De I-strategie in vijf bedrijven, deel V

“We ontwikkelen eigenlijk niets meer zonder ons rekenschap te geven van de ICT-architectuur die we rijksbreed nastreven. Ons uitgangspunt bij systeemontwikkeling is: gemeenschappelijke ontwikkeling tenzij; hergebruik tenzij. Dat maakt het noodzakelijk dat je werkt vanuit gemeenschappelijke standaarden en uitgangspunten. Dus eerst denken, dan doen. Architectuur helpt om gefundeerde keuzes te maken. Dat is ingewikkelder omdat je rekening moet houden met de grotere schaal, maar tegelijkertijd ook gemakkelijker omdat men op veel plekken bijdraagt aan het geheel.
Als we per onderwerp een doelarchitectuur vastleggen, beschrijven we in begrijpelijke taal een punt aan de horizon. Bijvoorbeeld over de rijkswerkplek: elke rijksambtenaar moet op elke plek op elke computer kunnen werken.
Een belangrijk uitgangspunt is hergebruik. Dus: als jij een dienst verleent aan X, moet je dat ook aan Y kunnen doen. Een servicegerichte architectuur is dan nu waarschijnlijk, maar misschien over een paar jaar niet. Zo’n doelarchitectuur is dus geen rigide werkelijkheid die innovatie voorkomt.
Er is inmiddels een actieve architectengemeenschap. Elke zes weken staan er in de architectenboard onderwerpen op de agenda, waar een eigenaar van een onderwerp kan sparren met de crème de la crème van de architecten. Anderhalf uur later ligt er meestal een bestuurlijk advies op tafel.
Wat mij opvalt, is dat de acceptatie van werken onder architectuur redelijk snel is gegroeid. De tijd is echt voorbij dat elke stam per se zijn eigen waterput wil slaan.
Een van de doelstellingen voor dit jaar is om een ‘beeldtaal’ te ontwikkelen om de overkoepelende samenhang te visualiseren: een kapstok om alles aan op te hangen. Dat is belangrijk om de communicatie tussen techneuten en bestuurders te verbeteren. Bestuurlijke besluiten moeten de inrichting sturen. Als je het alleen aan techneuten overlaat, krijg je niet altijd het landschap aan voorzieningen dat je voor ogen had.”