Het besef dat digitaal het nieuwe normaal is, is nog niet voldoende doorgedrongen tot de gemeentelijke top. Beslissingen worden te vaak aan deskundigen gelaten. Dat blijkt uit de ict-benchmark van M&I/Partners. Ook lijkt het erop dat gemeenten die in de kopgroep zitten qua digitalisering, minder kosten hebben.
‘Gemeenten staan nog maar aan het begin van hun digitale transformatie’, schrijft M&I in de laatste trendrapportage. Zo’n 20 procent van de gemeenten bevindt zich in de kopgroep, 60 procent van de gemeenten is onderweg en de overige 20 procent bestaat uit startende gemeenten die zich nog richten op de fysieke dienstverlening.
‘Gemeenten uit de kopgroep zien digitale dienstverlening aan burgers in hoge mate als de kern van hun dienstverlening, zijn succesvoller in de realisatie van digitale innovaties, bieden een bredere waaier aan digitale dienstverlening aan en beginnen hun data langzamerhand ook voor externe waarde creatie in te zetten.’ Maar ook de kopgroep scoort relatief laag wat betreft de kennis en visie bij het management, hoewel dit wel als een belangrijke succesfactor wordt gezien.
Sneller oppakken
Het gebrek aan kennis en visie blijkt vaker, bijvoorbeeld bij onderzoek dat Binnenlands Bestuur en Kurtosis vorig jaar uitvoerden, waaruit bleek dat leidinggevenden visie en stimulering onderaan plaatsten qua digitale behoeften. ‘Terwijl de ervaring leert dat als het topbestuur prioriteit geeft aan digitalisering, het op de werkvloer sneller wordt opgepakt’, vertelde Johan Posseth van Kurtosis toen.
Investeren
De ict-kosten van gemeenten die volgens de meting van M&I toekomstvoorbereid zijn, zijn lager dan de rest. Dit geldt niet voor elke gemeente, maar het is wel zo dat gemeenten die uit het ‘traditionele’ willen groeien meer zullen moeten investeren in ict. ‘Stap voor stap zal in digitale dienstverlening moeten worden geïnvesteerd en dit heeft ook impact op de ondersteunende dienstverleningsprocessen en achterliggende digitale infrastructuur, die hierop moeten worden aangepast.’
De kern
Datagebruik is een onmisbaar instrument gebleken bij de crisisbeheersing en digitale samenwerking ging bijna vanzelf. ‘Covid-19 zou hierbij wel eens een katalysator kunnen zijn als het gaat om investeren in ICT en digitalisering’, schrijft M&I. ‘Maar extra investeren is niet genoeg.’ M&I raadt daarom gemeenten aan om het ict-budget aan te passen op de ambities, om te inventariseren welke vaardigheden nodig zijn, en om te erkennen dat digitaal een belangrijk onderdeel, ‘zo niet de kern’, van de dienstverlening is
