GovTech heeft momentum

Overheid en technologie is een krachtige combinatie, mits goed ingezet en met de juiste partners. GovTech NL is een samenwerkingsverband van technische professionals, bedrijven en kennisinstellingen. Hun missie is mens en overheid nader tot elkaar te brengen met behulp van technologie. Hun methode: niet alleen maar praten, maar vooral doen.

De overheid weet wat de rol is van technologie in haar dienstverlening, hoe mensgerichte digitalisering eruitziet en welke ethische vraagstukken geadresseerd moeten worden. Al jarenlang komen er rapporten uit die de ‘govtech’-problematiek ontleden en daarvoor ook oplossingen aandragen. Plannen en pilots zijn er genoeg, maar velen komen tot stilstand op het punt van opschaling. Dan is er opeens geen geld of geen tijd, of zijn praktische partners onvindbaar. Geweldige initiatieven blijven precies dat: initiatieven die niet tot bloei komen.

GovTech NL wil dit veranderen, onder andere door overheid, kennisinstellingen en (startende) technologiebedrijven bij elkaar te brengen om samen resultaat te boeken met bewezen initiatieven. GovTech NL noemt zich een professionele community, die zich inzet voor de innovatie van ‘civic govern­ment’, wat zich het beste laat vertalen naar ‘een mensgerichte overheid’. “We zijn volkomen gericht op uitkomsten die het leven voor burgers beter maken”, aldus medeoprichter Rogier Klimbie. Het internationale netwerk telt naar eigen zeggen op dit moment ruim zeshonderd deelnemers, van eenzame softwareontwikkelaars tot complete broedplaatsen. The Hague Tech zag het potentieel van govtech en nodigde partners zoals YES!Delft uit om aan te sluiten, en gebruik te maken van het netwerk dat oprichters Klimbie en Danny Frietman hadden opgebouwd met GovTech NL.

Leren innoveren

The Hague Tech is vijfduizend vierkante meter kantoorruimte in Den Haag met allerhande start-ups en scale-ups in technologie en data. Een innovatiehub met het soort technische bedrijven waar de overheid gretig naar kijkt en die zij vaak als sleutel ziet tot innovatie binnen de eigen organisatie. Olga Wielders is medeoprichter van The Hague Tech. Ondanks de fascinatie die veel ambtenaren hebben met technologie, ziet zij hoeveel moeite sommige ambtenaren hebben met innovatie wanneer het daadwerkelijk gebeurt. “Startups in residence worden warm binnengehaald, maar de stap naar het opschalen van resultaat is lastig. Dan is er opeens geen tijd of ruimte voor het toepassen van de verworven inzichten.” Wielders zou graag zien dat iedere ambtenaar zijn of haar werk doet met innovatie in het achterhoofd. ”Innovatief inzicht is te leren, daar bestaan al programma’s voor.” Klimbie oppert het idee van een Brits uitwisselingsprogramma tussen start-ups en ambtenaren, waarin twee professionals zes maanden van plaats ruilen. “Een hartstikke leuk idee. Misschien niet voor de hele overheid, maar wel hier of daar.”

Andere blik

Dat is de manier waarop GovTech NL wil werken: bestaande en bewezen initiatieven koppelen aan de overheid, met het doel ze verder te brengen. Klimbie zegt: “De overheid heeft een sterke vraag hoe ontwikkelingen bij beleid te betrekken en hoe dat correct te doen.” Het antwoord? Werk meetbaar en gericht op resultaat. Wielders: “Om het residenceprogramma weer als voorbeeld te nemen: Je kunt niet hopen dat de uitkomsten voor zichzelf spreken en de vervolgstap opeens daar is. Leg van tevoren vast wat je gaat meten en wat er met de resultaten gaat gebeuren.” Klimbie vult aan: “Als GovTech NL willen we alles proberen, maar altijd met de vraag vooraf: hoe gaan we dit schalen? We kennen de overheid goed en begrijpen haar ook, maar tegelijkertijd staan we er ook buiten. Daardoor kunnen we helpen met een andere blik.”

De bewustwording om het anders te doen is zeker aanwezig bij de overheid, zegt Klimbie. “Waar het vaak aan ontbreekt is een antwoord op de vraag; hoe gaan we het doen? En met wie?” Wat dat betreft was de GovTech Summit in Den Haag in november 2022 een hoogtepunt voor de community. Wielders: “Allerlei partijen in govtech en civictech kwamen samen om het internationale programma te maken. Onder de deelnemers waren beleidsmedewerkers, ministers, vertegenwoordigers van grote bedrijven en internationale programma’s, studenten. Wij zijn er voor het Nederlandse ecosysteem, maar we verbinden graag internationaal ter inspiratie.” Klimbie: “Ik sprak beleidsmakers die tijdens die dag echt kansen zagen voor Nederland.”

Drie missies

Begin december legde GovTechNL de laatste hand aan het jaarplan voor 2023. Drie missies staan centraal:

• de overheid intern beter te laten samenwerken
• de dialoog tussen overheid en burgers opzetten dan wel verbeteren
• de houding van de overheid ten opzichte van de digitale transitie verbeteren

Dit zijn de drie pijlers onder de community en de toetsstenen voor programma’s. Klimbie: “We zijn aan het onderzoeken welke programma’s wij kennen die aansluiten op de werkagenda van staatssecretaris Van Huffelen. Bijvoorbeeld op het gebied van toegankelijkheid, regie op eigen data en inclusiviteit.”

Ethiek

Welke thema’s hebben hun persoonlijke voorkeur? Voor Wielders zijn dat ethiek en diversiteit. “Hoe we met elkaar omgaan vind ik belangrijk. Hoe de overheid zich verhoudt ten opzichte van big tech. Hoe verschil in opleiding het gat vergroot tussen mensen die wel en niet digitaal getraind zijn. Dat maar 18 procent van alle ICT’ers in Nederland vrouw is.” Wielders vertelt over het programma Equals, dat mensen opleidt voor techbanen bij bedrijven.

Ook voor Klimbie is ethiek een boeiend thema. “Ethische discussies zijn vaak heel ideëel en heel technisch, maar iedereen in de quadrupel helix zou erover mee moeten praten.” Wielders: “Daarom zijn verschillende partners zo belangrijk, die allemaal hun eigen expertise meenemen. Zodat zij vraagstukken vanuit meerdere perspectieven bekijken.”

GovTech NL is opgericht door The Hague Tech, WorldStartup, YES!Delft, DigiCampus, PLNT, Danny Frietman en Rogier Klimbie. Kijk voor meer informatie op www.govtechnl.nl.

Onze samenleving kenmerkt zich inmiddels door een ‘technologische cultuur’. De overheid kan daarbij niet achterblijven en zal haar publieke diensten continu moeten vernieuwen. Om nieuwe technologieën succesvol voor maatschappelijke vraagstukken in te zetten, zullen overheidsinstellingen wendbaarder en innovatiever moeten worden. Aanbieders van govtech-toepassingen moeten op hun beurt begrijpen dat overheden technologie niet als doel op zich zien, maar als middel om vraagstukken van burger en samenleving op te lossen. Wil de overheid aan de slag met govtech, dan moeten overheid, markt en start-ups samenwerken. Dat stelt hoge eisen aan de cultuur binnen het ecosysteem. Het gaat over durf, innoveren, vertrouwen, risico’s, financiering en regelgeving. Voor de markt en vooral voor investeerders is het belangrijk dat de overheid duidelijkheid biedt over de perspectieven van govtech en een consistent beleid voert.

Locatie: TU Delft

Het is tijd om keuzes te maken: hoe en wanneer gaan we met govtech aan de slag? Om u daarin verder te helpen organiseert iBestuur in samenwerking met Binnenlands Bestuur en AG Connect op 9 juni 2023 de GovTech Day. Tijdens dat event brengt iBestuur de belangrijke spelers bij elkaar en de opmerkelijkste ontwikkelingen rondom govtech in kaart. Locatie: TU Delft.

Meer weten over dit event, het programma en deelname?
Kijk dan op www.govtechday.nl

Dit artikel werd gepubliceerd in iBestuur Magazine #45 van januari 2023