Europa maakt het internet dood. De EU maakt de fundamentele fout om alle problemen met content op het internet, op het bord van de ISP's en internetplatformen te leggen.
Als het op internet aankomt, is Europa (lees: de Europese Unie) de weg helemaal kwijt. Met de komst van de GDPR (AVG), weet zo’n beetje niemand meer wat nu wel of niet (meer) mag met foto’s of filmpjes op het internet. Dat leidt tot redelijke bizarre situaties, zoals dat je met een rooie stip op je voorhoofd, of met een dierenmasker op je hoofd moet lopen als je liever niet gefilmd of gefotografeerd wilt worden. Laten we het dan nog maar niet hebben over de e-Privacy verordening, die het gebruik van cookies nog verder op z’n kop gaat zetten.
Maar het dieptepunt was wat mij betreft afgelopen week. Europa stemde voor een gezamenlijk standpunt over de hervorming van het auteursrecht, en Jean-Claude Juncker (voorzitter van de Europese Commissie) riep in zijn laatste Staat van de Unie op tot nieuwe regels om terroristische content binnen een uur van het internet te verwijderen.
Ik vraag me af of Europa beseft dat ze hiermee het internet echt stuk maakt. Of misschien wel beter gezegd: dood. Zoals bijvoorbeeld mijn collega-professor Arno R. Lodder twitterde: ‘the internet is dead’. Want Europa maakt de, in mijn optiek, fundamentele fout om alle problemen met content op het internet, op het bord van de ISP’s (internetproviders) en internetplatformen te leggen.
Bij de voorstellen voor de hervorming van het auteursrecht, wil Europa bijvoorbeeld dat internetplatformen, zoals YouTube en Google, aansprakelijk worden voor het materiaal dat hun gebruikers uploaden. Met als zeer waarschijnlijk gevolg dat de providers een ‘uploadfilter’ (een soort van censuurknop) gaan hanteren die tevoren het materiaal gaat inspecteren. Maar zoals recent al treffend op NU.nl werd uitgelegd: zo’n filter kan geen nuance aanbrengen en kan bijvoorbeeld niet beoordelen of bepaald materiaal een toelaatbare parodie is. We hebben hier eigenlijk al bewijs van. De filter van Facebook kan overduidelijk niet omgaan met de blootselfies van Heleen van Royen. Dan heb ik het nog niet aan de resources en investeringen die dergelijke platformen moeten inzetten om dat materiaal te gaan inspecteren.
Ook het voorstel van Juncker om binnen een uur terroristische content van het internet te verwijderen, wordt op het bord van de ISP’s gelegd. Want groot of klein en ongeacht waar je gevestigd bent: aan alle ISP’s de plicht om voor tijdige verwijdering te zorgen, op straffe van – natuurlijk – hoge boetes. Namelijk tot 4 procent van de wereldwijde omzet van het laatste boekjaar. Als klap op de vuurpijl moeten de ISP’s, volgens Juncker, ook prima zelf in staat zijn het verschil te kunnen zien tussen enerzijds verboden terroristische content, en anderzijds toegestane content van bijvoorbeeld educatieve of journalistieke aard. Maar ook hier hebben we al gezien dat de algoritmes hier niet mee uit de voeten kunnen. Zo weerde Facebook vrij recent de historische foto van het naakte meisje tijdens de Vietnamoorlog.
Met al deze plannen en wetgeving, zaagt Europa aan de poten van een fundamenteel beginsel van het internet: namelijk die van informatievrijheid. Europa legt het probleem (wat ik als zodanig best begrijp, laat dat duidelijk zijn) onterecht bij internetproviders. Europa maakt hiermee wat mij betreft meer kapot dan ons lief is.
Menno Weij is advocaat bij SOLV
