Hans de Vries, directeur van het Nationaal Cyber Security Centrum, begrijpt niet waarom digitale weerbaarheid in Nederland bestuurlijk nog steeds onvoldoende aandacht krijgt. Intussen neemt de ‘informatiemakelaar in hart en nieren’ soms besluiten die hij wel moet nemen. ‘Alles overziende neem ik dan mijn eigen verantwoordelijkheid.’

Emine Özyenici was een van de sprekers tijdens het iBestuur Congres. De nieuwe hoofddirecteur Bedrijfsvoering en CIO bij het ministerie van Justitie en Veiligheid ziet dat er stappen worden gemaakt. “Thumbs up!” Maar haar advies blijft: “Nieuwe ambities? Zorg dan meteen voor een toereikend IT-landschap en de financiële structurele middelen.”

In een rapport van PwC vergelijkt men het Deense governance model van digitalisering met het Nederlandse. Wat maakt het Deense model zo succes­vol en hoe verhoudt het Deense digitaliseringsbeleid zich tot het Nederlandse? iBestuur sprak hierover met Hans Christian Jelstrup, IT-directeur van ATP dat twee derde van de ‘social benefits’ van Denemarken uitkeert

De digitale omwenteling brengt een nieuwe digitale wereld­infrastructuur… sneller dan we denken. Technisch is zelfs alles sneller mogelijk dan ons brein kan bevatten, zegt de nationaal digitaal adviseur van de regering van Estland, Mart Kaevats. Maar dat vraagt nationaal om een andere mindset en cultuur; het gaat om transparantie, privacy en integriteit van data. Dat is de uitdaging.

Het ontwerp van een datagedreven organisatie zou een logisch geheel van hoofdwegen en landwegen moeten zijn. Bij de hoofdwegen kiezen we dan voor een ‘langzame’ aanpak, bij de landwegen kiezen we voor een ‘snelle’ iteratieve aanpak, zodat organisaties flexibel in kunnen spelen op veranderingen.

Met allerlei coalities werken overheden van landen samen aan de digitale uitdagingen van de komende jaren. Een daarvan is de Coalition of the Willing, die op initiatief van de Nederlandse demissionaire staatssecretaris Raymond Knops (BZK) is ontstaan, en waarin acht EU-lidstaten samenwerken op vier thema´s. Knops vertelt over zijn initiatief.

De thema’s in de I-strategie Rijk 2021-2025 gelden onmiskenbaar ook voor gemeenten. Een mooie impuls wellicht om de samenwerking naar een hoger level te tillen. CIO-Rijk Lourens Visser en VNG-beleidsdirecteur Nathan Ducastel werpen een vrije blik vooruit. “Natuurlijk is het halen en brengen.”

De wereldinfrastructuur voor data is in de maak. In gidsland Estland, tijdens de Tallinn Digital Summit 2021 (TDS), benadrukten regeringsleiders van de vooral democratische wereld, dat vrije data­stromen en interoperability de sleutel zijn voor economische voorspoed. Er is nog wereld te winnen, blijkt uit de boodschap van de Estse premier Kaja Kallas.

De rol van CIO’s bij grote organisaties verandert, constateert Rik Maes, hoog­leraar informatie-­ en communicatie­management. “Een ICT-project is tegenwoordig vooral een organisatieveranderingstraject.” Een sociale persoonlijkheid zijn en natuurlijk gezag uitstralen is volgens hem voor een CIO belangrijker dan ooit.

Op 1 in de I-strategie Rijk staat het thema ‘I in het hart’. Doel is de ‘I’ vanaf de start van de beleidsvorming mee te nemen. Het beoogde resultaat: beter uitvoer­bare wetgeving en betere ICT. Nienke Weegink, CIO van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), trekt het thema. SZW als lichtend voorbeeld.

Het economisch en strategisch belang van digitale infrastructuur moet veel beter in het vizier komen van de politiek. Voor de Europese Unie is digitalisering – naast klimaat – dé grote beleidsvraag. ‘Als we niet afhankelijk willen zijn, moeten we het zelf maken. Maar in Nederland hebben we geeneens een minister van Digitale Zaken,’ zegt Kees Verhoeven.’

De Nationale ombudsman zette direct bij de aftrap van het iBestuur Congres 2021 de piketpaaltjes uit: ‘de burger heeft recht op een fatsoenlijke digitale overheid!’ Het thema liep als een rode draad door de debatten en 52 break-out-sessies die vanuit tien studio’s in de Fokker Terminal in Den Haag werden verzorgd. In dit magazine een compleet video-overzicht met de integrale opnamen van het congres.