De maatschappelijke risico’s van de inwerkingtreding van de Omgevingswet op of kort na 1 januari 2023 zijn groot, concludeert het ICT Adviescollege. Als het kabinet de invoering van de wet toch wil doorzetten, leidt dat waarschijnlijk tot forse problemen voor de vergunningsverlening, zoals vertraging bij bouwprojecten. Het is nu aan de Eerste Kamer om hierover te beslissen.
Het verlenen van vergunningen kan stil komen te liggen als de systemen niet goed werken. | Beeld: Shutterstock
De invoering van de nieuwe Omgevingswet per 1 januari a.s. wordt nu wel heel onzeker. De Eerste Kamer heeft dit najaar aangegeven dat goedkeuring afhangt van het nu uitgebrachte, kritische advies. Het Adviescollege ICT-Toetsing waagt zich overigens niet aan een direct oordeel over de invoering van de wet. Het bleek niet mogelijk om het DSO voldoende te testen. ‘Daardoor kan het programma de stabiliteit, betrouwbaarheid en de technische werking van DSO per 1 januari 2023 onvoldoende aantonen.’ Het is een ‘een lastig dilemma, schrijven ze. Maar als het kabinet toch vast wil houden aan de invoeringsdatum, dan moet het snel aan de slag om maatschappelijke risico’s te beperken.
Twee routes
Het college schetst steeds twee routes:
- invoering op 1 januari 2023 (of kort daarna) met maximale gemeentelijke inspanning om maatschappelijke risico’s en tekortkomingen te beperken. Onder meer door naast het bestaande Informatiepunt Leefomgeving voor professionals een centrale ICT-helpdesk voor burgers en bedrijven in te richten en de Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM’s) een langere looptijd te geven.
- fundamentele heroriëntatie van een half jaar, waarna met een sterk vereenvoudigd digitaal stelsel naar een nader te bepalen invoeringsdatum wordt toegewerkt.
Alternatieve oplossingen
Veel gemeenten hebben inmiddels hebben aangekondigd dat ze gebruikmaken van alternatieve oplossingen, waarbij ze de oude en de nieuwe manier van vergunningen verlenen tijdelijk naast elkaar willen gebruiken, om problemen te voorkomen. Dat moet voorkomen dat de systemen het begeven, maar dat gaat volgens het adviescollege ten koste van de gebruiksvriendelijkheid, begrijpelijkheid en bruikbaarheid. Ook is onduidelijk of vergunningen die zo worden opgesteld wel juridisch standhouden.
Begin november besluit
Vrijdag 14 november komen de resultaten naar buiten van een peiling over de Omgevingswet onder alle gemeenten, provincies en waterschappen. Begin november beslist de Eerste Kamer over de invoering.
