Object-code-only
IBM heeft opensourcesoftwarebedrijf Red Hat opgekocht voor 34 miljard dollar, een van de grootste acquisities in haar soort. Krantenkoppen vol over het feit dat IBM nu (eindelijk) ook het pad van de open source opgaat. Wat weinigen weten is dat IBM en vele andere bedrijven vroeger standaard een opensourcepolicy hadden.
Destijds voerden de kosten van de hardware de boventoon, en ‘kreeg’ je de software plus sources er gratis bij. Dat was niet misselijk: het hele operating system, de compilers, et cetera. Als men hard- en dus ook software afnam, maakte men veelal zelf allerlei aanpassingen in de systeemsoftware van deze (hardware)leveranciers.
Lange tijd werd software gezien als kunst en/of wetenschap. Maar in 1983 zag IBM zich genoodzaakt om een decreet uit te vaardigen waarin ze aankondigden dat ze voortaan niet meer standaard broncode mee zouden leveren bij hun producten. Zij wilden (terecht) niet dat concurrenten de broncode zouden krijgen, zoals Japanse concurrenten. Deze aankondiging werd bekend als IBM’s object-code-only policy. In die tijd begrepen velen dat niet; de code hoorde er gewoon bij, en daarin kon men naar hartenlust aanpassen. Wat 11 procent van de meest (hele) grote klanten van IBM dan ook deed!
Het is natuurlijk niet meer van deze tijd dat je de broncode van je operating system en/of de compiler gaat aanpassen omdat er dingen zijn die je niet bevallen. In de huidige opensourcegemeenschap zie ik dat ook niet bij operating systems en belangrijke compilers.
Deze object-code-only policy gaf ook aanleiding tot het laten varen van de eis dat klanten bij aankoop van software ook de code wilden hebben. Immers, zij waren dan ook aansprakelijk als die code in verkeerde handen zou vallen. Zo ontstond er meer belangstelling voor Escrow-regelingen waarin is vastgelegd dat je over de laatste broncode van een softwarepakket kunt beschikken als een leverancier zichzelf op zou blazen. Dus dat was dan een oplossing, bijvoorbeeld toen computerbedrijf Wang in 1992 failleerde.
IBM kent open source vanuit een ver verleden, en met de aankoop van Red Hat is de cirkel weer rond: zo pakt men samen de cloud aan. Maar waar veel burgers en bedrijven zich nog onvoldoende van bewust zijn, is dat data het nieuwe goud is, en dat dat veel beter beschermd moet worden. Data staan nu al overal en nergens in de cloud, en wat doen die partijen er allemaal mee?
Begrepen de leveranciers in de jaren tachtig van de vorige eeuw de waarde van Software-as-an-Asset, het inzicht in Data-as-an-Asset groeit bij de huidige leveranciers: burgers en bedrijven die veelal goedkope of ‘gratis’ (cloud)diensten afnemen. Te gelegener tijd zullen zij zich ten volle bewust zijn van de waarde van data. Tot die tijd kunnen de Red Hats van vandaag je gemakkelijk ‘red herring’ verkopen: van Brexit tot Trump, van deepfake tot vaccinatiecomplot.
Chris Verhoef is hoogleraar informatica aan de Vrije Universiteit in Amsterdam
Dit artikel staat ook in iBestuur magazine 33
