Bewustwording, het opdoen en delen van kennis en het (overheidsbreed) bundelen van krachten. Die thema’s vormden de rode draad in de plenaire bijdragen tijdens het congres ‘Digitale Agenda 2020 - Samen Organiseren’, waarop circa 1500 deelnemers uit meer dan 300 gemeenten waren afgekomen. “Juist wij, als overheidsambtenaren, -functionarissen en -bestuurders, hebben elkaar zo nodig.”
De denkbeeldige gemeente Turfbrug ging aan de slag met de Digitale Agenda 2020 en maakte behoorlijke meters.
Franc Weerwind, burgemeester van Almere en voorzitter van de commissie Dienstverlening en Informatiebeleid (D&I), ging in zijn bijdrage met name in op de dynamiek, dilemma’s en de snelheid van de ontwikkelingen die te maken hebben met de digitalisering van de informatievoorziening bij de overheid. “Die ontwikkelingen zijn zo dynamisch, gaan zo ongekend snel, dat het juist van belang is dat wij als overheid onze krachten blijven bundelen.” Weerwind schetste ook het belang van het informatiebeleid. “Zonder die ‘i’ geen primaire processen, geen gemeentelijke producten en diensten. Tegelijkertijd moeten we ook altijd beseffen voor wie wij werken. Wij zijn en blijven publieke overheidsorganisaties.”
Digicommissaris Bas Eenhoorn benoemde in zijn bijdrage een vijftal elementen die voor gemeenten op dit moment van groot belang zijn en die op korte termijn geregeld zouden moeten worden: Digitale identiteit (“Als dat niet voor elkaar is, dan valt de basis weg. Dat moet goed en met tempo gebeuren”); Berichtenbox (“Het moet minder ‘antiek’, waarbij meer interactie met inwoners gewenst is”); Regie op gegevens; Alles wat met data te maken heeft (“Er is zoveel overheidsdata beschikbaar en het is niet goed om dat achter een digitale muur te houden”) en Experimenteerruimte voor gemeenten. Wat Eenhoorn betreft wordt de komende periode vooral ingezet op kennis (“Er zijn nog te veel mensen bij gemeenten die niet goed op de hoogte zijn. Iedereen moet weten waar het over gaat”), maar is er ook een cultuuromslag nodig. “We moeten samenwerken, over domeinen en overheden heen, want de digitale wereld kent geen grenzen. Daarnaast moeten we veel meer de inwoners en gebruikers centraal stellen. Juist gemeenten kunnen daarin het voortouw nemen.”
Voornaamste thema in de bijdrage van Jan van Ginkel, gemeentesecretaris van Zaanstad, was Samen Organiseren. “We hebben als gemeenten de maatschappelijke en technologische opgave om ook ten aanzien van dienstverlening en informatievoorziening weer relevant te worden, weer opnieuw aan relevantie te winnen voor de samenleving. Dat is naar mijn overtuiging kansloos voor een individuele gemeente, dat moeten we samen organiseren.” Van Ginkel constateerde dat er in de afgelopen jaren veel is veranderd, maar merkt ook dat dienstverlening en informatievoorziening bij gemeenten nog te vaak vastloopt in techniek, koppelingen, processen en structuren. In dat kader kwam hij met de (virtuele) Plus 1-gemeente, een concept waarbij een gemeente vanaf de grond wordt opgebouwd. Een gemeente waarbij de inwoner radicaal centraal staat, een gemeente waarbij de digitale identiteit van haar inwoners wordt gewaarborgd, waarbij er regie is op eigen gegevens, op veiligheid bij alle datatransacties en waarbij mét inwoners oplossingen worden bedacht die intuïtief zijn. Vooralsnog is de Plus 1-gemeente virtueel, maar gelet op het enthousiasme tijdens het congres is het niet uit te sluiten dat het meer dan een concept wordt.
