IT-duurzaamheid in publieke sector: transparantie als ontbrekende schakel

De Nederlandse publieke sector staat voor een enorme duurzaamheidsopgave. Gemeenten, ministeries en ZBO’s formuleren ambitieuze klimaatdoelen: 55% CO2-reductie in 2030, klimaatneutraal in 2050. Maar terwijl IT-systemen tot een derde van het kantoorenergieverbruik uitmaken en jaarlijks 70-100 ton CO2 per middelgrote gemeente uitstoten, blijft de digitale voetafdruk een blinde vlek in duurzaamheidsrapportages.
Lessen uit de private sector
Het recente Deep Green-onderzoek van Cognizant, waarbij 3.000 executives wereldwijd werden bevraagd, toont dat 95% van commerciële bedrijven duurzaamheid als vitaal element van hun strategie ziet. Deze organisaties evolueren van ‘green’ naar ‘deeply green’ – met duurzaamheid gecodeerd in hun DNA. Ze investeren in geavanceerde data-infrastructuur, bouwen sustainability Centers of Excellence en integreren ESG-metrics in alle bedrijfsprocessen.
Maar waar private ondernemingen gedreven worden door investeerders, klanten en marktwerking, ontbreekt deze druk bij overheden. Het resultaat: terwijl multinationals hun IT-emissies tot op service-niveau monitoren, weet de gemiddelde gemeente niet eens hoeveel energie haar serverruimte verbruikt. Het ontbreken van deze prikkels tot verduurzaming in het publieke domein doet daarmee afbreuk aan de voorbeeldrol die de overheid zou kunnen vervullen.
De weg vooruit: van green naar deeply green
Zonder externe druk blijven IT-emissies in de publieke sector onder de radar. Maar juist overheden zouden het voortouw moeten nemen in digitale duurzaamheid. Transparantie is daarbij geen luxe, maar noodzaak. Door inzicht te creëren in de eigen digitale voetafdruk, kunnen gemeenten en ministeries niet alleen hun klimaatdoelen geloofwaardig maken, maar ook een voorbeeld stellen voor burgers en bedrijven. De transitie van ‘green’ naar ‘deeply green’ begint bij het erkennen van IT als strategische factor in duurzaamheid en bij het doorbreken van de stilstand die ontstaat als niemand kijkt, vraagt of rekenschap verlangt.
Auteur bijdrage: Ivo van der Zanden, Senior Manager Sustainability Practice.