Eind september vond de 4e i-NUP Buzz tour plaats met als thema ‘delen van gegevens bij openbare orde en veiligheid‘. Een goed moment om in deze blog-reeks eens stil te staan bij de ontwikkelingen in deze sector. Ontwikkelingen die inspirerend en illustratief zijn voor de overheid die (bewust of onbewust) toewerkt naar het ‘Stelsel van Overheidsgegevens’.
De meeste aandacht is tot op heden uitgegaan naar de BAG. Niet verwonderlijk, aangezien de begrippen ‘locatie’ en ‘ object’ in de OOV-sector van groot belang zijn.
Veel organisaties zijn bezig met het inpassen van het gebruik van basisregistraties in hun werkprocessen. In een blogreeks neemt het cluster STOUT (STelsel Oplossingen en UitvoeringsTraject) van het programma i-NUP u mee in de soms weerbarstige wereld van de uitvoering.
De veiligheidsregio’s zijn inmiddels een flink aantal jaren bezig om het gebruik van basisregistraties vorm te geven. Reeds in 2003 heeft dit in de visie op informatiemanagement een belangrijke plaats gekregen. De meeste aandacht is daarbij tot op heden uitgegaan naar de BAG. Niet verwonderlijk, aangezien de begrippen ‘locatie’ en ‘ object’ in deze sector van groot belang zijn.
Aanpak
De sector heeft in de implementatie bewust gekozen voor een business-gedreven insteek. Waar het vraagstuk ‘gebruik basisregistraties’ bij andere organisaties nog wel eens wordt platgeslagen tot een ‘juridische verplichting’ was dat in deze sector niet het geval. ‘Wij hebben betere gegevens over gebouwen nodig en de BAG kan ons daarbij helpen’. Vanuit deze stellingname kwam de BAG centraal te staan in het concept van de zogenaamde Digitale BereikbaarheidsKaart. En vervolgens is de BAG ook in beeld gekomen bij andere processen waaronder de Witte Kaart, het veiligheidsrisicoprofiel, dekkingsplannen en het Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS).
Linked data
Het mooie in deze casus is dat de BAG zelf eigenlijk maar weinig relevante gegevens bevat voor de sector… maar toch heel belangrijk is. De BAG is vooral het ‘koppelpunt’ waar verschillende gegevens- en informatiestromen kunnen ‘landen’ en met elkaar in verband kunnen worden gebracht. En daar ligt tegelijkertijd de sterkte en de zwakte. Want dit concept werkt alleen áls de relevante gegevensbronnen ook gebruik maken van de BAG. En dat is nog lang niet altijd het geval. Rob Peters, CIO VR Kennemerland, gaf aan dat van de relevante gegevensbronnen nog maar circa 30 procent BAG-compliant is. Wat daarbij relevant is, is dat de sector veel gegevens nodig heeft vanuit andere domeinen zoals ruimtelijke ordening, omgevingsrecht, politie en zorg. Met andere woorden: voor de baten van de BAG is de sector voor een aanzienlijk deel afhankelijk van organisaties die onder een andere aansturing vallen. En daarbij geldt dat het adres of het object, en dus de BAG, voor deze organisaties vaak van geringer belang is.
Organiseren
Daarmee komen we bij een organisatievraagstuk. Wie beheert de relevante gegevensbronnen? Onder welke voorwaarden kunnen ze ter beschikking worden gesteld aan de OOV-sector? En in hoeverre zijn deze bronhouders bereid aanpassingen te doen voor de koppelbaarheid van gegevens? En vanuit de sector gezien dus: hoe kun je dat beïnvloeden?
In dit opzicht zijn er in de sector de laatste jaren belangrijke ontwikkelingen geweest. Het beleggen van de portefeuille Informatiemanagement op bestuurlijk- en managementniveau, de vorming van het Instituut Fysieke Veiligheid, de actieve rol van het Netwerk InformatieManagement van de veiligheidsregio’s en de totstandkoming van de Veiligheidsregio Referentie Architectuur VeRA. Het zijn allemaal noodzakelijke organisatorische randvoorwaarden om stappen te kunnen zetten. Alleen als een sector voldoende kritische massa opbouwt en eenduidig spreekt kan effectief in overleg getreden worden met de omgeving.
Just do it!
Maar dat moet dan ook wel gebeuren, en er moeten dan ook praktische resultaten worden geboekt. Vanuit STOUT hebben we daar de afgelopen jaren op een aantal punten aan mogen bijdragen. Zo ondersteunden we de Veiligheidsregio’s bij de vraagarticulatie naar NHR en BRP, en legden we de verbinding met de beheerders van het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP) en het register van onderwijsinstellingen. Een mooie illustratie van een situatie waarbij de sector moeite had de weg te vinden in ‘Den Haag’, en waarbij de respectievelijke bronhouders zich geheel niet bewust waren van het belang van hun registratie voor brandweer en hulpdiensten. Het gelegde contact heeft ertoe geleid dat het LRKP nu BAG-compliant wordt gemaakt, en daarmee bruikbaar wordt voor de OOV-sector. Het is misschien niet wereldschokkend, maar wel een uitstekend voorbeeld van toewerken naar linked-data in de praktijk. En zo wordt ook elders in de sector de samenwerking gezocht met gegevensleveranciers. In mijn werk voor de Nationale Politie ben ik bijvoorbeeld betrokken bij contacten met Rijkswaterstaat om het Nationaal Wegenbestand (een cruciaal bronbestand voor onder meer de meldkamers) in lijn te brengen met de BAG.
Werken aan gegevensuitwisseling tussen overheden is een verhaal van lange adem. De verwevenheden, de afhankelijkheden en de aantallen betrokken stakeholders zijn enorm. Het Stelsel van Overheidsgegevens gaat niet over techniek, maar over de wijze waarop sectoren hun informatiehuishouding organiseren. (Deze wijsheid heb ik niet van mezelf maar van de auteur van de gelijknamige visie).
Het leuke is dat ik, terugkijkend op de afgelopen jaren waarin ik de OOV-sector heb ondersteund, kan zien dat de vorderingen onmiskenbaar zijn. Ook met de Buzz tour werden weer stappen gezet. Zo werd vanuit het GI beraad (het interdepartementaal beraad aangaande GEO-informatie) de handreiking gedaan om de behoeften van de OOV-sector te agenderen. Op één voorwaarde: dat de sector vanuit een gedeelde visie en duidelijkheid over de governance zou komen spreken. Informatiseren is organiseren!
