Hoe Sleeswijk-Holstein digitaal een stuk onafhankelijker is geworden
In zes maanden tijd migreerde de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein haar complete e-mailsysteem van Microsoft Exchange en Outlook naar de open source-alternatieven Open-Xchange en Thunderbird. Ruim 40.000 mailboxen met meer dan 100 miljoen e-mails en agenda-items werden omgezet. Een enorme operatie, en vooral een belangrijke stap op weg naar digitale soevereiniteit.
‘Van de deelstaatkanselarij en de ministeries tot de rechterlijke macht, de staatspolitie en andere deelstaatautoriteiten, samen met onze circa 30.000 medewerkers zijn we een nieuwe weg ingeslagen.’ Met deze woorden kondigde minister van Digitalisering, Dirk Schrödter, begin oktober trots het succes van de e-mailmigratie aan. Volgens de minister is het project een belangrijke stap in de richting van onafhankelijkheid van grote techbedrijven.
De migratie maakt deel uit van een meerjarig conversieproces waarin Sleeswijk-Holstein stap voor stap afscheid neemt van gesloten software. De basis werd gelegd in de ‘Open Innovatie en Open Source Strategie Schleswig-Holstein’, een beleidskader dat open standaarden, interoperabiliteit en leveranciersonafhankelijkheid centraal stelt. De Duitse deelstaatstrategiedocument stelt het strategiedocument gratis beschikbaar.
Pionierswerk
Wereldwijd zijn er nog maar weinig voorbeelden van publieke organisaties die op deze schaal overstappen op open source-communicatiesystemen. Schrödter benadrukt het pionierswerk dat daarvoor nodig was: ‘De afgelopen maanden hebben laten zien dat zo’n overgang geen sinecure is.’ De opgedane kennis – van data-analyse tot datacenterbeheer – wil de deelstaat in de toekomst delen met andere overheden die een vergelijkbaar pad willen volgen.
Open source-strategie
De nu afgeronde mailmigratie is het resultaat van jaren aan voorbereidingswerk, verricht in samenwerking met leveranciers. Volgens Schrödter dragen deze stappen direct bij aan de digitale soevereiniteit van de deelstaat: ‘Dit zijn allemaal belangrijke bouwstenen op weg naar meer transparantie, veiligheid en innovatiekracht voor onze publieke organisaties.’
Vorig jaar koos de deelstaat al voor LibreOffice als standaard kantoorsoftware, waarmee Microsoft Office op termijn van alle overheidscomputers wordt verwijderd. De overstap naar Open-Xchange vormt nu de volgende mijlpaal in deze bredere strategie.
De open source-strategie van Sleeswijk-Holstein beperkt zich niet tot kantoor- en e-mailsoftware. Ook andere onderdelen van de digitale werkomgeving worden stap voor stap vervangen door open alternatieven. Zo vervangt Nextcloud geleidelijk Microsoft SharePoint als centraal samenwerkingsplatform, en wordt de videoconferentiesoftware OpenTalk ingezet in plaats van commerciële oplossingen als Teams of Zoom. De deelstaat test daarnaast het Linux-besturingssysteem als alternatief voor Windows, en beheert zelfs zijn telefooncentrales via open source-oplossingen.
Politieke omslag
Met deze migratie is Sleeswijk-Holstein niet alleen technologisch, maar ook bestuurlijk een voorloper. Waar veel overheden in Europa nog sterk afhankelijk zijn van grote Amerikaanse softwareleveranciers, laat deze deelstaat zien dat digitale autonomie meer is dan een ideaal. Het is een haalbare beleidskeuze, mits er visie, politieke wil en lange adem zijn. De open source-transitie van Sleeswijk-Holstein laat zien hoe technologiebeleid kan bijdragen aan bestuurlijke onafhankelijkheid en publieke waarden in de digitale ruimte. Een inspirerend voorbeeld voor andere Europese overheden die hun eigen digitale toekomst in handen willen nemen. Deze overstap is meer dan een verandering van technologie, schrijft ZDnet; het is een politieke omslag.
Lees ook:
