Goud dat blinkt

Het voormalig staatsbedrijf KPN is in het afgelopen decennium omgebouwd naar een telecombedrijf dat de tucht van de markt aankan. Terwijl KPN werd verzelfstandigd ging de markt gereguleerd open. De OPTA hield de tarieven van KPN voor telefonie en internet in de gaten; het marktaandeel moest afnemen ten gunste van nieuwe toetreders zoals Tele2 en T-Mobile.

De kabelbedrijven voerden een succesvolle lobby tegen marktsymmetrie; het netwerk van KPN was open voor marktpartijen terwijl de kabelbedrijven hun netwerken gesloten hielden. Voor KPN geen splitsing van infrastructuur en diensten in aparte bedrijven zoals bij de energiesector. Het bedrijf investeerde in de afgelopen jaren een kleine 2 miljard euro in de telecominfrastructuur. Op de beurs ging KPN jarenlang uitstekend, stijgende koersen en juichende aandeelhouders. Behalve als het om de discussie over beloningen ging; die waren ook bij KPN fors, maar daar stond een klinkende opbrengst tegenover.

Met de komst van het 3G-netwerk en de smartphones is de mobiele wereld niet meer te stuiten. De aandacht voor de diensten is tomeloos nu de marktplaatsen van apps zijn losgebarsten. Apple zette de trend en sinds Android en Microsoft als besturingssystemen dit kunstje ook kunnen, zien we vele nieuwe bedrijven van de grond komen op basis van nieuwe businessmodellen voor diensten. En dat in een tijd van een recessie! Hier hebben we behoefte aan; ondernemerschap en lef. Deze nieuwe mobiele wereld geeft een basis aan innovaties in het publieke domein. Burgers en bedrijven krijgen meer mogelijkheden tot directe inbreng; nieuwe werkprocessen en diensten ontstaan. Het nieuwe werken is gebaseerd op beschikbaarheid van mobiele netwerken.

Wat zijn de gevolgen voor de bedrijven die de dragers leveren van al die mogelijkheden; de telecomproviders? Zij vormen met hun diensten de basis van onze economie en samenleving. Zij zijn enthousiast over hun mogelijkheden, maar hebben het moeilijk nu abonnees ineens heel veel capaciteit van het net gaan gebruiken. De huidige prijzen voor mobiel internet reguleren het gebruik onvoldoende; het net loopt vol en de klanten klagen over de kwaliteit. Extra investeringen in infrastructuur zijn nodig om de kwaliteit te garanderen. Daaraan kleven grote risico’s; wie gaat daarvoor betalen?

De oude telecomreus KPN voert de investeringen in het netwerk op. Het bedrijf moet zich momenteel verdedigen tegen een bijna vijandige overname door een Mexicaanse investeerder, die 28 procent van de aandelen wil kopen. Nog een 2 procent meer en KPN is niet langer een Nederlands bedrijf… en daarmee is onze basisinfrastructuur voor mobiele telefonie in handen van deze Mexicaan op zoek naar goud. Gaat die straks door met investeringen in de voor Nederland zo noodzakelijke infrastructuur? Gerrit Zalm heeft het gouden staatsaandeel in KPN van de hand gedaan, terwijl andere Europese landen hun telecominfrastructuur beschermen en als strategisch hebben aangemerkt…