door: Karina Meerman, 4 mei 2022
Vijf genomineerden pitchten hun dossiers aan juryleden Arre Zuurmond, regeringscommissaris Informatiehuishouding, en Eppo van Nispen tot Sevenaer, ambassadeur maatschappelijke coalitie Over Informatie Gesproken. Uiteindelijk ging de prijs naar de organisatie die vanuit innerlijke overtuiging al langere tijd streeft naar transparantie en dat nadrukkelijk als een cultuurtraject ziet.
door: Karina Meerman, 26 april 2022
In zijn eerste van een reeks ‘keukentafelsessies’ onderzocht regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond de aard van het wobben. Aanleiding was het rapport ‘Ondraaglijk traag; Analyse afhandeling Wob-verzoeken’. In de Visboekzaal van de KB nationale bibliotheek in Den Haag stelde hij een gevarieerd gezelschap twee vragen: wat is het probleem en hoe kan het beter?
21 april 2022
Op 1 mei 2022 treedt de Wet open overheid (Woo) in werking. Reden voor Regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond om op 2 mei een ontbijtsessie te wijden aan deze nieuwe wet. De dillema’s en kansen van de Woo worden belicht. Evenals het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat.
1 april 2022
Op 1 mei 2022 treedt de Wet open overheid (Woo) in werking. Reden voor Regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond om op 2 mei een ontbijtsessie te wijden aan deze nieuwe wet. De dillema’s en kansen van de Woo worden belicht. Evenals het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat.
31 maart 2022
In samenwerking met ICTU organiseert RDDI twee sessies over informatiehuishouding en Wob-verzoeken. In deze tweede vervolgsessie zoomen we samen met de Regeringscommissaris Informatiehuishouding op interactieve wijze verder in op interdepartementale samenwerking bij Wob-verzoeken.
door: René de Jong, 21 februari 2022
Sinds de toeslagenaffaire staat de informatiehuishouding van de overheid vol in de aandacht. Met het programma Open op Orde wordt stevig geïnvesteerd om de informatiehuishouding binnen de Rijksoverheid te verbeteren. En toch maak ik me zorgen. In al het Open op Orde-geweld mis ik toekomstvisie. Organiseren we niet nu al de informatiemanagement-ramp van over vijf jaar?
door: Serv Wiemers, 9 februari 2022
In Nederland is het bedroevend gesteld met de afhandeling van Wob-verzoeken. Noorwegen heeft dit goed geregeld. Veel gaat in Noorwegen via eInnsyn, een portaal waar iedereen makkelijk kan zoeken in metadata. De echte documenten blijven bij de verschillende bestuursorganen en zijn direct opvraagbaar. Dat kan Nederland ook. Een Wob-dashboard zou al een goed begin zijn.
22 december 2021
Op 1 mei treedt de Woo in werking, de Wet open overheid. Deze wet verplicht overheidsorganisaties om zo veel mogelijk informatie actief openbaar te maken. Dat wil zeggen dat een overheidsorganisatie informatie uit eigen beweging publiceert zonder dat de burger of een Kamerlid daar eerst om moet vragen.
door: Redactie iBestuur, 20 december 2021
Arre Zuurmond is per 1 januari aangesteld als regeringscommissaris Informatiehuishouding. Hij heeft tot taak de uitvoering van het generieke actieplan informatiehuishouding Rijksoverheid ‘Open op Orde’ aan te jagen.
7 oktober 2021
Op 5 oktober jl. stemde de Eerste Kamer in met de Wet open overheid (Woo). Deze wet vervangt de huidige Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De wet wordt binnenkort in de ministerraad geagendeerd voor bekrachtiging en treedt naar verwachting uiterlijk 1 juni 2022 in werking.
7 september 2021
Open op Orde is de basis voor de operatie om de informatiehuishouding van de rijksoverheid te verbeteren en transparanter te maken. Ontdek wat je moet weten tijdens de Introductie Informatiehuishouding op 21 of 22 september en doe na afloop de test. Dan ben ook jij klaar om goed aan de slag te kunnen met informatiehuishouding!
29 augustus 2021
Laat je inspireren door het rapport over de aanpak en lessen van de pilot ‘Actieve openbaarheid TKI’s’ over Innovatie. In deze pilot werd samengewerkt met 15 verschillende Topconsortia Kennis en Innovatie (TKI’s).
door: iBestuur Magazine, 30 juni 2021
Bij actieve openbaarmaking wachten overheden niet op vragen, maar publiceren ze zelf hun openbare informatie. Wanneer ze dat samen organiseren, wint zowel overheid als gebruiker. Dat is precies wat het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) gaat doen. Zeven vragen aan projectleider Jelle Verburg van Kennis en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP).
door: iBestuur Magazine, 30 juni 2021
Bij actieve openbaarmaking wachten overheden niet op vragen, maar publiceren ze zelf hun openbare informatie. Wanneer ze dat samen organiseren, wint zowel overheid als gebruiker. Dat is precies wat het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) gaat doen. Zeven vragen aan projectleider Jelle Verburg van Kennis en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP).
door: Rosa Juffer, 29 juni 2021
Als we lobbyen beter inzichtelijk maken kan een open en toegankelijk raamwerk worden bewerkstelligd dat een gelijk speelveld stimuleert. Dit is geen pleidooi om lobby aan banden te leggen, wel een aanmoediging om te realiseren dat ons ‘polderlandje’ een complex lobbylandschap bevat dat inzichtelijk moet worden gemaakt.
door: Els Wiegant, 28 juni 2021
Een evenwicht vinden tussen aan de ene kant actieve openbaarmaking en aan de andere kant (semi-)overheidspersoneel de veiligheid geven om tot creatieve oplossingen te komen. Dat noemt Gerdine Keijzer-Baldé de ‘ultieme uitdaging’ waarvoor de overheid staat. Keijzer-Baldé is plaatsvervangend secretaris-generaal en chief information officer bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
door: Els Wiegant, 28 juni 2021
Een evenwicht vinden tussen aan de ene kant actieve openbaarmaking en aan de andere kant (semi-)overheidspersoneel de veiligheid geven om tot creatieve oplossingen te komen. Dat noemt Gerdine Keijzer-Baldé de ‘ultieme uitdaging’ waarvoor de overheid staat. Keijzer-Baldé is plaatsvervangend secretaris-generaal en chief information officer bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
door: Guido Rijnja, 27 juni 2021
Zou er één rijksambtenaar zijn die niet een moment kan aanwijzen in haar of zijn loopbaan waarin zich de vraag aandiende: hoe ga ik om met de openbaarheid? Net zo min als er overheidsbeleid is waarin spanningen ontbreken, kun je als overheidsdienaar om de vraag wat openbaarheid met je doet.
door: Guido Rijnja, 27 juni 2021
Zou er één rijksambtenaar zijn die niet een moment kan aanwijzen in haar of zijn loopbaan waarin zich de vraag aandiende: hoe ga ik om met de openbaarheid? Net zo min als er overheidsbeleid is waarin spanningen ontbreken, kun je als overheidsdienaar om de vraag wat openbaarheid met je doet.
door: Maurits Kreijveld, 21 juni 2021
Overheden willen graag met data en digitale platformen sturen op maatschappelijke doelen, zoals verduurzaming. Realiseer je dat digitalisering geen quick fix is voor verduurzaming en dat beide ontwikkelingen een grote impact gaan hebben op hoe de overheid zelf werkt en (be)stuurt. Ze zullen op nieuwe manieren moeten leren samenwerken en ‘samen sturen’ met bedrijven, andere overheden en burgers en maatschappelijke organisaties.
door: Tim Vos-Goedhart en Siri Beerends , 31 maart 2021
Op 23 maart werden voor de eerste keer de SOS Tech Awards uitgereikt: vier awards voor transparantie en verantwoordelijkheid in de digitale samenleving. De winnaars vertegenwoordigen volgens SETUP en Open State Foundation het beste én slechtste voorbeeld op het gebied van digitale transparantie en verantwoordelijkheid na digitale misstappen. KPN wint de Levende Mussen Award.
door: Marieke Serruys, 24 maart 2021
Jacqueline Rutjens, directeur van het Rijksprogramma Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI), is initiatiefnemer van de Actieve openbaarmaking. “Dit onderwerp raakt steeds weer het nieuws. Het leeft! De overheid maakt nu al veel informatie actief openbaar; ambtenaren zijn trots op hun werk en willen de samenleving daar graag bij betrekken. Maar wordt die informatie ook gevonden?”
door: Christian Verhagen, 15 maart 2021
Veel dataprojecten binnen de overheid struikelen nog voor ze begonnen zijn. Niet vanwege privacy bezwaren of haperende technologie, maar simpelweg door kwalitatief onvoldoende goede data. Tijd om eigenaarschap en rentmeesterschap op het gebied van data te organiseren binnen alle overheden.
11 maart 2021
In een ideale wereld helpen AI-chatbots om vragen van burgers en bedrijven te beantwoorden, bestuurt de over heid beter met betrouwbare data en inzichten en maken open overheidsdata de samenleving veiliger en efficiënter. Hoe dicht staan we bij dat ideaal? Je hoort het op donderdag 25 maart van 16:30 tot 17:30 uur. Dan organiseert IBM een online panelgesprek over het belang en de haalbaarheid van een degelijke digitale informatiehuishouding voor overheden.
door: Els Wiegant, 10 maart 2021
De democratie, de onafhankelijke rechtsstaat, een ambtenarenapparaat zonder corruptie: in Nederland vinden we het vanzelfsprekend. Toch is het dat niet; het kan snel aftakelen en het moet altijd beter, waarschuwt Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland. Een goede informatiehuishouding is essentieel voor de integriteit van de overheid, de geschiedschrijving en voor de analyses en eventuele onderzoeken achteraf.
door: Els Wiegant, 3 maart 2021
Compleet zwartgelakte pagina’s in reactie op een Wob-verzoek? Belachelijk, vindt Serv Wiemers, directeur van de Open State Foundation (OSF). “Er is geen enkele reden waarom de burger niet zou mogen weten wat de overheid voor diezelfde burger doet. Dat is te bizar voor woorden.”
door: Edo Plantinga en Larissa Zegveld, 3 maart 2021
‘Van wetten en worsten wil je niet weten hoe ze gemaakt worden.’ Ofwel: de overheid weet wat goed is voor u. Dat moet anders en het kan ook anders, zo laat de open en transparante ontwikkeling van CoronaMelder zien. Onze oproep: Wees transparant, omarm kritiek en handel op basis van vertrouwen. Dat leidt tot beter beleid en een groter draagvlak. Geslotenheid is niet meer van deze tijd.
door: Els Wiegant, 22 februari 2021
Het kabinet komt in de reactie op de toeslagenaffaire kinderopvang met de introductie van een regeringscommissaris informatiehuishouding. De gemeenten Utrecht en Amsterdam kennen al langer een informatiecommissaris. Een belofte? Structurele aandacht voor openbaarmaking kan in relatief korte tijd in ieder geval veel vruchten afwerpen. Een gesprek met de enige lokale, fulltime informatiecommissarissen in Nederland: Donovan Karamat Ali (Utrecht) en Sofie Bustraan (Amsterdam).
door: Tim Vos-Goedhart, 16 februari 2021
Laten we het publieke debat weer aanzwengelen, roep het van de daken: Macht corrumpeert en moet worden gecontroleerd. Geen overheid zonder openheid. Dat is het adagium waar elke ambtenaar mee moet werken. Laat het einde van de Rutte-doctrine niet verworden tot een sprookje en klap dit boek niet dicht.
door: Redactie iBestuur, 16 februari 2021
De trend tot meer openheid is sterker dan ooit, maar hoe doen we dat op een goede manier? Burgers moeten kunnen inzien hoe beleid tot stand komt, maar de overheid is terughoudend als het gaat om persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren en de vertrouwelijkheid van overleg en samenwerking met bewindslieden, ook wel aangeduid met ‘beleidsintimiteit’. Dit plan moet een wake up call zijn voor de politiek, meent Serv Wiemers, directeur van de Open State Foundation.
door: Yolanda de Koster , 11 februari 2021
Een grijs circuit. Stukken die geen echte feiten meer bevatten. Een dubbele boekhouding. Dit zal volgens een groot deel van de ambtenaren het gevolg zijn van meer transparantie en openheid bij besluitvorming door het kabinet of college. Minder dan de helft van hen is er voorstander van om te breken met de zogenaamde ‘Rutte-doctrine’. Dat blijkt uit onderzoek van Binnenlands Bestuur in samenwerking met FNV Overheid.
door: Chris Verhoef, 9 februari 2021
Steekhoudende argumenten, feiten, en logische redeneerlijnen lijken er niet meer toe te doen. De eigen waarheid, de persoonlijke bubbel is het uitgangspunt. Beweringen kunnen zonder modus ponens per tweet, virale video of soundbyte worden afgedaan. Niet iedereen slikt het voor zoete koek.
door: Marc van Opijnen, 27 januari 2021
De overheidsinformatiehuishouding wordt geregeerd door twintigste-eeuwse denkbeelden. Dat paradigma zal moeten veranderen om een aantal fundamentele problemen te kunnen oplossen. Met kabinetsreactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’ kunnen we de eenentwintigste eeuw niet binnenstappen. De wet zegt: u zult archiveren en u zult openbaar maken. Maar dan? Hoe vind je als burger wat relevant is?
door: Tom Bolsius , 17 december 2020
Tip voor de overheid, ook buiten crisissituaties: Laat de community zo veel mogelijk meekijken, meedenken en meebouwen.
door: Pieter van den Brand, 16 december 2020
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is voor het maken van statistieken in hoge mate afhankelijk van ICT. De volledig in eigen huis gebouwde software stoelt in toenemende mate op open source en is deels vrij toegankelijk. Het vrijgeven van broncodes gebeurt met de nodige voorzichtigheid. Directeur ICT Bas van Essen licht toe.
door: Frits de jong, 14 december 2020
Actieve openbaarmaking. Het is een nobel streven, maar wat betekent het in de praktijk? Hoe ga je als Rijksoverheid bijvoorbeeld om met de meer dan miljard mails die je jaarlijks te verstouwen krijgt? En wat is straks de rol (en de kracht) van de Woo (de Wet open overheid)? Tijdens de Dag van de Actieve Openbaarmaking stonden dit soort vragen en issues centraal. Conclusie: er worden binnen de overheid flinke stappen gezet, maar er zijn ook nog de nodige beren op de weg. Een korte impressie van het ochtendprogramma.
25 november 2020
De overheid moet open en transparant zijn in haar informatievoorziening, zo stelt het kabinet. Maar wat betekent actieve openbaarmaking voor de dagelijkse praktijk bij de Rijksoverheid? Op vrijdag 11 december organiseerde iBestuur de Dag van de Actieve Openbaarmaking, in samenwerking met het Rijksprogramma Duurzaam Digitale Informatiehuishouding (RDDI) .
door: Serv Wiemers, 19 november 2020
Je bent bestuurder in coronatijd die de overheid nog wat beter en opener wil maken? Lees dan vooral verder!
door: Christian Verhagen, 26 oktober 2020
Er komt een vaste commissie om Kamerleden te ondersteunen en kennis te delen. De vraag is of een commissie genoeg is.
door: Jesse Renema, 22 oktober 2020
Het instellen van een vaste commissie Digitale Zaken is een flinke stap in de juiste richting, maar we zijn er nog niet.
door: Lisette Kalshoven, 22 mei 2020
Mooi dat overheden nu digitaal beslissingen nemen, maar op welke manier worden die beslissingen gedocumenteerd?
door: Tom Bolsius, 17 april 2020
De coronacrisis laat één ding overduidelijk zien: digitaal moet de (lokale) overheid nog een flink aantal slagen maken!
door: Edo Plantinga, 19 maart 2020
Mark Rutte zegt het helder: “De opgave waar we voor staan is heel groot en we moeten dit echt met 17 miljoen mensen doen”. De maatschappelijke initiatieven die nu ontstaan rondom de gevolgen van het coronavirus, tonen aan dat hier gehoor aan wordt gegeven. Het is belangrijk dat de overheid deze initiatieven nu actief gaat ondersteunen.
door: Lisette Kalshoven, 20 februari 2020
Toegang tot informatie is belangrijk voor de maatschappij. Jammer dat overheden daar nog niet altijd van doordrongen zijn.
door: Peter Mom, 19 december 2019
De Wet open overheid (Woo) zou de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vervangen. Al bijna een jaar ligt een laatste Woo-versie bij de Tweede Kamer. Intussen lopen bij ruim vijftig gemeenten ‘proeftuinen’. Maar zal het wetsvoorstel de eindstreep wel halen? “Door alle gedane concessies voldoet de Woo niet meer aan de bepalingen in het Verdrag van Tromsø.”
door: Wilma Haan, 19 december 2019
Wat is er het afgelopen jaar goed gegaan als het gaat over de digitale transparantie van de overheid en wat kan beter?
door: Tom Kunzler, 14 november 2019
Het Huis van Thorbecke uit 1848 piept en kraakt onder de digitale transformatie. Het is tijd om dat huis te verbouwen.
door: Frits de Jong, 6 november 2019
Het moet de opvolger van de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) worden: de Woo (Wet open overheid). De impact van de nieuwe wet is groot. Voor inwoners én gemeenten. Dat vereist dat goed wordt nagedacht over invulling en gevolgen. Een van de voorlopers is de gemeente Utrecht.
door: Annemarie Balvert en Gijs van Maanen , 31 oktober 2019
Begrippen als openbaarheid en transparantie zijn steeds meer gemeengoed bij overheden, maar het is niet altijd even helder wat er wordt bedoeld met die begrippen. Aan de hand van een uitspraak van de Raad van State merken Annemarie Balvert en Gijs van Maanen (beiden Tilburg University) op dat door de aanwezigheid van verschillende ideeën van openheid de implementatie van openbaarheid van gegevens nog steeds een heikele bezigheid is.
door: Jos van den Oever, 17 oktober 2019
Kamerleden praten al jaren over transparantie en open source, maar praten is nog iets anders dan ook echt doen.
door: Rianne Verbeek , 14 oktober 2019
De kern van democratie en een open overheid is het idee van transparantie, participatie en verantwoording. Burgers en de media moeten de overheid en bedrijven kunnen aanspreken op haar beleid en prestaties. Door de afwezigheid van politieke bescherming, zijn klokkenluiders nu aangewezen op technologische bescherming als zij misstanden willen aankaarten.
door: Marc van Opijnen, 26 september 2019
Welke risico’s heeft grootschalige datamining voor de uitvoering van de Wet open overheid en wat is er tegen te doen?
door: Marc van Opijnen, 19 augustus 2019
Hoe weet je of een site ook echt van de overheid is? Wordt het niet eens tijd voor één domein voor de hele overheid?
door: Paul Ruijgrok, 17 april 2019
Ook gemeentelijke samenwerkingsverbanden moeten weten dat ze onder de Wet open overheid vallen.
door: Peter Mom, 28 maart 2019
Zeven jaar nadat GroenLinks een initiatiefvoorstel voor een Wet open overheid (Woo) indiende, ligt een nieuw voorstel voor advies bij de Raad van State. Het oude moest grondig worden uitgekleed om dwarsliggende lagere overheden mee te krijgen. Toch heeft de Woo mogelijk een positief effect: de overheidsinformatie-huishouding kan eindelijk verbeteren.
door: Tom Kunzler, 24 januari 2019
De Wet open overheid is een belangrijke stap voor een transparantere overheid, maar er zijn nog wel wat verbeterpunten.
door: Tom Kunzler, 25 oktober 2018
Open data kan een belangrijke bouwsteen zijn voor versterking van de democratie, maar wie voelt zich nu écht verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van deze informatie?
door: Guido Enthoven, 22 maart 2018
Welke overheidsinformatie zou met voorrang actief openbaar moeten worden gemaakt? En op welke wijze kan de toegankelijkheid en vindbaarheid van overheidsdocumenten verbeterd worden? Deze vragen stonden centraal in het onderzoek ‘Actief openbaar; haalbaarheidsonderzoek ontsluiting overheidsinformatie’. Het resulteerde in zeven aanbevelingen, waaronder het ontwikkelen van overheidsbrede standaarden en training in ambtelijk vakmanschap.
door: Peter Lievense, 28 september 2017
Twee quickscans moesten aantonen dat de implementatie en uitvoering van de Wet open overheid ui de klauwen zouden lopen. Maar hoe vluchtig en vooropgezet waren die quickscans?
door: Harry van Zon, 2 augustus 2017
De Eerste Kamer treft voorbereidingen voor de behandeling van de Wet open overheid (Woo). Maar is die nieuwe wet eigenlijk wel een verbetering?
door: Jan Willem Boissevain, 26 juni 2017
Een open overheid vereist een cultuur- en systeemverandering. Dit kan door transparantie in te bouwen tijdens de ontwerpfase van processen en systemen.
door: Guido Enthoven, 19 juni 2017
De Wet open overheid is met brede steun in de Tweede Kamer aangenomen. Recentelijk verscheen het tweede deel van de impactanalyse over deze initiatiefwet door ABDTOPConsult. De conclusies zijn buitengewoon somber. Invoering van de Wet open overheid (Woo) zou miljarden euro’s gaan kosten en de inzet vergen van vele duizenden fte’s. Bij nadere beschouwing zijn er echter grote bezwaren in te brengen tegen deze ambtelijke analyse.
door: Brenno de Winter, 16 december 2016
De ‘Quick scan impact Wet open overheid (Woo)’ is af. Als overheid grip krijgen op je documentenstroom blijkt opeens miljarden te kosten.
door: Brenno de Winter, 12 december 2016
Er is veel geklaagd over het misbruik van de Wet openbaarheid van bestuur en de Wet hergebruik. Een register moet nu helpen om het misbruik te stoppen.
door: Brenno de Winter, 15 september 2016
Hoe een vertragingstactiek het mislukken van Digitaal 2017 blootlegt. Informatie verdwijnt nog steeds in systemen waar zij niet makkelijk meer is te vinden.
door: Peter Mom, 12 juli 2016
Op de laatste dag voor het zomerreces heeft de Eerste Kamer dinsdag een wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) aangenomen, waardoor bestuursorganen die beslistermijnen laten verlopen, de informatieverzoeker niet langer een dwangsom verschuldigd zijn.
door: Peter Mom, 27 juni 2016
Colleges van burgemeester en wethouders gaan op zeer uiteenlopende manier om met schriftelijke vragen uit de gemeenteraad en beantwoorden die niet allemaal even snel. Dat blijkt in elk geval uit een inventarisatie van raadsvragen in een aantal gemeenten over de VNG-lobby tegen de Wet open overheid en de antwoorden daarop.
door: Peter Mom, 8 juni 2016
Voor en achter Haagse schermen woedt een strijd over hoe de overheid haar verbaal beleden transparantie wettelijk regelt. Met de Wet open overheid (GroenLinks/D66) of door ‘reparatie’ van de Wet openbaarheid van bestuur (BZK-minister Ronald Plasterk, PvdA). Het maakt nogal wat uit. Historie en tussenstand.