Digitale frontrunner Estland botst tegen grenzen
Estland is al jaren de nummer één van Europa als het gaat om digitalisering van de overheid. Jaarlijks bezoeken duizenden delegaties Tallinn om het succes met eigen ogen te bekijken. Maar ook dé digitale staat par excellence loopt tegen grenzen aan: ICT-projecten worden te duur, projecten komen stil te leggen en zelfs de nationaal adviseur digitalisering is wegbezuinigd.
Kristo Vaher
In Estland is de Digitale Staat een feit. Al jaren alle overheidsdiensten aangesloten op één overheidsportal. Alle diensten zijn verbonden via de zogeheten X-Road dat alle systemen met elkaar verbindt. De data hiervan zijn gedecentraliseerd opgeslagen, niemand van de diensten heeft meer data dan nodig is. De partijen die toegang krijgen zijn volledig transparant: burgers krijgen zelfs notificaties wanneer ambtenaren data inzien. Alles rondom paspoort, ID-kaart, de burgerlijke staat, medische gegevens, vastgoed, rijbewijzen en belastingdienst is heel eenvoudig online te regelen.
Estland is druk met prioriteren van ICT-projecten. Niet alles kan tegelijk. De situatie is zo omdat de budgetten allesbehalve oneindig zijn. Sterker nog, er is hard geld nodig voor ICT. “We hebben ook een aantal oude systemen waar geen aandacht naar uitgaat, omdat er simpelweg geen geld en mankracht is.” De huidige IT-systemen op orde houden is momenteel een grote uitdaging, zo blijkt uit het relaas van overheids-CTO Kristo Vaher. “We staan altijd open voor nieuwe diensten en initiatieven, maar ook deze kosten geld en mankracht. Er zijn nu eenmaal limieten waar ook Estland tegenaan loopt.”
Verstoorde banenmarkt
Met name genoeg ICT-specialisten vinden is een probleem voor het steeds verder gedigitaliseerde land. Vaher: “Het is eigenlijk een onhoudbare situatie. Onze ICT-opleidingen leveren jaarlijks zo’n tweeduizend specialisten af maar we hebben er veel meer nodig. Bovendien gaan ze liever bij start-ups werken of voor bedrijven in West-Europa, waar salarissen worden betaald die wij niet kunnen geven. Er is voor ons veel te doen op gebied van onderwijs, want we gaan tegen enorme problemen aanlopen.”
Vaher ziet door de schaarste en de grote vraag overheids-ICT steeds duurder worden. En dat heeft grote gevolgen: voor het eerst werden onlangs projecten tijdelijk stilgelegd. “En dat komt met name door de invloed van de coronapandemie. Alle ICT’ers kunnen nu vanuit huis aan de slag en zijn beschikbaar geworden voor de gehele Europese en wereldmarkt. De prijs die nu betaald wordt voor ICT is misschien wel twee keer zo hoog geworden in anderhalf jaar tijd. Partijen die wij vorig jaar inhuurden, vragen nu het dubbele. Het is een gevolg van de compleet verstoorde banenmarkt.”
Lees het hele artikel over Estland in het nieuwe iBestuur Magazine dat 8 april verschenen is.
Nog geen (gratis) abonnement? Meld u dan nu meteen aan.
