Het grootschalige aftappen door de NSA, incidenten met sociale media en affaires als Diginotar maken duidelijk dat informatie niet zomaar veilig is. “Toch vertalen wij ambtenaren informatieveiligheid nog lang niet altijd naar de eigen situatie en werkomgeving”, stelt Guus Bronkhorst, MT-lid van de directie Burgerschap en Informatie van BZK.

In 2017 wil de rijksoverheid volledig digitaal werken. De secretarissen-generaal van diverse departementen moeten ervoor zorgen dat deze ambitie wordt gerealiseerd. Maarten Camps, secretaris-generaal van Economische Zaken, richt zich op de digitalisering van de rijksdienst.

Niets is zo verhelderend als zelf op de werkvloer constateren hoe het ermee staat. Dat niet iedere bestuurder zich dit dagelijks realiseert, komt door de moeilijke term die we ervoor hebben: genchi genbutsu. Dat betekent zoiets als: ga er zelf heen en kijk ernaar.

De informatie die in steden beschikbaar is over economisch, sociaal, politiek, ruimtelijk, ecologisch en creatief potentieel wordt nu niet systematisch geanalyseerd, terwijl dat veel kan opleveren.

Moet de overheid een in de cloud opgeslagen e-mail van een ambtenaar na een Wob-verzoek overleggen? In principe wel. De locatie – een netwerk van een derde – is daarbij in ieder geval niet bepalend.

Beter een goede buur dan een verre vriend, zo luidt het spreekwoord. Maar als het aankomt op afluisteren en spioneren, lijkt het niet zoveel uit te maken. Luistervinken doen ze beiden. Terwijl de Europese regeringsleiders verontwaardigd briesen dat ze worden afgeluisterd door de Amerikaanse geheime dienst, blijkt dat ze elkaar om het hardst afluisteren en bespioneren. Ook de Russen en de Chinezen laten zich niet onbetuigd. Bondgenootschappen en goede diplomatieke betrekkingen tussen bevriende naties lijken er volstrekt niet meer toe te doen.

Is het wellicht toeval dat de woorden ‘beleid’ en ‘debiel’ uit dezelfde letters bestaan? Die vraag – hoe plat wellicht ook – komt bij me op als ik bedenk dat over een jaar alle gemeenten in ons land verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Jeugdzorg, de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Het heeft er alle schijn van dat we met z’n allen afstevenen op één groot drama. Ik ben al blij dat in de straten van het gat waar ik woon – het mooie Oudewater – de gemeentelijke stoeptegels recht liggen.

Dankzij volhardende nerds en ondernemende bestuurders raakte Nederland als eerste 25 jaar geleden aangesloten op internet – ondanks ‘Den Haag’ – en heeft daardoor ook nu nog een belangrijke positie. Wat kunnen we leren van de successen en fouten?

Onder de bezielende leiding van Tweede Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg is het parlementaire proces verder gedigitaliseerd. De kamerleden zijn van het papier af en kunnen hun werk sneller en beter doen. Maar het parlement wordt zo ook transparanter voor de buitenwereld.

Als in twee weken 48.000 mensen een uitgebreide vragenlijst invullen over hun ervaringen met de digitale overheid, zoals recent in een online-enquête van Nationale ombudsman, moet er wat aan de hand zijn. Voor Alex Brenninkmeijer een indringende bevestiging dat hij de digitale overheid terecht een digitaal monster noemde. Veelkoppig zelfs.

Op 1 januari 2014, exact de dag van zijn vijfjarig jubileum, stopt Maarten Hillenaar als CIO Rijk. In dit interview vertelt hij waarom, wat volgens hem zijn belangrijkste wapenfeiten zijn en wat hij zijn opvolger meegeeft. “Het was bijzonder om de eerste CIO Rijk te zijn.”