Het meeste dat de overheid op de digitale snelweg heeft ontwikkeld is vooral bedacht voor het gemak van de overheid zelf. Dat moet anders.
De mensen in de digitale wereld zijn gewend om onmiddellijk te werken met wat wordt voorgetoverd. Alles heeft een functie; ook en misschien door het ontwerp wordt duidelijk waar het omgaat. Het gemak dient de mens en het design in de digitale wereld wijst de weg. Steve Jobs zei het al: “Design is not the way it looks, it’s the way it works.”
En zo reageren veel mensen en bedrijven als blijkt hoe monddood ze zijn in het contact met de overheid. Er is geen appje (uitzonderingen daargelaten), dat de weg wijst, er is geen mogelijkheid tot interactief contact. Het is duidelijk dat het meeste dat de overheid op de digitale snelweg heeft ontwikkeld (van Berichtenbox tot DigiD) vooral is bedacht voor het gemak van de overheid zelf. Nogmaals, goede uitzonderingen daargelaten.
En dat moet anders. Want velen denken dat Nederland het zo goed doet, maar in vergelijking met andere landen verliest ons land fors terrein. Juist in het interactieve is er een totale stagnatie in Nederland ontstaan. Als overheid moeten wij aansluiten op wat her en der in het bedrijfsleven allang gemeengoed is. Ook het zakendoen met thuiswinkels of het digitaal bankieren vraagt een hoge mate van veiligheid. En uiteraard doen wij vanuit de overheid er een schepje bovenop – vertrouwen is immers de basis van de relatie burger/overheid – maar voor veel zaken is dat te veel van het goede.
We moeten de komende tijd doorzetten, al is dat in de uitgangspunten van de wet GDI maar zwak opgenomen. Bovendien moet er een financieringsfonds komen, waaruit de noodzakelijke innovaties en doorontwikkelingen kunnen worden betaald. Het mooie is dat minister Plasterk zich op het iBestuur congres bekend heeft gemaakt als de minister van de digitale overheid. Als Digicommissaris zal ik mijn uiterste best doen hem in positie te brengen, zodat hij die verantwoordelijkheid waar kan maken. De kloof (daar is ie weer) tussen de mensen in het land en de overheid moet snel worden beslecht. Ook in de democratische besluitvorming, gebaseerd op de representatieve democratie, moet dat gebeuren. Crowdsourcing die opiniërend, maar de facto al besluitvormend lijkt te worden, moet in de democratie worden geïncorporeerd. Als we de signalen van de mensen in het land niet serieus nemen, dreigt de overheid te marginaliseren. Dat kan en mag niet gebeuren; de maatschappelijke problemen zijn daarvoor te groot.
Digitalisering is onderdeel van het primaire proces van de overheid en dat betekent dat de overheid moet meegaan in de vierde revolutie!
