NLdigital: Partijprogramma’s missen visie op rol overheid bij digitalisering

De aandacht voor de politieke sturing van de digitale transformatie neemt toe. In aanloop naar de verkiezingen is het debat over de digitale kennis van politici weer opgelaaid. Een nieuwe vaste Kamercommissie Digitale Zaken moet de grip van de Kamer op digitalisering vergroten. Maar behalve de Tweede Kamer moet ook de regering stappen zetten om digitalisering beter te borgen.

De programma’s van de negen grootste partijen geven een goede indicatie van wat we straks in het regeerakkoord aantreffen op digitaal vlak. NLdigital toetste de programma’s daarom op dertien thema’s die wat ons betreft niet mogen ontbreken.
Politieke sturing op digitalisering ontbreekt
Het opvallendste resultaat is de gebrekkige aandacht voor vernieuwing binnen de overheid zelf. Partijen hebben wel ideeën over nieuwe wetgeving of betere regulering rond digitale zaken, maar een visie op hoe de overheid zich beter kan organiseren ontbreekt. Dit zien we ook terug op het thema Europa, waar alleen CDA en D66 de grote kansen zien die Europese samenwerking op digitalisering kan bieden.

De enige partijen die iets zeggen over beter politiek toezicht op digitalisering zijn D66 en de SP. Het verbeteren van de digitale dienstverlening van de overheid wordt alleen door CDA, PvdA en VVD genoemd. En alleen D66 heeft voldoende concrete plannen om tot een vernieuwende digitale overheid te komen.

“Het is goed dat partijen in toenemende mate aandacht hebben voor de impact van digitalisering op thema’s als onderwijs, duurzaamheid en veiligheid.” zegt Lotte de Bruijn, directeur van NLdigital, “Maar de politiek moet haar blik ook naar binnen richten. Hoe gaan ze zichzelf beter organiseren om met de kansen en uitdagingen van digitalisering om te gaan? Hoe blijft Nederland wereldwijd voorop lopen? Hoe zorgen ze voor consistent beleid dat al deze thema’s verbindt? Een nieuw kabinet moet deze samenhangende visie nu eindelijk gaan maken.”
Menselijke maat
De interne blik is extra relevant in het licht van ontwikkelingen als de toeslagenaffaire, waarbij burgers tussen wal en schip zijn geraakt door geautomatiseerde systemen van de overheid. Het is belangrijk om de menselijke maat te bewaken bij de digitalisering van de overheid. Dat betekent dat processen van de overheid rond van de behoeften van de burger moeten worden ontworpen, niet rond de informatiebehoefte van verschillende overheidsorganisaties.
De volledige analyse, inclusief alle relevante passages uit de partijprogramma’s, vind je op nldigital.nl/verkiezingen2021