Nederlandse en Belgische politie overtreden wet bij het monitoren van burgers

Zowel de Nederlandse als de Belgische politie verzamelen berichten op X van burgers zonder daar transparant over te zijn. Daarover schrijft privacy-adviseur Floor Terra van Privacy Company op zijn blog. De politie overtreedt hiermee privacywetgeving.

Terra diende een inzageverzoek in bij monitoringstool Spotler Engage (voorheen OBI4Wan) om zo inzicht te krijgen in de klanten voor wie dit bedrijf X-berichten verzameld en inzichtelijk maakt met zoekopdrachten. Bij dit proces worden ook persoonsgegevens verwerkt, waaronder naam, gebruikersnaam en avatar. Het is volgens Terra een wettelijk verplichting om hierover transparant te zijn richting betrokkenen.

Maandenlang wachten

Het duurt vervolgens zo’n tien maanden voordat de FG/CISCO van Spotler Engage Terra inzage verleent in de ontvangers van de gegevens. Op de lijst van ontvangende organisaties staat onder meer de Belgische politie. Met een inzageverzoek probeert Terra om te achterhalen welke van zijn berichten en persoonsgegevens bij de Belgische politie terechtkomen, maar het verzoek wordt door de Belgische politie geweigerd.

Nadat Terra een klacht indient bij de privacytoezichthouder van België wordt uiteindelijk het algemene privacystatement van de Belgische politie gewijzigd met een verklaring dat publiek beschikbare informatie door monitoringstools wordt verzameld en verwerkt. Volgens Terra voldoet dit echter nog steeds niet aan de transparantie-verplichting uit de AVG, omdat gebruikers van sociale media proactief benaderd moeten worden met informatie over het verwerken van hun gegevens. Bij uitzondering kan er ook informatie over de verwerking gegeven worden via het privacystatement. De Belgische Politie is volgens Terra op haar publieke website echter onvoldoende transparant.

Niets te vinden in privacystatement 

Terra ontdekt in diezelfde periode dat ook de Nederlandse politie X-berichten van hem verzamelt en verwerkt. Het is volgens Terra duidelijk dat ook de Nederlandse politie niet aan de transparantie-verplichtingen voldoet. Hij vraagt de politie onder meer waarom hij niet geïnformeerd is over de verwerkingen waarom er in het privacystatement geen informatie over op sociale media verzamelde berichten te vinden is.

Het duurt vervolgens in totaal ruim 7 maanden voor er een antwoord volgt. De politie vraagt de privacyjurist om ‘uit veiligheidsoverwegingen’ de naam van de leverancier van de monitoringstool niet op te schrijven in zijn blog. Hij respecteert dat. De politie geeft voorlopig geen transparantie over het verwerken van sociale mediaberichten, maar meldt wel dat er intern advies gegeven zal worden om aandacht te geven aan transparantie.