Markt en overheid
Congres

Maritieme connectiviteit in een ecosysteem

Een van de thema's is onbemand varen en vliegen op zee | Beeld: Shutterstock

Op de Noordzee zijn maar liefst 4 transities gaande, vertelt Fred Hage, programmamanager bij Rijkswaterstaat tijdens het Congres Digitale Infrastructuur. Naast de veranderingen in energie, klimaat en voedsel is er ook een digitaliseringtransitie gaande op en onder het water. Daarom werkt het Connectivity Fieldlab North Sea samen met het Digital Ecosystems Institute.

Veel is bekend over de Noordzee en haar grondstoffen, maar haar digitale infrastructuur heeft nog veel aandacht nodig. Het Connectivity Fieldlab North Sea (CFNS) van Rijkswaterstaat wil daar verandering in brengen. Het lab is in 2021 gestart en ondergebracht bij het Offshore Expertise Center (OEC) in Stellendam. Via pilots en proof-of-concepts wordt de basis gelegd voor nieuwe maritieme communicatiemogelijkheden en de toekomstige digitale infrastructuur op zee. CFNS werkt sinds deze zomer samen met het Digital Ecosystems Institute.

Draadloos op zee

Op het Nederlands continentaal plat ligt ongeveer 4.500 kilometer pijpleiding en 6.000 kilometer kabel. Windenergieparken vragen om hoogspanningskabels voor elektriciteitstransport en boorplatforms hebben glasvezelverbindingen. Schepen communiceren met elkaar via marifoon en satelliet. Er zijn ook mobiele netwerken actief op delen van de Noordzee.

“Daar gaat steeds meer draadloze connectiviteit bij komen,” zei programmamanager Fred Hage van Rijkswaterstaat. Het Fieldlab ziet mogelijkheden voor oa. LoRaWan, WiFi, 5G en 6G. In september en november zijn rondetafelgesprekken geweest over mogelijke vraagstukken waaraan (samen)gewerkt kan worden die opgeleverd kunnen worden. In 2024 wordt verder gekeken naar de verdere operationalisatie van het Fieldlab.

In het ecosysteem

In onze complexe wereld geldt een nieuw adagium: wie morgen nog relevant wil zijn, moet vandaag intensief samenwerken. Mark Beermann,  Lead Digitale Connectivity; Digital Ecosystems Institute, sprak over het succesvol maken van ecosystemen.

Het DEI, ontstaan uit Nyenrode, werkt op basis van wetenschappelijke inzichten aan het ontwikkelen van nieuwe oplossingen voor ‘wicked’ vraagstukken uit de praktijk.

Het DEI benadert samenwerken vanuit het idee dat nieuwe ontwikkelingen ontstaan binnen een ecosysteem van bedrijven, instituties en maatschappelijke beweging, versneld en vormgegeven door digitalisering van werk en kennis.

De basis is vertrouwen. Daarnaast is een gezamenlijk doel cruciaal, alsook het erkennen van wederkerigheid, zelforganisatie, transparantie, digitale interoperabiliteit en elasticiteit (digitaal kunnen samenwerken en uitwisselen).

Thema’s

Een Fieldlab is een belangrijk instrument om te kijken wat er in de praktijk gebeurt. In de samenwerking met DEI hoopt CFNS de stappen naar een betrouwbare digitale infrastructuur op zee te kunnen versnellen. In rondetafelgesprekken klonk de roep om meer concrete vraagstukken. Thema’s genoeg om uit te kiezen: onbemand varen en vliegen op zee, data delen en de bijbehorende security, een frequentieplan voor de Noordzee, wet- en regelgeving en haar knelpunten, ruimtelijke planning van de infrastructuur, en governance.

In de werkgroep

DEI faciliteert tien (werk)sessies voor CFNS. Daarover zei Beermann: “voor deelname aan de werkgroep is het belangrijk dat deelnemers ja kunnen zeggen op drie vragen. Is de organisatie geïnteresseerd om deel te nemen? Is de organisatie in staat om deel te nemen? En is de organisatie bereid om deel te nemen?”

 

Congres Digitale Infrastructuur

iBestuur organiseerde op 23 november 2023 de tweede editie van het congres Digitale Infrastructuur. Fred Hage en Mark Beerman verzorgden een presentatie over het Connectivity Fieldlab North Sea. Dit artikel is een korte weergave van hun bijdrage.

Lees HIER meer artikelen naar aanleiding van het congres

  • Vincent Hoek | 29 november 2023, 12:54

    Mooi initiatief. Nu doorpakken en niet zozeer denken in infrastructuur, frequentieplannen, drones etc., maar een abstractieniveau hoger. Waarom de hele Noordzee niet zien als een nieuwe Veiligheidsregio? Waarom de hele Noordzee, tot aan zuidflank van Europa, niet zien als gedataficeerde zee?
    Dan wordt alles boven, op en onder water (en onder de zeebodem) ineens onderdeel van een groot data ecosysteem. Een dynamische data space, waarin verschillende actoren, zoals overheden, kritieke infrastructuurleveranciers, energieproducenten, transportbedrijven en milieubeschermingsinstanties, op een veilige en transparante manier interactief kunnen samenwerken. Deze data space maakt gebruik van IoT-sensoren en OT-apparaten die verspreid zijn over platforms, schepen, windparken en andere cruciale punten om real-time gegevens te verzamelen over alles van weersomstandigheden en scheepvaartbewegingen tot energieproductie en milieukwaliteit. Blockchain-technologie speelt een sleutelrol in dit scenario. Het biedt een gedecentraliseerd en onveranderlijk gegevensregistratiesysteem, dat ervoor zorgt dat alle gegevens betrouwbaar, transparant en veilig zijn. Dit maakt het mogelijk voor overheden om zich te “abonneren” op datastromen van kritieke infrastructuurleveranciers. Door middel van smart contracts kunnen deze abonnementen zo worden ingericht dat ze automatisch worden bijgewerkt en indien nodig acties initiëren, zoals het mobiliseren van noodrespons teams bij incidenten of het aanpassen van energieproductie op basis van realtime vraag en aanbod. De Noordzee zou dan dus functioneren als één grote ‘veiligheidsregio’, waarbij onderlinge afhankelijkheid en samenwerking centraal staan. De data space faciliteert een proactieve aanpak van veiligheid en operationeel beheer. Bijvoorbeeld, als een schip in nood is, reageert het systeem onmiddellijk door de dichtstbijzijnde hulpverlening te activeren en tegelijkertijd de overige schepen in de omgeving te waarschuwen voor mogelijke gevaren. Dit scenario zorgt niet alleen voor een verhoogde veiligheid en efficiëntie op en rond de Noordzee, maar het bevordert ook de duurzaamheid door middel van een betere monitoring en beheer van de natuurlijke hulpbronnen. Het creëert een toekomst waarin technologische vooruitgang en samenwerking leiden tot een veiligere en meer verbonden Noordzee-regio. In een wereld waar de Noordzee is getransformeerd in een “Gedataficeerde Noordzee”, is elke entiteit, van booreilanden tot windturbines en van zeeschepen tot havens, voorzien van geavanceerde sensoren die continu data genereren. Deze data worden verzameld, geanalyseerd en gedeeld binnen een veilige, gedecentraliseerde blockchain-infrastructuur die een naadloze integratie van zowel telecom- als satellietnetwerken omvat. Deze netwerken vormen samen een omvangrijke datawolk die real-time inzichten biedt in operationele en milieuomstandigheden, verkeersbewegingen, veiligheidsrisico’s en meer. Laten we een scenario voorstellen, waarin een booreiland in de Noordzee het doelwit wordt van een cyberaanval. De aanvallers hebben succesvol toegang verkregen tot de operationele systemen, wat een ernstige bedreiging vormt voor de veiligheid van de bemanning, het milieu en de omliggende infrastructuur. In de Gedataficeerde Noordzee reageert het geïntegreerde systeem onmiddellijk. De blockchain-technologie garandeert dat er een onmiddellijke, versleutelde melding wordt gedaan naar alle relevante partijen: van de eigenaars van het booreiland en het beveiligingspersoneel tot de dichtstbijzijnde havens, reddingsdiensten en overheden. Binnen onze Noordzee datawolk kunnen deze actoren snel de situatie beoordelen, met geautomatiseerde systemen die de beste responsstrategieën voorstellen op basis van de verzamelde data en eerdere incidenten. Dankzij de satellietnetwerken kunnen communicatie en coördinatie zelfs doorgaan als de lokale netwerken verstoord zijn. Dit zorgt voor een ononderbroken stroom van informatie en communicatie.
    Deze gegevensgestuurde respons maakt het mogelijk voor reddingsteams om hun acties te coördineren met maritieme verkeersleiders, die ondertussen de navigatie van schepen in de omgeving aanpassen om botsingen en verdere complicaties te voorkomen. Tegelijkertijd kunnen cyberbeveiligingsexperts op afstand de aanval beoordelen en tegenaanvallen inzetten, gebruikmakend van de veiligheidsgaranties van de blockchain om verdere inbreuken te voorkomen. Met een Gedataficeerde Noordzee kunnen alle betrokken actoren niet alleen sneller en slimmer met elkaar in contact komen, maar ook acteren op basis van diepgaande analyses die aangedreven worden door AI en machine learning algoritmes. Deze algoritmes kunnen patronen van eerdere cyberaanvallen herkennen, waardoor de reactietijd wordt verkort en toekomstige incidenten mogelijk worden voorkomen. Kortom, in de context van de Gedataficeerde Noordzee, vormt de samenwerking tussen verschillende technologische netwerken een robuuste en dynamische datawolk die essentieel is voor een snelle en intelligente respons op incidenten, het waarborgen van de veiligheid en het stimuleren van een duurzame samenwerking tussen alle maritieme actoren. Als we niet inzetten op een https://internationaldataspaces.org/publications/ids-ram/ aanpak, gaan we weer de oude weg op waarin een Digital Twin ergens een gecentraliseerd platform van lock-in data wordt en waarin de discussie meer gaat over frequentie kavels voor telco’s dan over de toegevoegde waarde van multimodale data flows. Mooie kans! Ook de Noordzee zou niet meer over infra maar over data moeten gaan.

Plaats een reactie

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Registreren