AcICT: ‘Realisatie NDS vraagt om scherpe keuzes en politieke wil’
Het Adviescollege ICT-toetsing (AcICT) roept in een open brief aan staatssecretaris Van Marum en bestuurders van andere overheden op tot duidelijke keuzes, investeringen en regie bij de uitvoering van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). In de brief complimenteert het college de overheid met het gezamenlijke opstellen van de strategie, maar waarschuwt dat de daadwerkelijke uitvoering een veel grotere uitdaging vormt dan het maken van plannen.
Het college adviseert om in de uitvoering te focussen op Cloud en Digitale weerbaarheid en autonomie. ‘Daar is de urgentie het hoogst en is samenwerking tussen bestuurslagen het meest kansrijk’, aldus de brief. Daarbij pleit het AcICT voor snelle eerste stappen, zelfs als deze niet meteen ideaal zijn: tijdelijke oplossingen kunnen helpen om het risicoprofiel snel te verlagen.
Ook waarschuwt het college voor het vergeten van het bestaande IT-landschap. Veel prioriteiten kunnen alleen slagen als de fundamenten (lees: de huidige systemen) op orde zijn. Het advies is dus om niet alleen te investeren in nieuwe technologie, maar ook in het moderniseren en beveiligen van bestaande voorzieningen.
Samenwerking mag niet vrijblijvend zijn
Samenwerking is een sleutelwoord in de NDS, maar blijkt de praktijk weerbarstig. Het college adviseert om per prioriteit een passende samenwerkingsvorm te kiezen. Voor urgente dossiers als Cloud en weerbaarheid moeten volgens het AcICT één of enkele deskundige partijen het voortouw nemen. Voor thema’s als AI kan een flexibelere aanpak volstaan.
Daarnaast vraagt het college om een cultuurverandering. ‘Een succesvolle NDS-uitvoering vergt politiek-bestuurlijke wil en voorbeeldgedrag’, schrijft het AcICT. De vrijblijvendheid moet plaatsmaken voor afspraken die ook daadwerkelijk worden uitgevoerd en gehandhaafd. ‘Wij verwachten dat u als overheden aangeven hoe u de actief sturende rol met gezag, zoals deze
in de NDS is beschreven, vorm gaat geven.’
Maak het uitvoerbaar
In het tweede deel van de brief richt het AcICT zich op uitvoerbaarheid. De overheid wordt opgeroepen om per prioriteit concrete doelen, tijdslijnen en middelen vast te stellen. Dit helpt overheidsorganisaties bij het maken van keuzes in een toch al volle agenda.
Ook is er aandacht voor capaciteit: zonder voldoende geld, mensen en kennis blijft succesvolle uitvoering een papieren werkelijkheid. Met name voor complexe dossiers zoals een soevereine cloud of een AI-competentiecentrum is specialistische kennis cruciaal. Tegelijkertijd wijst het college op de beoogde vermindering van externe inhuur: van 44 naar 10 procent. Dit vraagt om strategische personeelsplanning én investeringen in het vakmanschap van de eigen organisatie.
Oproep aan politiek en bestuur
Het AcICT sluit af met een oproep aan politiek en bestuur om de regie op zich te nemen en actief sturing te geven aan de realisatie van de NDS. Een combinatie van politieke aandacht, een toezichthoudende rol en een sturend gremium moet de sleutel vormen tot succes.
Lees ook:
