Trends in Veiligheid 2020: Nederlanders steeds meer bewust van eigen verantwoordelijkheid in zorg dragen voor online veiligheid

Het rapport bestaat uit diverse artikelen die zich richten op technologie, innovatie en nieuwe ontwikkelingen in het publieke veiligheidsdomein. In aanvulling hierop is onderzoek uitgevoerd naar het veiligheidsgevoel onder 1.200 Nederlanders. Het doel van dit rapport is om bij te dragen aan nieuwe perspectieven op de openbare veiligheid in Nederland vanuit technologisch oogpunt.

Mede door nationale publieksvoorlichtingscampagnes over digitale veiligheid, gericht op hacks en datalekken, zijn burgers zich meer bewust van hun online veiligheid en hoe die te waarborgen, zoals het vermijden van verdachte websites, het regelmatig updaten van software, het gebruik van sterke wachtwoorden en het regelmatig vernieuwen van deze wachtwoorden. Uit de enquête bleek dat 19% van de respondenten gebruik maakt van twee-factor-authenticatie. Dit bewustzijn en verantwoordelijkheidsgevoel heeft een positieve uitwerking, aangezien er bij de respondenten een dalende trend in slachtofferschap werd waargenomen. Deze daling wordt verder gestaafd door een dalende trend in het percentage respondenten dat te maken heeft gehad met cybercriminaliteit: terwijl 71% van de respondenten in 2010 een vorm van cybercriminaliteit zoals phishing en oplichting had meegemaakt, meldde slechts 57% van de respondenten in 2020 te maken te hebben gehad met cybercriminaliteit.

Erik Staffeleu, Senior Director Publieke Sector bij Capgemini Invent, zegt: “Het lijkt erop dat Nederlanders phishing en nepmails steeds beter kunnen identificeren, en er steeds meer melding van maken. Met deze bewustwording lijkt ook het besef door te dringen hoe geavanceerd de digitale vorm van oplichting wordt. Een op de drie Nederlanders geeft aan dat ze bang zijn over twee jaar geen echte mails van nepmails meer te kunnen onderscheiden.”

Toegang tot persoonsgegevens om criminaliteit te bestrijden

Een meerderheid van de ondervraagden (81%) zei dat ze contact zouden opnemen met de politie als ze getuige waren van een strafbaar feit of een onveilige situatie. Mensen in de leeftijdsgroep van 65 jaar en ouder hebben een voorkeur om contact op te nemen met de politie, terwijl mensen in de leeftijdsgroep van 40 tot 49 jaar meer geneigd zijn zelf op te treden. Nederlanders nemen vooral telefonisch contact op met de politie en zijn tevreden over de manier waarop de informatie met de hulpdiensten kan worden gedeeld. Over de vraag of de overheid toegang moet hebben tot persoonsgegevens om criminaliteit te bestrijden, lopen de meningen echter uiteen. Volgens de respondenten was de meest acceptabele vorm van toegang tot privé-informatie in geval van een strafbaar feit het bekijken van camerabeelden, waarbij 60% aangaf dat dit acceptabel was, gevolgd door communicatiebewaking via gegevens van laptops en telefoons en toegang tot informatie via social media-accounts: 40% van de respondenten vindt dat aanvaardbaar. 42% van de respondenten vindt dat de overheid de privacy van burgers te snel aan de kant zet en een meerderheid van 63% van de burgers vindt dat er niet zomaar gebruik gemaakt kan worden van data van burgers.

Nepnieuws en sociale media

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 vindt acht op de tien Nederlanders dat nepnieuws een gevaar is voor de maatschappij. Opvallend, want het grootste deel van de bevolking denkt tegelijkertijd nepnieuws zelf wel te kunnen herkennen. Het lijkt er daarom op dat men vooral bang is dat anderen in nepnieuws trappen. Nepnieuws heeft weinig invloed gehad op het vertrouwen van Nederland in traditionele media. Bijna de helft van de Nederlanders gebruikt dan ook de nieuwssites als informatiebron voor de aankomende verkiezingen. Het heeft wel invloed gehad op het vertrouwen in nieuws via sociale media. De meerderheid van de Nederlanders -voornamelijk jongeren – heeft het idee dat het informatiebeeld via sociale media sterk wordt vernauwd en beïnvloed. Toch zegt nog 13% zijn informatie de aankomende verkiezingen van social media te halen.

Over Trends in Veilgheid

Trends in Veiligheid is een jaarlijks visierapport van Capgemini, waarin de belangrijkste (digitale) ontwikkelingen worden geschetst in het domein van openbare orde en veiligheid. Dit jaar is het thema: “Samen Veilig”. De rode draad door dit rapport is dat vernieuwing en verandering in het veiligheidsdomein kan worden bereikt door meer te investeren in AI, Informatie Gestuurd Werken en Cybersecurity. Innovatieve technologie houdt Nederland veilig. Tijd om (meer) samen te innoveren, experimenteren en vernieuwen.

Meer weten? Klik hier om het volledige rapport te downloaden.