Hightech scale-ups staan in de kou

GovTech Day 2025 | @Provinciehuis Zuid-Holland | Photo Credit: Robert Tjalondo | voor iBestuur

16 juni 2025

Opkomende techbedrijven voor Nederland en Europa behouden is belangrijk vanuit strategische autonomie. Maar in de scale-upfase gaat nog van alles mis. Ook investeerders uit eigen land laten het steeds meer afweten en zo zijn er nog meer drempels. Vooral de overheid is aan zet.

Om een internationaal leidende corporate te worden als een Booking.com, Mollie of ASML is wel wat nodig, weet Christian van der Woude van Techleap. Als Ecosystem Interventions & Governmental Affairs Officer zet hij zich in voor de ambitie van dit door het ministeie van Economische Zaken gesponsorde initiatief om het ecosysteem voor startups en scale-ups in ons land te verbeteren.

Bekend boegbeeld van de organisatie is prins Constantijn van Oranje, die als Special Envoy voor voorganger StartupDelta actief was. ‘We hebben in Nederland heel veel start-ups, maar niet zo heel erg veel scale-ups’, pakt Van der Woude meteen het dilemma bij de kop. De potentie en toegevoegde waarde die de opkomende bedrijven kunnen bieden, blijft zo onbenut. Ze slagen er niet in om tot opschaling te komen en bij te dragen aan de Nederlandse economie. Of erger nog, ze vertrekken naar het buitenland, omdat de slagingskansen daar vele malen groter zijn, ‘en dan zijn we ze helemaal kwijt’, sombert Van der Woude.

Weinig florissant beeld

Techleap’s eigen ‘State of Dutch Tech’-rapport schetst een weinig florissant beeld. Slechts een op de vijf start-ups in ons land maakte vorig jaar de stap naar scale-up. In Duitsland geldt dat daarentegen voor veertig procent van de start-ups, laat Van der Woude op een grafiek uit het rapport zien. ‘Internationaal gezien scoort ons land erg laag.’ Een van de redenen waarom onze oosterburen het zoveel beter doen, ligt in de omvangrijkere geldstroom die voor de conversie naar de fase van scale-up beschikbaar is, aldus Van der Woude.

Nu geeft de overheid iedereen een beetje, maar het opschalen van succesvolle pilots is er niet bij.

Christian van der Woude

Tech-race

Nog meer slecht nieuws. Nederlandse techinvesteerders trekken zich terug en andere Europese en Amerikaanse geldschieters springen in het gat. Vooral Nederlandse AI-bedrijven worden getroffen. De Nederlandse tech-industrie groeit nog wel, maar verliest terrein in de mondiale tech-race. ‘Ook het aantrekken en behouden van technisch talent wordt een uitdaging’, zegt Van der Woude. ‘In de VS wordt een factor tien meer financiering opgehaald dan hier. Dit is een heel groot probleem.’

Red flag

Wat te doen bij deze “red flag”? Er moet meer kapitaal beschikbaar komen om het falen van scale-ups te dempen, aldus Van der Woude, zoals betere stimuleringsregelingen en co-financiering en participatie door de overheid, om de risico’s te mitigeren. ‘Het gaat tenslotte niet om het weggeven van gratis geld, maar om het creëren van een markt. Nu geeft de overheid iedereen een beetje, maar het opschalen van succesvolle pilots is er niet bij.’ Verder kan een regeling voor mede-participatie in het bedrijf technisch talent behouden. Een verruimde expatregeling kan meer internationaal talent aantrekken, aldus Van der Woude, die er bij de overheid op aan wil dringen haar kracht als ’s lands grootste inkoper te benutten om zo scale-ups te helpen. ‘Dat is nog braakliggend terrein.’

Op 12 juni j.l. organiseerde iBestuur voor de derde maal GovTechDay, hét nationale GovTech event waarin alle overheden samenkomen met marktpartijen, startups, wetenschap en kennisinstellingen. Met ruim 600 deelnemers was het volledig uitverkocht.

Ook volgend jaar is er weer een GovTechDay. Wilt u erbij zijn? Meld u dan vast aan!