Hoe weerbaar zijn onze digitale ecosystemen?
Economische bedrijvigheid digitaliseert steeds meer, met nieuwe afhankelijkheden en mogelijke kwetsbaarheden tot gevolg. De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) liet een verkennend onderzoek uitvoeren naar de manier waarop digitale ecosystemen functioneren, hoe kwetsbaar ze zijn en hoe ze meer cyberweerbaar kunnen worden.
Een digitaal ecosysteem wordt omschreven als een groep actoren (bedrijven, organisaties, etc.) die vanuit een gemeenschappelijk belang aan digitale uitwisseling doen. De onderlinge verwevenheid biedt kansen, maar leidt ook tot nieuwe risico’s en maakt de impact van eventuele verstoringen nog minder voorspelbaar, schrijft de RDI
Het onderzoek stelt dat de digitale weerbaarheid van een ecosysteem wordt beïnvloed door vier type factoren:
- Technische factoren blijken geen grote rol te spelen. ‘Een gedeelde basis is van belang (bijvoorbeeld basaal gebruik van virusscanners en het doorvoeren van updates)’, aldus de onderzoekers. ‘
- Organisatorische factoren, zoals het maken van onderlinge afspraken, opstellen van contracten en beleid, zijn van groot belang. In de praktijk blijkt dat grotere partijen binnen het ecosysteem hier vaak het voortouw in nemen.
- Culturele factoren zijn van groot belang, actoren in een ecosysteem moeten elkaar vertrouwen, schrijven de onderzoekers. ‘Hoog vertrouwen leidt tot betere onderlinge communicatie, uitwisseling van mogelijke veiligheidsissues en snellere lijntjes wanneer er iets mis gaat. Het vertrouwen stijgt bijvoorbeeld wanneer actoren elkaar beter kennen of samen oefenen met cyberincidenten.’
- Wetgevende factoren: De ideale rol van de overheid is niet zozeer handhavend, maar meer faciliterend, aldus het onderzoek (o.a. standaarden en de opstelling van de overheid). ‘Standaarden en certificering zorgen voor een bepaalde, gedeelde basis, maar compliance kan ook zorgen voor een hogere regeldruk.’
Vooral organisatorische en culturele factoren zijn dus van belang voor een goede cyberweerbaarheid. Goede samenwerking vraagt wel het initiatief en een voortrekkersrol van een of enkele (grotere) partijen. Bovendien speelt het onderling vertrouwen een grote rol bij succesvolle samenwerking in ecosystemen. Vooral door informeel contact tussen de verschillende partijen kan dit vertrouwen worden versterkt.
Belangrijkste conclusie volgens de RDI: ‘Wees je bewust van het ecosysteem om je heen en je eigen verantwoordelijkheid binnen dat ecosysteem. Maak er ook gebruik van; het biedt kansen om je eigen digitale weerbaarheid te versterken.’
Klik HIER om het onderzoeksrapport te downloaden
Lees ook:
