Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) ondervindt ernstige hinder van het ontbreken van een helder en rijksbreed cloudbeleid. In het recent verschenen rapport Stand van de Uitvoering 2024 waarschuwt het instituut dat dit een rem zet op digitale innovatie en het gebruik van kunstmatige intelligentie in forensisch onderzoek.
Het NFI wil investeren in datagedreven werken en het inzetten van AI bij het oplossen van strafzaken. Denk aan het gebruik van grote datasets, forensische statistiek en machine learning. Maar deze ambities botsen op praktische knelpunten, zoals het ontbreken van duidelijke kaders voor het gebruik van cloudfunctionaliteiten. ‘Goede Europese alternatieven zijn nog onvoldoende beschikbaar. Dat leidt tot stilstand in bepaalde aspecten van datagedreven werken,’ stelt het rapport.
Onzekerheid
Ook wordt de toepassing van generatieve AI overwogen, maar daarbij moet volgens het NFI rekening worden gehouden met het ontbreken van een overkoepelend cloudbeleid en met Europese beperkingen. Door deze onzekerheid worden investeringen uitgesteld of onder onwenselijke voorwaarden gedaan.
De beschikbaarheid en het veilig delen van data zijn volgens het rapport cruciale voorwaarden voor het functioneren van de strafrechtketen. Zonder concrete, structurele afspraken hierover loopt de samenwerking tussen ketenpartners vertraging op. Dat raakt direct aan het streven naar ketenbrede ‘forensic intelligence’: het slim combineren van gegevens om verbanden te leggen tussen zaken.
Financiën
Naast technologische belemmeringen wijst het rapport op financiële knelpunten. De kosten voor informatiebeveiliging, softwarevervanging en digitale weerbaarheid nemen toe, terwijl structurele middelen ontbreken. Voor 2025 verwacht het NFI een tekort van 5,7 miljoen euro, mede als gevolg van inflatie en gestegen energiekosten.
Het rapport maakt duidelijk dat het NFI ondanks innovaties als databanken voor vuurwapens en veiligheidsinkt, en prijswinnende digitale platforms als Hansken, structureel tegen grenzen aanloopt. ‘De realisatie hiervan vraagt om een stabiele meerjarige financiering,’ aldus het rapport.
Reacties
De oproep van het NFI heeft inmiddels geleid tot reacties uit de cybersecuritywereld. Joe Shenouda, strategisch cyber defense-leider en interim CISO, noemt de situatie ‘onacceptabel’ en heeft op eigen initiatief een voorstel geschreven voor een nieuw rijksbreed cloudbeleid. In zijn document, getiteld Nieuw Rijksbreed Cloudbeleid 2025: Soeverein, Veilig en Toekomstbestendig, werkt hij onder meer aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer uit, en doet hij concrete voorstellen voor dataclassificatie, AI-gebruik en omgang met internationale regelgeving zoals de Amerikaanse CLOUD Act.
Shenouda pleit voor centrale sturing, zonder innovatie te belemmeren. ‘De overheid verdient een betrouwbare, veilige en soevereine digitale infrastructuur,’ aldus zijn toelichting bij het initiatief. Hij roept beleidsmakers, professionals en andere geïnteresseerden op om het voorstel te lezen en van feedback te voorzien. ‘Laten we samen bouwen aan een digitaal sterke overheid.’
Lees meer:
