Grensoverschrijdende samenwerking op digitaal gebied is volgens Marten Kaevats, Estlands voormalig nationaal adviseur digitalisering, de enige manier om digitalisering betaalbaar te houden. Overheden hebben ICT-architectuur nodig met genoeg cricital mass om de kosten voor ICT te kunnen dragen. Het liefst open source, zodat de kosten gezamenlijk gedeeld worden.
Marten Kaevats tijdens de conferentie in Talinn 2021 | Beeld: Raul Mee
De ICT-problemen die we nu tegenkomen worden steeds meer complex. De ICT-architectuur aanpassen is enorm duur. “We merken dat de kosten voor een Digital Society alleen maar groeien en blijven groeien,” vertelt hij een interview met AGConnect. “Het onderhoud wordt constant duurder. En dat is niet alleen in Estland zo, maar ook in Nederland, Duitsland en in ieder ander Europees land.”
Vooral de schaarste aan ICT’ers en de gekte op de arbeidsmarkt is voor Estland een fors probleem. De salarissen voor ICT’ers zijn niet te vergelijken met de private sector, waar wereldwijd een run op ICT-personeel is ontstaan. “Wanneer de complexiteit in ICT-systemen toeneemt, nemen de kosten enorm snel toe. Alle systemen hebben updates nodig. En ieder Europees land heeft momenteel zijn eigen systemen. Dat kost onnodig veel geld. Het is zaak dat tools en budgetten met andere landen worden gedeeld, anders wordt ICT onbetaalbaar.”
Ieder land werkt in zijn eigen kelder
We moeten grensoverschrijdend samen gaan werken, zegt Kaevats, dat is de enige manier om digitalisering betaalbaar te houden. “Estland is een klein landje met iets meer dan 1 miljoen inwoners. Met de inkomsten die wij krijgen kunnen we onze ICT niet betalen. Samenwerking is hard nodig. Er zijn in mijn ogen herbruikbare ‘bouwstenen’ voor ICT nodig die door meer landen gebruikt kunnen worden. Ieder land bouwt nu uiteindelijk dezelfde ICT-systemen.” Hij noemt als voorbeeld de voertuigenregistraties. “In ieder land wordt de auto, het modeltype en het kenteken geregistreerd. Toch heeft ieder land zijn eigen registratiesysteem. Hetzelfde zien we met de tools voor persoonlijke assistentie en chatbots op websites. Ieder land is nu in zijn eigen kelder bezig, het is tijd om eruit te komen en samen aan de slag te gaan.”
Open Source
Samen aan ICT-architectuur werken om zo de cricital mass te creëren om de kosten voor ICT te kunnen dragen. Het liefst open source, zodat de kosten gezamenlijk gedeeld worden. Dat betekent een einde aan de ‘digitale landsgrenzen’. “Het kan landen wereldwijd een hoop kosten en problemen besparen. Bovendien kan het op langere termijn ook armere landen waar weinig IT-skills aanwezig zijn, enorm vooruit helpen.” Maar daar is wel onderling vertrouwen nodig. “We moeten elkaar meer vertrouwen en gezamenlijk ICT-architectuur bouwen.”
Govstack
Na zijn vertrek als digitaal adviseur is Kaevats begonnen met een wereldwijd initiatief: Govstack, dat op termijn modules moet aanbieden voor bijvoorbeeld registraties, identiteit en data-uitwisseling door overheden. Hij gelooft er heilig in dat dit gaat werken. “We proberen nu overeenstemming te vinden over digitalisering bij zoveel mogelijk overheden. Met GovStack willen een ‘app store’ realiseren voor digitale overheidstoepassingen. Dit zijn producten voor overheden die volledig gecertificeerd zijn en voldoen aan lokale wetgeving en standaarden. Om kosten laag te houden is zoveel mogelijk volume nodig.” De interesse is er al. Onder meer India is aangehaakt, er is inmiddels Duitse interesse voor GovStack en de Verenigde Naties steunen het initiatief.”
