Op 1 januari 2016 moeten overheden gebruikmaken van de BGT, dé digitale kaart in Nederland met betrekking tot objecten als wegen, groen, water en spoor. Echt op het netvlies van bestuurders staat de BGT tot nu toe niet. Toch is het een onderwerp dat hen zeker aan zou móeten spreken, zo schetst Jetty Eugster.
“Door gebruik te maken van de BGT heb je relatief snel overzicht waar de problemen in een wijk zitten.”
Sinds april 2011 is Jetty Eugster burgemeester van Schijndel, een gemeente gelegen tussen ’s-Hertogenbosch en Eindhoven. De gemeente, met ruim 23.000 inwoners, fuseert in 2017 met Veghel en Sint-Oedenrode tot de gemeente Meierijstad. Die stap betekent dat in veel werkprocessen steeds meer gezamenlijk wordt opgetrokken. Bijvoorbeeld waar het gaat om de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie). De invoering daarvan moet ertoe leiden dat met ingang van 1 januari 2016 de overheid één digitale kaart hanteert met betrekking tot objecten als wegen, groen, water en spoor. Doel is uiteindelijk dat burgers en bedrijven sneller en eenduidiger worden geholpen.
Apart beleidsveld
Wat betreft de invoering van de BGT behoort Schijndel niet tot de absolute koplopers. Dat is ook niet de directe ambitie van de Noord-Brabantse gemeente. “Je hoeft niet overal koploper in te zijn. Als je het maar op tijd klaar hebt.” Om dat te bewerkstelligen is de invoering van de BGT in Schijndel aangemerkt als apart beleidsveld. “Het is niet ergens ondergeschoven. We hebben er tijd, geld en mensen voor vrijgemaakt. Ondanks al die inspanning is het nog steeds een stevige kluif om de BGT ingevoerd te krijgen”, zo stelt Eugster, die benadrukt dat het uiterst belangrijk is dat een dergelijke invoering binnen overheden ruggensteun krijgt vanuit bestuur en management. “Dat is absoluut noodzakelijk. Aan de andere kant probeer ik onze mensen en de gesprekspartners in BGT-overleggen ook voor ogen te houden dat er voor gemeenten nog veel meer dingen zijn die belangrijk zijn. Neem de decentralisaties in het sociaal domein, de komende Omgevingswet of de fusie die met rasse schreden op ons afkomt.”
Fusiepartners
De aanstaande fusie met Veghel en Sint-Oedenrode loopt grotendeels parallel aan de invoering van de BGT. Ondanks de allang bestaande plannen om te gaan fuseren, is er door de drie gemeenten voor gekozen om bij de invoering van de BGT te beginnen met een eigen budget en een eigen projectleider. “Dat was niet vreemd”, aldus Jetty Eugster. “Enerzijds omdat toentertijd nog niet bekend was hoe de fusieplannen zich zouden ontwikkelen. Anderzijds omdat de invoering van de BGT toch wel wat voeten in de aarde heeft, waaraan bovendien ook nog eens een strakke deadline hangt. Inmiddels zijn we wel bezig om de processen steeds meer op elkaar aan te laten sluiten. Het mooie is dat we in het fusieproces ook baat zullen hebben bij een dergelijke uniforme werkwijze.”
Sociaal domein
Eugster benadrukt dat de BGT meer is dan de invoering van zomaar een kaart. Het kan helpen bij de totstandkoming van of toezicht op velerlei beleidsterreinen. Zo kan met behulp van de BGT onder meer snel inzicht worden verkregen in ontwikkelingen die te maken hebben met het sociaal domein. Bijvoorbeeld waar het gaat om het aanbod van jeugdzorg of de opbouw van een wijk. “Door gebruik te maken van de BGT heb je relatief snel overzicht waar de problemen in een wijk zitten. Of waar de kinderen in je gemeente zitten die naar speciaal onderwijs zouden moeten. Of de inwoners die gebruikmaken van een deeltaxi of behoefte hebben aan een scootmobiel. Al dat soort zaken is te halen uit een koppeling met de BGT. Ook wat betreft openbare veiligheid en orde kan de BGT een belangrijk hulpmiddel zijn. Binnen de gemeente Rotterdam bijvoorbeeld wordt dat al op vrij grote schaal ingezet. Oké, onze schaal is beduidend minder groot dan die van Rotterdam, maar natuurlijk gebeurt ook hier wel eens wat. Schijndel is geen paradijs…”
Bestuurdersbijeenkomsten
Ondanks het belang van de BGT, bijvoorbeeld in relatie tot het sociaal domein of het thema openbare veiligheid, is het een onderwerp dat tot nu toe maar mondjesmaat de bestuurskamers van overheden binnendringt. “Het is op voorhand ook niet echt een sexy onderwerp. Maar gelet op de koppeling met een groot aantal beleidsterreinen, is het wel degelijk een onderwerp dat bestuurders aan zou móeten spreken. Niet in de laatste plaats omdat het ook nog eens besparingen op kan leveren.”
Om bestuurders en management van overheidsorganisaties nog eens te wijzen op nut, noodzaak en urgentie met betrekking tot de BGT, wordt in mei een viertal regionale bijeenkomsten gehouden. Daarbij wordt met name ingezoomd op de rol die de BGT inneemt tot goede, ruimtelijke informatie. Eugster: “Tuurlijk, ik weet als geen ander dat bestuurders het druk hebben met zaken als decentralisaties, veiligheid of openbare orde. Maar dat mag hen er niet van weerhouden om ook energie en tijd te steken in de BGT.” Volgens de Schijndelse burgemeester lijkt een aantal overheden zich nog niet echt bewust van de urgentie omtrent de BGT. Dat terwijl de invoering ervan nu toch wel erg dichtbij komt. “Het wordt krap voor overheden die nog flinke stappen moeten maken met de BGT, maar als je er nu vol voor gaat, dan zou het nog kunnen.”
Bevlogen
De komende maanden blijft Jetty Eugster zich met verve inzetten om van de BGT een succes te maken. Dat doet ze met onder meer haar vakgenoten uit Amersfoort (Lucas Bolsius) en Nieuwegein (Frans Backhuijs). Waarom zij zo bevlogen is over iets waar je, zo op het oog, niet echt snel mee lijkt te scoren? ”Ik ben een redelijk trouw mens. Als overheden hebben we met elkaar afspraken gemaakt over de BGT, en ik vind dat je dat dan ook waar moet maken. Anderzijds heb ik inmiddels ervaren dat de BGT veel voordelen biedt en alleen dat is al een goede reden om je er voor in te zetten”, aldus Eugster, die zegt “keiblij” te zijn als straks in Schijndel de invoering van de BGT is gerealiseerd. Niet alleen omdat de invoering ervan wettelijk verplicht is, maar veel meer omdat burgers en bedrijven er uiteindelijk baat bij zullen hebben. “Het gaat erom dat zij sneller en eenduidiger worden geholpen. De BGT speelt daarin een belangrijke rol…”
De regionale bijeenkomsten worden gehouden in Groningen (woensdag 20 mei), Kampen (donderdag 21 mei), Den Haag (woensdag 27 mei) en ’s-Hertogenbosch (donderdag 28 mei) en zijn bestemd voor bestuurders van gemeenten, provincies en waterschappen.
Op donderdag 11 juni wordt in ’s-Hertogenbosch het BGT Congres gehouden.
