooral dat je heel goed de verbinding tussen mensen, partijen en instellingen kunt leggen. Dan heb je dus niet de klassieke registratiesystemen nodig, maar systemen waarin mensen efficiënt kunnen samenwerken aan casussen.”
Dat vindt ook Erik Gerritsen, bestuursvoorzitter Jeugdbescherming Regio Amsterdam, die medeaanjager was van de vernieuwing van de systemen van de (voormalige) Bureaus Jeugdzorg. Het resulterende WIJZ (WebInformatie JeugdZorg) – gebouwd door Capgemini – is tot stand gekomen met inbreng van een dertigtal jeugdzorgprofessionals uit de praktijk, en nadert zijn voltooiing.
“Eind 2014 hebben wij een werkend digitaal gezinsdossier waarvan de gebruikers van de Bureaus Jeugdzorg nu al zeggen ‘dit is wat het gezinsgericht werken, met één gezin, één plan, één regisseur, maximaal ondersteunt’.” En WIJZ is meteen zo gemaakt dat het met wat aanvullingen ook geschikt is voor diezelfde keukentafelaanpak van de gemeenten zelf. “Dan is het ook te gebruiken voor kwetsbare gezinnen waar kinderen nog níet in hun veilige ontwikkeling worden bedreigd, maar al wel in de problemen zijn. Gezinnen die al bij de CJG’s of de wijkteams in zicht zijn. En doordromend: waarom niet voor de gezinnen zónder kinderen, en vereenzaamde bejaarden? Het is wel gericht op gezinsgericht werken, maar het gaat vooral over multiprobleemsituaties.”
WIJZ zou ook te gebruiken zijn in de door gemeenten nieuw op te zetten AMHK’s. Versteeg zegt dat de VNG geen mening geeft over welke pakketten het beste zijn voor het gezinsgericht werken. Maar: “We hebben die standaarden gemaakt en daar voldoet WIJZ op papier in grote mate aan, evenals aan de filosofie dat je systemen nodig hebt die verbinden. Of WIJZ in de praktijk ook voldoet gaan we nu met mensen vanuit de AMHK’s testen.”
Het kunnen ondersteunen van de professional en het bijhouden van ‘keukentafelgesprekken’ voor de complexe gevallen is niet het enige waaraan uiteindelijk behoefte is, zegt Ad Verschoor, manager decentrale dienstverlening bij Capgemini. “Ik hoor van gemeenten dat een aanzienlijk deel van het werk bestaat uit het afhandelen van simpele gevallen, dus het aanvragen van een traplift of een rollator. Je kunt hierbij ondersteuning bieden waarmee de burger zelf via internet voorzieningen kan regelen waar menselijke tussenkomst niet meer nodig is. Dit kan menskracht binnen de gemeente besparen in de afhandeling en tijd vrij maken voor het werken aan complexe situaties” Maar vooralsnog zou het systeem dat Capgemini voor Jeugdzorg heeft gebouwd een verleidelijk aanbod kunnen vormen voor gemeenten, ten opzichte van de nieuwe oplossingen van het dozijn oude en nieuwe softwarespelers dat inmiddels op de markt actief is. Gerritsen daarover: “Als Capgemini dit verkoopt krijgen wij een kleine vergoeding als bijdrage in de herontwikkeling van onze eigen functionaliteit. En we mogen met zijn allen collectief beoordelen of de prijsstelling van CAP past bij het feit dat de ontwikkelkosten al met belastinggeld zijn betaald. Ik ga ervan uit dat het een aantrekkelijk bod wordt voor gemeenten.”
Maar voorlopig is het alle hens aan dek, stelt Verschoor. “De kortetermijnproblematiek is zo dominant aanwezig dat het soms houtje-touwtjeoplossingen zijn. Gemeenten moeten tenslotte bezuinigen. Na 1 januari vallen er nog veel slagen te maken, maar je moet wel de goede koers inzetten.”