De politie moet er weer voor de burgers zijn en niet andersom. De politie moet haar werkprocessen moderniseren en aanpassen aan de nieuwe media en een mondige samenleving.
Sociale media kunnen een belangrijke rol spelen bij handhaving, opsporing, crisisbeheersing, en activering van burgers. De politie heeft alle middelen binnen handbereik, maar gebruikt deze niet echt. Sociale media worden nog steeds niet gezien als één van de kanalen voor de bewaking van de openbare orde.
De politie houdt vast aan haar ouderwetse werkprocessen op basis van meldkamers waar geen hond naar belt. En zo kon het gebeuren dat de ordehandhavers volledig werden verrast door de geweldsexplosie naar aanleiding van een openbare aankondiging van een sweet sixteen party op de sociale netwerksite Facebook.
Oscar Dros, korpschef van de regiopolitie Groningen, gaf zijn machteloosheid ook ruiterlijk toe in de pers: “We hebben hier te maken met een relatief nieuw fenomeen; de mobiliserende macht van Facebook en Twitter. Het is voor de politie nog zoeken hoe je daarmee moet omgaan.” Maar hoe nieuw is dit fenomeen nu eigenlijk? De politie was gewaarschuwd. In het buitenland hadden Facebook-feesten al geleid tot grote ongeregeldheden. Eén van de bekendste voorbeelden van succesvolle mobilisatie vond in ons land plaats en is al meer dan vijf jaar oud. Scholieren protesteerden toen tegen de 1040-urennorm. Voor onderwijs was in hun ogen onvoldoende geld. Zij vreesden daardoor opgezadeld te worden met extra aanwezigheidsuren, de zogenaamde ‘ophokuren’. Omdat overleg in de Tweede Kamer geen oplossing bracht, werden scholieren in het hele land gemobiliseerd voor een landelijke staking op het Museumplein. Binnen 36 uur werden 75.000 scholieren benaderd, waarvan 25.000 aan de staking deelnamen. De middelen uit 2007 bestonden toen uit SMS-bombardementen, Hyves en andere kanalen. Na een massademonstratie van scholieren op het Museumplein zwichtte de politiek en werd de norm naar beneden bijgesteld.
Politie experimenteert met sociale media
Opmerkelijk is dat op een steenworp afstand van Haren een unieke innovatieve pilot loopt om op een nieuwe wijze criminaliteit te bestrijden en met elkaar zorg te dragen voor de veiligheid in de eigen buurt. Dit experiment draagt de naam ComProNet. Dit staat voor Community Protection Network. Het is een hightech sensor en sociale media project dat er op is gericht sneller hulp te bieden bij incidenten. Hierbij zijn burgers, particuliere en publieke bedrijven, professionals, politie, brandweer en ambulance betrokken. En natuurlijk wordt daarbij gebruik gemaakt van moderne technologie en sociale media.
ComProNet helpt burgers, middenstanders, politie, hulpverleners, particuliere beveiligers, camerabewaking en andere sensoren direct met elkaar samen te werken bij (dreigende) verstoringen van de openbare orde, door heel snel informatie uit te wisselen via sociale media op de smartphone. In eerste instantie richt ComProNet zich op de bestrijding van criminaliteit en het verhogen van heterdaadkracht. Maar het is bijvoorbeeld ook geschikt voor situaties als brand en onwel meldingen. Een pilot loopt nu in de stad Groningen en binnenkort ook in Assen. Maar natuurlijk heeft niemand er bij stilgestaan om het experiment in Haren uit te voeren. Want in het Wassenaar van het Noorden gebeurt nooit iets.
Melding wordt niet serieus genomen
In Wassenaar bij Den Haag beperkt de politie zich ook tot een experimenteel gebruik van sociale media. Dat heb ik vorig weekend zelf mogen ervaren. Zaterdagnacht hielden hangjongeren ons tot vier vuur ’s nachts uit onze slaap. Wij konden nog net op tijd de jongeren uit onze tuin verdrijven en voorkomen dat onze fietsen werden meegenomen. De volgende ochtend maakte ik daarvan een melding via een tweet naar @PolWassenaar. Daarop kreeg ik het antwoord: “wij kunnen alleen reageren op meldingen als we een melding krijgen. Bel daarom gelijk 0900-8844 zodat we tp kunnen gaan.” Ik belde daarop het nummer van de meldkamer van de politie Haaglanden. De telefoniste schold mij meteen de huid vol: ik had midden in de nacht direct moeten bellen. Ik probeerde haar nog uit te leggen dat het hangjongerenprobleem structureel is en dat het mij effectiever lijkt preventief op te treden. Maar de overspannen dame van de meldcentrale had de hoorn al op de haak gegooid zonder mijn naam of adres te hebben opgenomen.
De politie moet er weer voor de burgers zijn en niet andersom. En dus zal de politie haar werkprocessen moeten moderniseren en aanpassen aan de nieuwe media en een mondige samenleving. Die samenleving kan dan worden gemobiliseerd bij de handhaving, waarbij tevens een grotere mate van zelfredzaamheid wordt bevorderd. Onze politie staat aan de vooravond van een cultuurverandering. Een versnelde instroom van de Facebook generatie binnen de politie lijkt onvermijdelijk om aansluiting te houden met de ontwikkelingen in de samenleving.
