Partnerpagina IBM

Data-ethiek is een randvoorwaarde voor datagedreven werken. UWV zette onlangs de eerste stappen in de governance van algoritmes: “Elke nieuwe datatoepassing ondergaat in eerste instantie een ethisch impact assessment ‘light’.”

40 procent van het energieverbruik en 36 procent van de CO2-emissies komt van gebouwen. De Europese Commissie maakt de wetgeving rond energieprestaties van gebouwen strenger. Dat heeft een impact op het vastgoed van de overheid. Hoe zet je de stap naar emissievrije en klimaatneutrale gebouwen? Laat u adviseren.

We zijn voor haast alles afhankelijk van data. En een groot deel van die data worden verwerkt in datacenters. Die vergen veel energie voor de rekenkracht en de afkoeling van de servers. In het licht van de klimaatverandering moeten datacenters duurzamer worden.

Onze opvatting is dat digitalisering, en ook het verantwoord toepassen van AI, kan bijdragen tot grote maatschappelijke waarden. Maar dan moeten we het wel goed (blijven) doen. Laten we helder communiceren, laten we ook duidelijk aangeven waar een technologie wel en niet toe in staat is, en laten we dat doen om niet in zwart-wit denken te vervallen

In 1620 voer de Mayflower met de eerste kolonisten naar Noord-Amerika. Een legendarische ‘pelgrimstocht’ aangevuurd door hoop en dromen van een beter leven. Vier eeuwen later maakt een andere Mayflower de oversteek. Een schip uitgerust met de technologie van morgen, te water gelaten met dezelfde intentie als de eerste Mayflower: hoop en dromen van een beter leven.

Een overheidsorganisatie verwerkt en verzamelt veel e-mails, documenten, dossiers en in toenemende mate berichten voortkomend uit sociale media. Van burger naar overheid, van overheid naar mede-overheid, en van de overheid naar een organisatie uit de private sector. Om maar te zwijgen over de vele interne informatiestromen. Hoe beantwoord je gestroomlijnd Kamervragen of Wob-verzoeken?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft met IBM een eerste stap gezet bij het verantwoord toepassen van AI als ondersteuning van haar werkprocessen. “We moeten aan ondernemers die een subsidieaanvraag doen kunnen uitleggen hoe we tot bepaalde beslissingen zijn gekomen,” vertelt Johan Maas CFO/CIO en plv. Algemeen Directeur RVO, tijdens het iBestuurcongres 2021.

Dat de overheid een weinig dynamisch geheel vormt, wordt steevast door ingewijden met kracht van argumenten ontkend. Dynamiek en beweging volop. Ook in het denken over ICT, en leveringsmodellen daarvan. Waar cloud gedurende langere tijd taboe was, wordt nu breed binnen de Nederlandse overheid de behoefte geëtaleerd om op z’n minst na te denken over de bijdrage die cloud kan leveren.

Overheden zijn bij uitstek in de positie om flinke slagen te maken met het slim gebruiken van data. Denk aan proactieve en snelle communicatie met de burger, smart cities, geoptimaliseerde vervoersstromen en geavanceerd watermanagement. Bestuurders staan nu voor een uitdaging: bepalen van de juiste datagovernance, dataprivacy-maatregelen en architectuur.

De landen om ons heen heffen een tolprijs per kilometer voor vrachtauto’s. Duitsland doet dit al sinds 2005 en België sinds 2016. Daarbij zijn met name de hoofdwegen belast. Nederland vraagt tot nog toe een prijs per jaar voor het zogenaamde eurovignet, maar gaat in 2024 ook een vrachtwagenheffing per kilometer invoeren. Omdat dan het gebruik in plaats van het bezit wordt belast, ontstaat er een eerlijker heffing. Dit kan niet zonder goede systemen erachter.

“Data en informatie zijn onmisbare grondstoffen voor het maken van goed beleid en het beantwoorden van maatschappelijke vragen. Daarvoor is het nodig dat data- en informatieprocessen goed zijn ingericht en aan wettelijke richtlijnen voldoen”. Aldus de woorden van Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het voorwoord van het rapport ‘Informatiehuishouding van het Rijk in 2030’ van het Rijksprogramma voor Duurzame Digitale Informatiehuishouding (RDDI).

Op dit moment neemt u deel aan een van de grootste experimenten op werkgebied ooit: kunnen we ook zonder een kantoor? Inmiddels is online vergaderen de nieuwe standaard, heeft u kennisgemaakt met de huisdieren en kinderen van uw collega’s en bent u misschien net als ik gestopt met het strijken van de werkkleding.

Vier jaar na de lancering van de eerste publieke quantumcomputer van IBM, staan er 22 systemen in de cloud – goed voor 230.000 gebruikers en 111 partners in het IBM Q Network. Op die systemen werden al 180 miljard experimenten uitgevoerd. En die hebben geleid tot meer dan 240 onderzoekspublicaties wereldwijd. IBM nodigt bedrijven, ingenieurs en onderzoekers uit om bij te dragen aan de quantumtechnologie. Want elk nieuw experiment brengt de doorbraak dichterbij.

Als een van de eerste toonaangevende bedrijven op het gebied van informatievoorziening en informatietechnologie publiceerde IBM in 2017 principes op het gebied van een verantwoorde omgang met data en artificiële intelligentie. De gids Everyday Ethics for Artificial Intelligence is voor iedereen toegankelijk.

Vertrouwen moet je verdienen. Zeker in de digitale wereld. En zeker als je een organisatie in de publieke sector bent. Want je hebt grote hoeveelheden gevoelige, persoonlijke informatie in je bezit.