Aanmoedigingsagenda voor nieuw kabinet: ‘Digitalisering is publiek belang’

Digitalisering raakt de kern van onze samenleving en moet daarom als publiek belang worden erkend. Dat betogen de Stichting Post Master Digital Design & Architecture (PMDDA) en de beroepsorganisatie Digital Architects NetWork (DANW) in hun Aanmoedigingsagenda Digitalisering Publiek Belang, die zij deze week presenteerden aan politieke partijen en het nieuwe kabinet.

Volgens de organisaties blijft het huidige overheidsbeleid steken in een technische benadering van ICT, terwijl de maatschappelijke dimensie van digitalisering onderbelicht blijft. ‘De impact op democratie, sociale samenhang, bestaanszekerheid en veiligheid is te groot om digitalisering niet als strategisch publiek belang te behandelen’, aldus de Jan Moelker (voorzitter PMDDA) en Peter Beijer (voorzitter DANW).

Structurele tekortkomingen

Ondanks talloze adviezen – van onder meer de Commissie Elias en het Adviescollege ICT-toetsing – blijven volgens de opstellers van de agenda dezelfde problemen terugkeren: mislukte ICT-projecten, budgetoverschrijdingen en een gebrek aan regie. De invoering van de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv) in januari 2026 dreigt bijvoorbeeld al direct te stranden, omdat bijna alle gemeenten nog niet voldoen aan de eisen.

Oproep tot koerswijziging

De agenda bevat zes actiepunten die samen een fundamentele koerswijziging moeten afdwingen:

1. Benoem digitalisering vanuit het maatschappelijk belang als een publiek belang.
2. Ontwikkeling van digitalisering tot volwaardig vakgebied met een eigen curriculum, wetenschappelijke basis en duidelijke beroepsprofielen
3. Introduceer een basisopleiding digitaliseringkunde vergelijkbaar met geneeskunde. Specialisaties (AI, data-ethiek, digitale architectuur) kunnen daarop voortbouwen
4. Betrek burgers, gebruikers en ondernemers bij het ontwerp, werk in ecosystemen, voer grondige analyses uit en vernieuw de ontwerp- en architectuurpraktijk.
5. Introduceer de digitaalkundig architect als wettelijk erkende en onafhankelijke rol voor overheid én bedrijfsleven.
6. Ontwikkel de Wet Beroepsbeoefenaren Digitalisering (Wet BDIGI) naar voorbeeld in de zorg

De zorg als voorbeeld

De auteurs vergelijken digitalisering met de gezondheidszorg, die eveneens als publiek belang in de Grondwet is verankerd. Net als in de zorg zouden kwaliteitseisen, vakmanschap en wettelijke borging ook in het digitale domein structureel geregeld moeten worden.

Nieuwe opleidingen in digitaliseringskunde

De Universiteit Twente, de Open Universiteit en Business School Nederland zijn al gestart met pilots voor nieuwe opleidingen in digitaliseringskunde. Ook wordt gewerkt aan een beroepsregister en een wettelijk kader. PMDDA en DANW nodigen politieke partijen en bestuurders uit om samen te werken aan ‘een duurzame, eerlijke en toekomstbestendige digitale samenleving.’

De volledige agenda en onderliggende documenten zijn beschikbaar via pmdda.nl en danw.nl