Nederlandse gemeenten staan onder druk. De maatschappelijke opgaven worden groter en complexer: woningbouw, mobiliteit, klimaat, veiligheid. Tegelijkertijd groeit de hoeveelheid digitale middelen die beleidsmakers tot hun beschikking hebben. Maar hoe voorkom je dat al die technologie een versnipperd landschap oplevert zonder echte impact?
Bij KPN geloven we dat de digitale stad pas echt werkt als er een robuust fundament onder ligt. Eén die technologie verbindt met publieke waarden en samenwerking mogelijk maakt, zónder de regie te verliezen.
Van pilot naar platform
Veel gemeenten zijn al gestart met slimme toepassingen: een dashboard voor luchtkwaliteit, slimme verlichting of verkeersdata. Vaak ontstaan deze initiatieven decentraal en projectmatig. Dat is waardevol – het toont innovatiekracht – maar zonder overkoepelende regie blijven data opgesloten in silo’s, ontstaan er afhankelijkheden van leveranciers en is hergebruik van data lastig.
Wat nodig is: een veilige, schaalbare infrastructuur voor datagedreven samenwerking. Niet alleen binnen de gemeentegrenzen, maar ook tussen gemeenten, provincies en ketenpartners. Zodat beleid en uitvoering kunnen meebewegen op basis van realtime informatie. Dáár zit de kracht van federatieve datadeling.
Federatief datadelen: controle behouden, toch samenwerken
Federatieve datadeling betekent dat data decentraal blijven – dus bij de gemeente of bij partners – maar wél veilig, gestandaardiseerd en gecontroleerd te delen zijn. Dit voorkomt onnodige centralisatie en maakt het mogelijk om verantwoordelijkheid en eigenaarschap te borgen. Tegelijkertijd kunnen meerdere partijen over dezelfde actuele gegevens beschikken, op een manier die privacy, transparantie en autonomie waarborgt.
Steeds meer regio’s verkennen deze aanpak: van gedeelde dashboards voor verkeersinformatie tot gezamenlijke dataspaces voor leefomgeving of veiligheid. Voor succesvolle samenwerking zijn duidelijke afspraken nodig over eigenaarschap, toegang, gebruik en governance. En vooral: een platform dat dit technisch faciliteert.
De rol van de Data Services Hub
Om gemeenten en partners hierbij te ondersteunen, biedt KPN de Data Services Hub. Dit unieke platform stelt organisaties in staat om data te delen zoals zíj dat willen: veilig, gecontroleerd en transparant. Alle organisaties houden de regie, bepalen wie toegang heeft tot welke data, en voldoen aan actuele wetgeving zoals de Europese Data Act en de Cyberbeveiligingswet.
De Data Services Hub ondersteunt federatieve samenwerking binnen én tussen steden. Bijvoorbeeld voor:
- Realtime data (bijvoorbeeld verkeer, crowds en weer) die gedeeld worden met hulpdiensten.
- Mobiliteitsdata die verschillende gemeenten gezamenlijk gebruiken.
- Omgevingsdata die gedeeld worden met onderzoeksinstellingen.
In al deze voorbeelden geldt: de gemeente blijft eigenaar van haar data, maar samenwerking wordt mogelijk zonder concessies aan veiligheid of regie.
Meer dan techniek: vertrouwen, standaardisatie en governance
Succesvol datadelen is niet alleen een technisch vraagstuk. Het vraagt om bestuurlijke afspraken, rollen (zoals data stewards en privacy officers), en om onderlinge standaarden. Denk aan afspraken over welke metadata verplicht zijn, wie auditlogs kan inzien of hoe je een dataverzoek afhandelt.
KPN helpt hierbij niet alleen als technologiepartner, maar als kennispartner die begrijpt hoe belangrijk vertrouwen, transparantie en compliance zijn voor publieke organisaties.
De volgende stap
De slimme digitale stad komt niet in één keer tot stand. Het is een gefaseerde beweging waarin technologie, beleid en samenwerking samenkomen. Met een federatieve aanpak en de juiste infrastructuur is het mogelijk om met meerdere gemeenten samen op te trekken. Samen sterker, zonder dat iemand de controle hoeft op te geven. Daarbij wordt het mogelijk om heel veilig, schaalbaar en toegankelijk verschillende use-cases te implementeren, zonder dat het oplossingen in silo’s worden.
Over KPN
KPN is het netwerk van Nederland. Als vertrouwde partner van overheden leveren we niet alleen connectiviteit, maar ondersteunen we gemeenten bij het veilig, schaalbaar en toekomstbestendig inrichten van hun digitale stad. Van infrastructuur en cloud, tot datadeling en informatiebeveiliging. Altijd met focus op publieke waarden en digitale autonomie.
Wil je meer weten? Download onze visiepaper ‘Van data naar daadkracht’ en ontdek hoe federatieve datadeling en een robuust dataplatform jouw gemeente toekomstbestendig maken.
