Demodag: innovatie in de schijnwerpers
13 februari lieten 19 projecten op de traditionele demodag zien wat ze bereikt hebben met hun ideeën, inzet, samenwerking en natuurlijk het Innovatiebudget Digitale Overheid. Energie en ontmoetingen vullen de Haagse Fokker Terminal. Bezoekers laten zich inspireren en overtuigen. Projecten leren van elkaars successen en tegenvallers. ‘Niet praten over tegenslagen staat innovatie in de weg.’
Briljante mislukkingen
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties organiseerde alweer voor de 4e keer deze innovatieve demodag.
De dag begon met een betoog van Paul Iske, Innovatiehoogleraar en oprichter van het Instituut voor Briljante Mislukkingen.’Innoveren is complexer dan je denkt’, stelt Iske. ‘Je komt dingen tegen die je niet had verwacht. Met falen is niets mis, zolang je van je ervaringen leert en ze deelt.’” Sterker nog: ‘Niet praten over tegenslagen staat innovatie in de weg.’ Hij spreekt dan ook van het verhogen van de FQ – de Faal Intelligentie – ‘het vermogen om briljant te mislukken, ervan te leren en die ervaring te delen.’
Implementatie ID Wallet vraagt om herontwerp
Project ‘Onderzoek ID Wallet in het sociale domein’ zoekt manieren om te voorkomen dat gemeentes nieuwe technologie in oude organisatie gaan implementeren. In 2026 beschikken Nederlanders over een Digitale ID Wallet. Een consortium onder regie van de gemeente Nijmegen zoekt uit hoe die wallet geïmplementeerd kan worden in de processen van het sociaal domein.
Wendy van den Eeckhout (Nijmegen) en Roger Olivieira (Ver.ID) laten in een dynamische demo zien wat er allemaal mogelijk is. Je identificeren, laten zien dat je ouder dan 18 bent. Maar ook: je inkomensgegevens ophalen bij het UWV en deze vervolgens delen voor de aanvraag van een sociale voorziening. Implementatie van de wallet komt in de praktijk neer op een volledig herontwerp van processen, vertelt Wendy. ‘Het begint met de vraag: welke informatie hebben we nodig?’
Daarom open source!
Een criteria voor aanmelding is dat de innovatie open source moet zijn. Waarom dat belangrijk is voor innovatieprojecten, vroegen we Boris van Hoytema van het Open Source Program Office bij het ministerie van BZK. “Innovatie gaat veel sneller als je open source werkt. Niet open source betekent namelijk al “niet herbruikbaar”.
Open source vraagt om een andere relatie tussen markt en overheid: “Samen met leveranciers innoveren. En voorkomen dat de publieke waarde van innovaties verdwijnt in private zakken. Want de code is openbaar, anderen kunnen deze ook gebruiken. Het businessmodel voor leveranciers zit in het strategische voordeel van de ontwikkelde kennis, niet in het bezit van code.” Die nieuwe manier van samenwerking is nog wennen, ziet hij in de praktijk. “Het gaat uit van vertrouwen.” Bekijk alle criteria.
Alsof het 1 systeem is
Annemieke van Burg van Gouda geeft een mooi voorbeeld van open source samenwerking. ‘De ene leverancier reviewt de code van de andere leverancier.’ Haar project – de Federatieve zoekvraag voor het WOO-platform -werkt samen met leveranciers. Ze zoeken een antwoord op de vraag: hoe zorg je dat de burger door alle open overheidsinformatie kan zoeken alsof alles in een systeem wordt aangeboden?
Iedere overheid is namelijk zelf aan zet om de publicatie van hun informatie te regelen in de Woo-index. Gouda en Noordwijk gebruiken de Openwoo.App om te publiceren informatie op te halen uit verschillende gemeentelijke systemen. Die app publiceert dit alsof het uit 1 systeem komt. Inmiddels gebruiken 29 gemeentes deze app en zijn er 6 marktpartijen aan verbonden.
Overheden kunnen met een API op deze app aansluiten. Annemiekes oproep: ‘Belast bewoners niet met het zoeken in allerlei platformen. Met federatieve zoekvragen kun je door die verschillende domeinspecifieke software heen zoeken, als 1 overheid. Denk vanuit dienstverlening, sluit aan op de API-ingang!’
WetWijzer voor bedrijven
Veel ingediende innovaties maken gebruik van de mogelijkheden van AI. Zoals WetWijzer voor Bedrijven, een experiment van Logius/Koop dat ondernemers moet helpen snel inzicht te krijgen in de wet- en regelgeving die voor hun situatie geldt. Ondernemers kunnen interactief vragen stellen en antwoorden krijgen over die wet- en regelgeving, door een slimme combinatie van zoektechnologie en generatieve AI. De ontwikkelingen in AI gaan heel hard. ‘Wat je vandaag verzint, is morgen achterhaald.’ De ambitie is een framework neer te zetten dat snel kan wisselen van taalmodel. Zo kan de oplossing snel profiteren in verbetering. De demo is volledig open source. Er zijn nog verschillende stappen nodig om een prototype te bouwen dat de complexiteit van de Nederlandse wetgeving aankan. De 1e reacties uit de zaal zijn alvast positief: ‘Als ondernemer word ik heel blij van dit verhaal.’
Meer weten?
Met het innovatiebudget stimuleert het ministerie van BZK samenwerking en innovatie tussen overheidsorganisaties. Sinds 2019 kregen verschillende projecten een financiële bijdrage. Benieuwd welke projecten dat waren? Bekijk dan het overzicht.
In 2025 is er ook weer innovatiebudget beschikbaar. Vanaf 3 maart 2025 kun je een aanvraag indienen. Wil je een seintje krijgen als het aanvraagformulier online staat? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief van Digitale Overheid. Ben je van plan om een aanvraag in te dienen maar heb je vragen? Sluit dan aan bij de online informatiesessie op 10 maart van 15.00 tot 16.00 uur.
