De Cloud-implementatie binnen de overheid is een gamechanger. Voor succes moeten wel de opdrachtgevers elkaar weten te vinden. Dat betekent bovenal het vertrouwde loslaten.
Heel terecht dat we de Cloud-implementatie binnen de overheid als een heuse gamechanger etaleren. Want dat is het écht: eerder een revolutie dan een evolutie. En zeker niet alleen op technisch vlak. Want dit vraagt vooral om een paradigm shift bij opdrachtgevers. Huh? Ja, want de grootste verandering zit ‘m onze eigen software: het onzichtbare deel van de ijsberg. In onze houding en gedrag – het meest taaie…
Even de film terugdraaien – om zo een beeld te krijgen wat er aan de hand is. We komen namelijk uit een tijd waarin het bekende ‘u-vraagt-wij-draaien’ model welig tierde. Gekenmerkt door automatisering van arbeidsprocessen en groei van individuele productiviteit – met slechts een uiterst beperkte schaalbare toepassing. De klant was koning en alles kon technisch georganiseerd worden. Speciale wens? Middels maatwerk werd daar snel een mouw aan gepast. Dat dit vervolgens dan in de beheerfase tot hele andere uitdagingen zou leiden – tsja, daar was op dat moment iets minder aandacht voor. Mede als gevolg daarvan hebben we in de afgelopen jaren een spaghetti aan verschillende legacy-systemen gecreëerd. Nauwelijks beheersbaar, nog los van de financiële consequenties: het in de lucht houden van deze systemen kost werkelijk goud – niet in de laatste plaats ook omdat sommige experts (denk aan de bekende Cobol-krassers) langzamerhand een schaars goed zijn geworden…
Gelukkig hebben we ons leven gebeterd: vanuit de huidige heersende hergebruik-gedachte wordt ‘comply or explain’ steeds meer business a usual: maatwerk wordt in toenemende mate gepositioneerd als een uitzondering. Waarbij we meer en meer overgaan gaan van ‘één-op-één’ (klantbenadering) naar ‘één op meerdere’ (productbenadering). Om zo die schaalbaarheid ook te kunnen verzilveren, mogelijk gemaakt door een transformatie van businessmodellen. Leidend tot een groei van algehele productiviteit en digital-only producten. En technisch is dat mogelijk door het customizen middels parameterisering – waardoor we toch in staat zijn om in te spelen op specifieke klantwensen. Dit ter voorkoming van dat verstikkende ‘one size fits all’ achtige denken.
Het betekent durf om naakt het land van onzekerheid binnen te stappen
Tot zover het goede nieuws. Want een werkwijze van ‘één op meerdere’ betekent wel dat opdrachtgevers elkaar moeten zien te vinden, in de vorm van een soort van coöperatie. Waarbij men mét elkaar de bereidheid moet hebben om af te dalen tot op het functionele niveau. Even weg van de huidige werkwijze. Om zo – brownpaper-achtig – dat collectieve boven tafel te krijgen. Aan de hand van concrete ‘use cases’. Om zo te voorkomen dat we vervallen in specifieke ‘broodje speciaal’-achtige wensen die dat gezamenlijke proces verstoren. Daarom is het zo belangrijk dat er wordt geïnvesteerd in opdrachtgevers als een ‘winnend team’ – beschikkend over uitstekende persoonlijke contacten: niet alleen om zo met elkaar tot grote hoogtes te komen, maar ook om die traditionele klant-leverancierrelatie te transformeren naar een heus partnership. Wederzijds wel te verstaan, gebaseerd op het principe van wederkerigheid. Met gedeelde belangen dus. Zoals we dat tegenwoordig deftig noemen: de ‘stewardship’-theorie. Volgens mij niets anders dat wat William Shakespeare ons lang geleden heeft geleerd: ‘als je een beetje beter wilt zijn: wees dan competitief – maar als je exponentieel beter wilt zijn: wees dan coöperatief’.
Maar daar blijft het niet bij: bovenal betekent het de durf om het vertrouwde los te laten. Om naakt het land van onzekerheid binnen te stappen. Waarbij je je eigen comfortzone wat oprekt. Immers: life begins at the end of your comfort zone. Om zo op zoek te gaan naar die patroondoorbrekende interventies. Want waar patronen worden doorbroken, dáár ontstaan nieuwe werelden.
Niet voor niets dus dat de eerste Cloud-definitie (van Ramnath K. Chellappa) van zo’n kleine twintig jaar geleden als volgt werd geformuleerd: ‘Een computerparadigma waarbij de grenzen van de computer worden vastgesteld door economische en sociale aspecten, eerder dan de technische limieten.’
