Kan de Metropool Regio Amsterdam nog meer datacenters aan?
De digitale sector groeit in de Metropool Regio Amsterdam (MRA). Dat kan echter niet onbeperkt doorgaan, daarvoor ontbreekt de ruimte en netcapaciteit. Om hun strategie te bepalen lieten de provincies en gemeenten binnen de MRA onderzoek doen naar de mogelijkheden om de groei waar nodig bij te sturen.
In het publieke debat worden datacenters zowel als een belemmering als een noodzakelijke voorwaarde voor de toekomstige economie en welvaart gezien. Los van de “verdozing” van het landschap is vooral netcongestie een belangrijke factor voor de toekomst. ‘Netcongestie beperkt de ruimte van bestuurders om vrij hun beslissingen te kunnen maken voor hun regio.’ En ‘het hindert bedrijven om nieuwe investeringen te doen en nieuwe technologieën toe te passen’, schrijven de onderzoekers van Stratix.
Vanzelfsprekendheid
Digitalisering wordt door ondernemers vaak genoemd als manier om problemen te verminderen of op te lossen. De verbeteringen in efficiëntie en arbeidsproductiviteit worden vaak al ingeboekt, zonder de vraag vooraf of de digitalisering beschikbaar is .’Organisaties onderkennen het belang van digitale infrastructuur, maar vinden het ook vanzelfsprekend dat een kantoorpand snel glasvezel heeft. Net zo vanzelfsprekend is de verwachting dat er een datacenter is dat de benodigde capaciteit goedkoop, betrouwbaar en direct kan leveren.’
Netcongestie
De onderzoekers zien netcongestie als een serieus probleem. Het hindert de hele samenleving. ‘In grote delen van de Metropoolregio kunnen geen nieuwe woningen en bedrijfspanden worden neergezet, omdat er geen capaciteit op het laagspanningsnet kan worden toegekend. De metro kan niet vaker rijden, want als er meer treinen tegelijkertijd op de
lijn zitten, is er meer stroom nodig. Voor een duurzamer beleid willen bedrijven zonnepanelen op het dak leggen of overstappen op elektrische (bedrijfs-)auto’s. Maar als daarvoor een zwaardere netaansluiting nodig is, komt het bedrijf op een jarenlange wachtlijst te staan.’
Toch moet het mogelijk zijn maatregelen te nemen om dit te controleren, bijvoorbeeld door onderlinge afstemming van piekverbruik (met behulp van digitale infrastructuren) en door vraag en aanbod naar warmte bij elkaar te brengen.
Gegevensdeling
Energie op maat leveren kan een oplossing bieden, maar dat vraagt om gegevensdeling die nu (nog) niet mogelijk is. ‘Verschillende wetten beïnvloeden de wijze waarop netbeheerders mogen omgaan met informatie die zou kunnen helpen met het oplossen van netcongestie’, schrijven de onderzoekers. De informatie over verbruik is niet beschikbaar: die zit niet bij de netbedrijven, maar bij de energiebedrijven. ‘Daardoor is er geen zicht op waarom de vraag varieert gedurende de dag, terwijl dat wel een mogelijkheid is om netcongestie te verminderen. Er zijn bedrijven die ’s nachts een vloot van elektrische bedrijfswagens of werkschepen willen opladen. Die bedrijven hebben hun piek in de vraag buiten kantooruren. Maar ze kunnen alleen 24/7 beschikbare capaciteit aanvragen en die is er niet. Terwijl het bedrijf één deur verderop ’s nachts gesloten is en zijn capaciteit niet nodig heeft.’
Lokale initiatieven
Lokaal zijn er al initiatieven om te kijken of de capaciteit slim kan worden gedeeld. ‘Voor die samenwerkingen is het wel nodig om alle ondernemers aan tafel te krijgen en de belangen te bekijken. Dat kost tijd. Ook als de informatie wel kan worden gedeeld, zijn er nog allerlei juridische barrières voor de implementatie van de mogelijke oplossingen.’ De werkwijze staat volgens de onderzoekers nog in de kinderschoenen en wordt belemmerd doordat het niet voorzien is in wetgeving en beleid.
Vijf aanbevelingen
Aan de hand van vier scenario’s probeert Stratix te identificeren welke acties het meeste rendement opleveren en wat ‘no regret’-acties zijn die passen in elk van de scenario’s. Op basis daarvan komen de onderzoekers tot vijf aanbevelingen aan de metropoolregio:
- Stel veilig dat de economie in de MRA nog ruimte heeft voor digitalisering, zet de regio niet op slot. ‘Hoe meer de MRA open for business is, hoe meer er wordt onderzocht hoe nieuwe ontwikkelingen wel kunnen, zelfs met beperkingen door tijdelijke of langdurige schaarste. Een open houding en een faciliterende rol zijn raadzaam.’
- Zorg ervoor dat digitale infrastructuur kan blijven groeien. Blijf investeren in netwerken en digitalisering. Vooral AI is een groeimarkt. ‘Het is nog lastig om te voorspellen welke bijdrage de grootschalige inzet van AI gaat leveren aan de samenleving, op het gebied van innovatie, productiviteit en economische groei. Het is van belang dat de mogelijkheden niet worden afgesneden.’
- Benadruk het belang van digitalisering en de daarvoor benodigde digitale infrastructuur, want digitale afhankelijkheden zijn sterker dan menigeen beseft. Ze zijn een basisvoorwaarde geworden voor elke maatschappelijke activiteit. ‘Bestuurders, burgers en bedrijfsleven moeten zich dat realiseren.’
- Betrek de digitale sector bij de aanpak van netcongestie. ‘Naast de datacenters op Agriport A7 in Middenmeer is een groot kassencomplex verrezen. Restwarmte zou ook gebruikt kunnen worden voor netten van stadsverwarming.’
- Investeer in marktkennis bij de overheid, zodat de samenhang tussen digitalisering in sectoren, digitale ecosystemen en de benodigde digitale infrastructuur zichtbaar wordt voor bestuurders.Digitalisering is té belangrijk om blind te varen op marktpartijen.
Lees HIER het rapport ‘Digitale drivers in de MRA – Een scenario-analyse voor economie en digitale hubs‘
Lees ook:
