Chief Innovation Officer

Als publieke domein hebben we in het afgelopen decennium hard gewerkt om forse stappen te zetten in het op orde brengen van onze informatievoorziening. Was ook hard nodig: als gevolg van een iets te letterlijke opvatting van integraal management had ieder zichzelf respecterend onderdeel z’n eigen ICT georganiseerd.

Voorzien van allemaal eigen applicaties. Met veel hobbyisme. Opererend in een lekker vrijblijvend verzamelgebouw. Zonder dat er fundamenteel was nagedacht over één bedrijfsfunctiemodel. Laat staan een integrale architectuur waarin al die applicaties dan een logische plek zouden hebben. En juist op dat front is er fors geprofessionaliseerd. En gesnoeid natuurlijk. Waarbij een Chief Information Officer (CIO) ook een duidelijke rol heeft gekregen om het vraagstuk te benaderen vanuit de integrale informatievoorziening. Waarbij instrumenten als projectportfoliomanagement, ICT-haalbaarheidstoetsen, business cases én ICT-dashboards daar zeker een positieve bijdrage aan hebben geleverd.

Maar helaas tot zover het goede nieuws. Want wat we in veel publieke organisaties zien is dat de CIO nog te veel wordt geassocieerd met bedrijfsvoering. Gepositioneerd vanuit het vraagstuk van techniek en ondersteuning. Geagendeerd als ’n ware kostenpost. Waarbij die CIO veelal rapporteert aan de CFO. Of waar zelfs sprake is van een personele unie tussen deze twee functionarissen. Maar in ieder geval geen volwaardig lid van het hoogste managementgremium van de tent.

Wonderlijk eigenlijk. Want de kern van informatievoorziening ligt helemaal niet bij kantoorautomatisering. Of bij andere basics van bedrijfsvoering zoals financiële systemen of digitale managementrapportages. En ook niet bij de techniek.
Nee, het échte hart van informatievoorziening ligt bij de primaire processen! Daar waar het gebeurt: de business. Want juist daar is veel te verdienen. Zeker als we ons realiseren dat in 2017 het papier uit het primaire proces geëlimineerd moet zijn dan is het zaak om als de wiedeweerga aan de slag te gaan om de integrale bedrijfsprocessen te herontwerpen.

Gericht op toekomstige businessmodellen. Om die processen volgens een end-to-end benadering te optimaliseren – uiteraard over de grenzen van afzonderlijke entiteiten heen –, ze vervolgens te standaardiseren en uniformeren om ze daarna te digitaliseren. En cruciaal daarbij is om het geheel conceptueel aan te vliegen. In de juiste volgorde: bedrijfsfuncties – informatiefuncties – applicaties. Want alleen zo krijg je een samenhangende roadmap. En voorkom je dat het applicatielandschap alsmaar blijft hangen in die bekende lappendeken met veel spaghetti-achtige trekjes.

Niet voor niets dus dat de Algemene Rekenkamer dit voorjaar adviseerde dat CIO’s écht meer prioriteit moeten geven aan de informatievoorziening ten behoeve van het beleidsveld. Inclusief de aansturing van overstijgende (keten)informatisering. Benaderd dus vanaf de bron. In feite dus een soort van Chief Innovation Officer. Gericht op het toekomstvast maken van dat primaire proces. Om zo aanwijsbare winstpakkers te kunnen incasseren gericht op daadwerkelijke waardecreatie voor zowel overheid als burger én bedrijf!

Jammer alleen dat zo’n advies dan nog te vaak vervalt in een interne discussies over posities. Over organogrammen. Of rollen. En te weinig over de kansen die we kunnen verzilveren op moment dat informatievoorziening een absolute topic is in de bestuurskamer. Zeker als we ons realiseren dat veranderingen in de komende vijf jaar sneller zullen gaan dan in de afgelopen twintig jaar, dan is de vraag ‘waar wachten we nog op’ mijns inziens écht wel terecht…