Algoritmes en data zijn voor het UWV onvermijdelijk voor een efficiëntere en betere dienstverlening. De Commissie Data Ethiek zorgt ervoor dat het UWV bij innovaties scherp blijft op ethische waarden. Want: ‘Huidige wetgeving laat nog ruimte voor discussie over.’ Een voorbeeld voor andere organisaties lijkt daarmee gezet.

Rotterdam heeft de verantwoordelijkheid voor data duidelijk belegd onder haar medewerkers. De gemeente wil het hergebruik van data en de kwaliteit van die data blijvend verbeteren. En dat vereist grip op data. En grip op data vereist sturing, beheer en duidelijkheid over wie eigenaar is van data en daar dus verantwoordelijk voor is. Oftewel: data governance.

Hoe zijn antwoorden op oude Kamervragen sneller en efficiënter te doorzoeken? Die vraag werd neergelegd bij Startup in Residence (SiR), een programma bij diverse overheidsorganisaties die de handen ineen willen slaan met kleine, innovatieve bedrijven. Het ministerie van EZK en startup JoinSeven ontwikkelden samen een platform voor de analyse van beleid.

Bij welke overheidsorganisatie de burger ook aanklopt, de overheid helpt hem altijd verder. Dat is het ‘geen verkeerde deur’-principe. “Dat is niet: één loket,” zegt Maarten Schurink, secretaris-generaal van het ministerie van BZK. “Het is een uitgangspunt, een manier van werken, een ‘belofte’ aan de burger.” Drie studenten van TU Delft doen onderzoek bij Digicampus.

Nanning Mol is burgemeester van de gemeente Laren en actief in het landelijk overleg cyberburgemeesters. Daarnaast is hij lid van de Taskforce Cybercrime regio Midden-Nederland. Hij weet dus als geen ander hoe belangrijk het onderwerp cyberveiligheid is: “Natuurlijk is het is niet leuk om steeds een extra beveiligingsdrempel op te werpen. Maar 1 zwakke plek kan leiden tot een grote ramp.”

U vindt goede informatiebeveiliging duur? Dan rekent u de kosten van het ontbreken van goede beveiliging van informatiesystemen niet mee. Gemeenten hebben een maatschappelijke plicht en daaronder valt ook de dienstverlening aan de meest kwetsbaren. Joost de Jong, wethouder in Eindhoven: “Ga jij tegen iemand met een uitkering zeggen dat ‘ie twee maanden moet wachten op zijn geld, omdat de systemen platliggen?”

Cybercriminelen hebben het dagelijks gemunt op de waterschappen. Gelukkig (tot nu toe) zonder succes. Want je moet er niet aan denken: een polder die onder water loopt of een niet werkende stormvloedkering. Daarom heeft cyberveiligheid de hoogste prioriteit bij Piet Sennema, de secretaris-directeur van waterschap Aa en Maas. “We moeten er bovenop zitten.”

De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is haar visie op open source aan het fijn slijpen. De organisatie wil vooruitstrevend zijn met verandering en vernieuwing, maar het moet ook behapbaar blijven. De open ontwikkeling van privacy enhancing-software smaakt naar meer, niet in de laatste plaats omdat ook andere overheidsorganisaties deze vrucht kunnen plukken.

‘Iedereen heeft deep down dezelfde vraag: Do you see me?’, stelde Loes Mulder. We willen naar een inclusieve overheid, een mooi streven, maar wat is een inclusieve overheid eigenlijk? En hoe komen we bij dat ideaal? Deze vragen stelden Gerard Bakker (hoofddirecteur DJI) en Emine Özyenici (hoofddirecteur Bedrijfsvoering en CIO bij het ministerie van JenV) tijdens hun leiderschapsconferentie die op 23 juni plaatsvond.

Een evenwicht vinden tussen aan de ene kant actieve openbaarmaking en aan de andere kant (semi-)overheidspersoneel de veiligheid geven om tot creatieve oplossingen te komen. Dat noemt Gerdine Keijzer-Baldé de ‘ultieme uitdaging’ waarvoor de overheid staat. Keijzer-Baldé is plaatsvervangend secretaris-generaal en chief information officer bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).

Compleet zwartgelakte pagina’s in reactie op een Wob-verzoek? Belachelijk, vindt Serv Wiemers, directeur van de Open State Foundation (OSF). “Er is geen enkele reden waarom de burger niet zou mogen weten wat de overheid voor diezelfde burger doet. Dat is te bizar voor woorden.”

Het kabinet komt in de reactie op de toeslagenaffaire kinderopvang met de introductie van een regeringscommissaris informatiehuishouding. De gemeenten Utrecht en Amsterdam kennen al langer een informatiecommissaris. Een belofte? Structurele aandacht voor openbaarmaking kan in relatief korte tijd in ieder geval veel vruchten afwerpen. Een gesprek met de enige lokale, fulltime informatiecommissarissen in Nederland: Donovan Karamat Ali (Utrecht) en Sofie Bustraan (Amsterdam).

Gemeenten moeten zich voorbereiden op cybercrises waarbij zij zelf het slachtoffer zijn, maar ook een visie ontwikkelen op de rol die zij wel of niet spelen bij cybercrisis die binnen de gemeentegrenzen plaatsvinden en die kunnen leiden tot orde verstoringen. De onderzoeksgroep Cybersafety van NHL Stenden Hogeschool en het lectoraat Riskmanagement en Cybersecurity van de Haagse Hogeschool voerden een verkennende studie uit.

In 2020 werd de digitale samenleving en ook de overheid zwaar op de proef gesteld. Uit verschillende incidenten bleek hoe inventief, veerkrachtig maar tegelijk ook kwetsbaar de Rijksoverheid is. Een interview met Bas den Hollander – directeur directie Digitale Overheid en Désirée Geerts, MT-lid directie Digitale Overheid.

Vanaf woensdag 23 september 2020 moeten alle overheidswebsites toegankelijk zijn of maatregelen hebben genomen om toegankelijk te worden voor alle Nederlanders – dus ook voor mensen met een visuele, auditieve of andere beperking. Is dit gelukt? Welke stappen moet je zetten om de doelen te bereiken? Roeland Sorber van Stichting Accessibility geeft antwoord op zeven belangrijke vragen.