Agility – wendbaarheid – doorvoeren tot in de uithoeken van de organisatie lukt alleen als er een gemeenschappelijk doel duidelijk gepositioneerd is.
Wie denkt dat het begrip ‘agility’ een van de vele hypes is moet ik ernstig teleurstellen. Was het niet Charles Darwin (1809-1882) die ons in de 19e eeuw al wist te vertellen dat niet de sterkste of de grootste overleven, maar zij die het meest responsief zijn aan veranderende omstandigheden?
Niets mis mee, zou je zeggen, om dat begrip veerkracht als de wiedeweerga te gaan omarmen. Dus zien en snappen wat er gebeurt, blijvend om je heen kijken en daar vervolgens behendig en lenig op inspelen. Gestuurd door waarden, samenwerking, heldere doelen, vertrouwen en verbinding. Niet schoksgewijs dus – eens in de vijf jaar een formele reorganisatie met veel corvee en gedoe – maar organisch en vloeiender. Korter op de bal. Met andere en in wisselende samenwerkingsvormen, die snel te operationaliseren zijn. Over de grenzen van afzonderlijke organisaties heen, georganiseerd rondom een concreet maatschappelijk vraagstuk. In co-creatie met gebruikers en/of stakeholders opdat je voldoende voelsprieten hebt om te weten wat er allemaal speelt. Om zo die interactie-economie te omarmen. Waarmee je bottomline drie cruciale ingrediënten combineert: denkkracht, draagvlak en gedeeld eigenaarschap.
Aardig is in dit verband te leren van de ultieme case van wendbaarheid: de Volvo Ocean Race. By far de zwaarste zeilrace ter wereld. Ondanks het feit dat ieder team exact dezelfde uitgangssituatie heeft, kan er toch uiteindelijk maar één winnaar zijn: de boot met het meest wendbare zeilteam! Vanaf het begin van deze 40.000 zeemijl lange race (letterlijk een ronde om de wereld) staat het einddoel vast: de finishlijn in Gothenburg. Toch wordt ieder moment de koers verlegd op basis van nieuwe informatie over zaken als de positie van concurrenten, verwachte windsnelheden en stroming. Helemaal in de geest van Houlihan: ‘it’s not important from what direction the wind blows; what’s important is how the captain sets his sails!’
Spreekt voor zich dat ICT daarbij van levensbelang is: de boten maken geen schijn van kans zonder de cruciale verbindingen met de grondstations die de data analyseren en vertalen in bruikbare informatie voor de kapitein. De samenwerking binnen het team aan boord – bestaande uit bijzonder gemotiveerde professionals – is absoluut dé kritische succesfactor. En bepaalt uiteindelijk of de race wordt gewonnen of niet. Logisch dus dat beslissingen daarom ‘on the spot’ worden genomen, door het team zélf – en niet ergens ver weg door anderen. Waarmee wendbaarheid draait om een helder doel, motivatie en professionele teams met juiste leiderschap, gefaciliteerd met moderne technologie. Het zijn juist deze randvoorwaarden die een team en het schip de noodzakelijke wendbaarheid geven om op elk moment adequaat in te kunnen spelen op andere omstandigheden binnen de kaders van de zeilrace.
Maar een cruciale voorwaarde om agility door te voeren tot werkelijk in de kieren van de tent is het duidelijk positioneren van dat gemeenschappelijke doel. Waar we met z’n allen heen gaan: die stip op de horizon, dat beloofde land. Maar dan wel zodanig uitgewerkt dat het zowel inspireert als motiveert – uiteraard in een energiegevende vorm: een actionlab of animatiefilm. Immers: het werken met heldere doelen leidt tot meer hoop, zelfvertrouwen, veerkracht en optimisme – wat tot betere prestaties, meer tevredenheid en minder verzuim en cynisme leidt. Laten dat nou net dé bouwstenen van ons ‘psychologisch kapitaal’ zijn. En zo doorbreek je vastgeroeste patronen, niet omdat het moet, maar omdat je het zelf wil!
Want zeg nou zelf, een nieuwe economie waar innovatie is verbonden aan het businessmodel, gebaseerd op overvloed (niet op schaarste), waar informatie een centrale rol vervult (niet het geld), waar gebruik wordt gemaakt van een snel schaalbare structuur gebaseerd op het meeliften op andermans eigendom (met een gebruiker die tegelijkertijd ook producent kan zijn) die gaat het publieke domein toch ook in de volle omvang raken. Of niet soms?
Deze blog is gebaseerd op het nieuwste boek Vastgeroeste patronen doorbreken (Scriptum 2016) van Dirk-Jan de Bruijn.
Weer een actueel stuk van Dirk-Jan de Bruijn. Of je nu bij de overheid werkt of in een andere sector. Je moet wel inspelen op de nieuwe economie. Managers, bestuurders en toezichthouders die denken dat het hun tijd wel zal duren hebben hun langste tijd gehad.
Dat klinkt sexy, maar als je niet oppast creëer je met die agility de legacy van over 5 jaar, en dan ben je nog niet jarig. De ontwikkelingen in de ICT rond DevOps lijken ons rechtstreeks naar het ravijn te voeren, zonder dat we dat door hebben :-)
De DevOps-evangelisten roepen in koor dat het de heilige graal is, en vergeten dat ze de oude problemen niet hebben opgelost maar alleen maskeren met een nieuwe hype.
Wie z’n oogkleppen opzet merkt er inderdaad niets van. Halleluja! Vooruit met de agility-geit! Niet achterom kijken!
Ach – je moet maar zo denken – op deze manier gaat het geld in de economie ook rond… Of dat echter toegevoegde waarde oplevert is een heel andere vraag. En bovendien: het levert bakken werk op voor de consultants die ons weer uit het nieuwe slop moeten trekken… of waren dat dezelfden die ons bij de DevOps-hand namen?
Dank Jan voor je reactie – natuurlijk heb je gelijk, agility betekent ook common sense en zeker niet als een kip zonder kop achter ons size fits all achtige hypes aanhollen – maar mijn boodschap is dat we in een wereld die bol staat van exponentiële veranderingen onmogelijk kunnen doen alsof er niks aan de hand is en lekker lineair blijven acteren! Groet Dirk-Jan
Dirk-Jan, natuurlijk moet je de voordelen van de wendbaarheid die agility brengt niet met het badwater weggooien, maar ik hoor niemand over de nadelen die de werkwijze met zich mee brengt. En dat is nou precies waar de schoen hier wringt: de goegemeente gaat als een gek met het nieuwe speeltje aan de gang, en bekommert zich nauwelijks over de borging van de betrouwbaarheidsmaatregelen die we enigszins voor elkaar hadden. En daarmee wordt betrouwbaarheid ingewisseld tegen veranderbaarheid. Typisch een technologendingetje: de techniek van Devops/Agile/Scrum is zo boeiend dat we maar wat graag weer onze oude oogkleppen opzetten, ons niet druk maken over het netto effect voor de gebruikersorganisatie, en ons helemaal concentreren op het speeltje.
Het wachten is op de eerste grote klap die gaat vallen bij een organisatie die er achter komt wat er allemaal verloren is gegaan met die nieuwe werkwijze.