Hoe de Laan van de Leefomgeving er precies uit zal zien is nog niet bekend. Maar zeker is dat de NUP-bouwstenen een basis vormen. “Zonder NUP zouden we niet eens kunnen beginnen aan de Laan van de Leefomgeving”, zegt Noud Hooyman, senior programmamanager beleid geoinformatie op het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Operatie NUP zorgde voor een belangrijke versnelling van de invoering van deze bouwstenen.
Noud Hooyman houdt zich bezig met diverse bouwstenen van het Stelsel van Basisregistraties.
Operatie NUP
Operatie NUP is een programma van KING (in opdracht van VNG) en ondersteunt gemeenten bij de implementatie van de ruim 20 NUP-bouwstenen en het nakomen van 19 resultaatafspraken. Deze vormen samen de basisinfrastructuur van de overheid en zijn onderdeel van de Generieke Digitale Infrastructuur. Operatie NUP loopt tot 1 januari 2015. Dit artikel is onderdeel van een serie, waarin stakeholders vertellen over hun ervaringen met het programma en waarin ze kijken naar de toekomst van de digitale overheid.
Hooyman houdt zich bezig met diverse bouwstenen van het Stelsel van Basisregistraties. Zoals de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). De samenwerking met KING/Operatie NUP voor deze bouwstenen is waardevol, zegt hij. Voor de BAG blijkt bijvoorbeeld de koppeling met de Wabo essentieel: “Je kunt wel zeggen dat in de wet staat dat gemeenten de BAG moeten gebruiken, maar zo werkt het niet. De BAG is al drie jaar klaar, we hebben er met zijn allen voor betaald, maar het wordt onvoldoende benut. Gemeenten gaan de BAG pas goed gebruiken als dit past binnen hun processen. Door een koppeling te leggen met de Wabo gebeurt dat nu. Daar ondersteunt KING bij.” Voor de BGT kwam de samenwerking met Operatie NUP “precies op tijd”, zegt Hooyman: “Door i-Versneller Geo in te zetten creëerde Operatie NUP veel meer kennis en bewustzijn bij gemeenten van het belang van BGT. Daardoor zijn gemeenten er sneller mee aan de slag gegaan. Het is in ons belang dat die invoering vlot verloopt en dat gemeenten deze registratie gaan vullen en onderhouden, want zij zijn een belangrijke bronhouder.”
Terugmelden
Hooyman is ook voorzitter van de stuurgroep Digimelding, de voorziening waarmee gebruikers foutieve gegevens in basisregistraties aan de bronhouders kunnen terugmelden. “De ontwikkeling van Digimelding was een moeilijk proces, dat door de inzet en ondersteuning van KING een positieve draai heeft gekregen. Het komt niet vaak voor dat je als Rijk, nog op het moment dat je daar mee bezig bent, te horen krijgt dat gebruikers staan te trappelen om ermee te gaan werken. Dat komt door de houding van KING. Zij kijken naar kansen en voordelen voor gemeenten. En wat nodig is om gemeenten daadwerkelijk te laten aansluiten. Voor Digimelding maakten ze ons duidelijk dat gemeenten niet alleen een protocol nodig hebben, maar een werkende, landelijke voorziening.” Die voorziening is nu gereed en werkt inmiddels voor terugmelden naar het Handelsregister. In november wordt de Basisregistratie Personen (BRP) aangesloten en in februari de BAG. Dat de samenwerking zo constructief en praktisch kan zijn, heeft Hooyman naar eigen zeggen “enorm verrast”. Waarbij natuurlijk meespeelt dat de samenwerking met Operatie NUP ging over de fase ná de lastige beslissingen: “Vaststellen wie wat ontwikkelt en hoe je het financiert ligt bestuurlijk altijd ingewikkelder dan de uiteindelijke invoering. Daar komt het aan op het maken van duidelijke afspraken. Daarna merk je zo goed als niets meer van eventuele tegenstellingen, want dan heb je een gezamenlijk belang: zorgen dat het stelsel werkt.”
Laan van de Leefomgeving
Het Stelsel van Basisregistraties is straks essentieel bij de invoering van de Omgevingswet en de daarbij behorende Laan van de Leefomgeving. Het Rijk streeft naar één samenhangend stelsel, waarin alle informatie die nodig is voor de Omgevingswet beschikbaar is. De metafoor van de Laan staat voor de virtuele plek waar gebruikers (zoals gemeenten, burgers en ondernemers) terecht kunnen voor allerlei gegevens over de leefomgeving. Er komen ‘informatiehuizen’ voor bijvoorbeeld alle gegevens over geluid, natuur, luchtkwaliteit en ruimte. In het ‘huis’ ruimte staan bijvoorbeeld de omgevingsplannen (de opvolger van het bestemmingsplan). Hooyman schetst wat daardoor op termijn mogelijk moet worden: “Ik verwacht dat straks veel van de gegevens locatiegebaseerd zijn, op basis van een adres of coördinaat. Je wijst dan een plek aan op een virtuele kaart, die is gekoppeld aan de BAG. En krijgt dan alle informatie, vanuit de verschillende ‘huizen’, over deze plek te zien. Zo kun je een ondernemer bijvoorbeeld heel snel inzage geven in wat er op een plek is toegestaan en daarmee aangeven of het wel of niet zinvol is om een vergunning aan te vragen.” Hij benadrukt dat dit nog toekomstmuziek is, want niemand weet nog precies hoe de Laan van de Leefomgeving eruit gaat zien. “Zeker is wel dat de basisregistraties er een belangrijke rol in gaan spelen. En dat gemeenten die deze registraties nu goed ingevoerd hebben, straks een voorsprong hebben. De Wabo bijvoorbeeld gaat straks op in de Omgevingswet. Je zult de koppeling met de BAG dan misschien technisch moeten vervangen, maar functioneel en procesmatig heb je hem al te pakken.”
Als Operatie NUP eind december afloopt, staat gemeenten nog een fikse klus te wachten bij de invoering van de Omgevingswet en de daarbij behorende Laan van de Leefomgeving. “ICT is moeilijk, niet alleen technisch, ook organisatorisch en bestuurlijk. Ik weet niet hoe mijn collega programmamanager Laan van de Leefomgeving het precies gaat inrichten, maar ik raad hem zeker aan om samen te werken met KING. Hun hands-on mentaliteit heb je nodig voor een goede invoering bij gemeenten.”
