Hoe ziet de digitale euro eruit?
In april pleitte Europees rapporteur Enrico Letta voor het belang van een “snelle” invoering van de digitale euro. De toenemende geopolitieke fragmentatie is een bron zorg. Europese autonomie en soevereiniteit die voorzien in Europese governance voor betalingen wordt als essentieel beschouwd. Hoe ziet die digitale Euro er precoies uit?
De digitale euro is een bankbiljet in een digitaal jasje. Het is een alternatief voor het fysieke bankbiljet, geen vervanger daarvan. De kern ervan is het fungeren als betaalmiddel. Oppotten van digitale euro’s wordt ontmoedigd: over tegoeden wordt geen rente betaald en er is een maximum van toepassing op het bedrag dat mag worden aangehouden. Alleen burgers kunnen digitale euro’s aanhouden.
Oogmerk van de digitale euro is dat burgers er overal in het eurogebied mee kunnen betalen: bij het fysieke verkooppunt, op internet en tussen burgers onderling (P2P), zowel via een mobiele app als met een door de ECB uit te geven betaalkaart. De digitale euro is gratis voor burgers en dient verplicht geaccepteerd te worden door winkeliers en overheden als gevolg van de voorgestelde status van wettig betaalmiddel.
Innovatief is de offline functionaliteit. Deze zorgt voor een hoge mate van privacy: bij deze vorm van betalen is geen tussenpersoon (bank) betrokken en deze werkt zonder internetverbinding. Dit bevordert ook de veerkracht in het geval van een online netwerkstoring.
De ECB heeft gekozen voor een tweeledig model waarbij de ECB de digitale euro’s uitgeeft (ze staan op de balans van de ECB) en banken en andere geautoriseerde betaaldienstverleners de digitale euro’s distribueren onder hun klanten. Deze uitbesteding betekent ook dat zij verantwoordelijk zijn voor onboarding van klanten met bijbehorende KYC/AML controles en het verzenden van betalingsopdrachten naar het ECB platform, klantcontact en fraudepreventie, enzovoort.
De ECB zal een digitale euro app ontwikkelen die betaaldienstverleners in hun eigen app kunnen inbouwen. Gebruikers kunnen zo hun tegoed aan digitale euro’s inzien in hun eigen bankapp. Daarnaast zal de ECB ook een betaalkaartvariant beschikbaar stellen voor degenen die dit verkiezen boven een mobiele app. Voor zover nodig zal de digitale euro app ook beschikbaar worden gemaakt voor burgers zonder bankrekening. Ten behoeve van deze groep zullen op nationaal niveau instellingen worden aangewezen om deze app en kaart te verspreiden en het gebruik ervan uit te leggen aan degenen die daar behoefte aan hebben. Op deze manier draagt de digitale euro bij aan digitale inclusie.
Privacy en databescherming is topprioriteit bij de ontwikkeling van de digitale euro. Dit geldt vooral voor de offline functionaliteit. Online betalingen met de digitale euro worden versleuteld, waardoor de ECB op haar settlementplatform geen inzicht heeft welke betalingen door wie zijn verricht. Dat is, zoals nu het geval is, alleen zichtbaar op de bankrekening die de consument bij zijn bank aanhoudt. De digitale euro kan geen vorm aannemen van programmeerbaar geld. Hieronder wordt verstaan dat deze een beperkte inwisselbaarheid heeft voor bepaalde goederen en diensten en of in de tijd. Het wetsvoorstel sluit dat volledig uit. In het verslag van de Eurogroep en informele Ecofinraad van 13 en 14 september heeft Minister Heinen van Financiën nog eens helder uiteengezet dat een niet-programmeerbare digitale euro een voorwaarde voor introductie.
Burgers kunnen hun digitale euro tegoeden voeden vanuit de commerciële bankrekening of, voor diegenen die een kaart prefereren, met bankbiljetten op de geldautomaat. Het terugstorten werkt in omgekeerde richting. Winkeliers en overheden kunnen geen tegoeden aanhouden. De van consumenten ontvangen digitale euro’s worden (automatisch) overgeheveld naar hun commerciële bankrekening.
Lees ook: