Open Source Prothese

De operatie in Utrecht laat zien dat 3D-printen als techniek volwassen aan het worden is en welke ongekende mogelijkheden dit biedt voor de geneeskunde. Het vervangen van een schedel is een, zeker voor medische leken, verbluffende prestatie. Toch was het feit dat men in staat is een schedel te vervangen niet het enige dat opviel, wat ook opviel was het product waarmee die schedel werd vervangen: een 3D-geprinte prothese. Toch laat het voorbeeld beperkingen zien. Het UMC is een modern ziekenhuis met dito faciliteiten en middelen.

Robohand

De oprichters van e-NABLE, de ‘3d Mechanical Hand – Maker Movement’, zien die beperkingen niet. Hun gelijk wordt bewezen door het verhaal van Peregrine Hawthorn. Met 50 dollar aan materiaal weten Peregrine en zijn vader door online samen te werken in korte tijd een kunsthand voor hem te maken. Een hand die voor hem een wereld van verschil uitmaakt. De hand van Peregrine laat niet alleen de fantastische mogelijkheden van 3D-printen zien, maar laat vooral zien hoe krachtig deze techniek is als je die koppelt aan open source en aan een community.

Peregrine en zijn vader konden gebruikmaken van de ervaringen van twee onbekenden: Ivan Owen en Richard van As, een instrumentenmaker uit de VS en een timmerman uit Zuid-Afrika. Ze troffen elkaar bij toeval via internet en zetten hun kennis in om een handprothese te maken voor een klein kind. In 2012 gaven ze de ontwerpen voor hun Robohand weg als open source, zodat iedereen die een dergelijke handprothese nodig heeft er zelf één kan (laten) maken. Wat oorspronkelijk begon als een paar mensen die een kind in nood wilden helpen is in de vorm van e-NABLE uitgegroeid tot een wereldwijde beweging. Een beweging van knutselaars, ingenieurs, 3D-print-enthousiastelingen, ergotherapeuten, hoogleraren, ontwerpers, ouders, gezinnen, kunstenaars, studenten, docenten en mensen die een verschil willen maken.

Potentie

Ze bundelen hun krachten om te innoveren, te ontwerpen en op die manier een ‘helpende hand’ te bieden aan hen die het nodig hebben. Ze doen dat door onderdelen voor ze af te drukken, door een volledige prothese te bouwen of door hen te helpen om zelf een prothese te maken. Mensen over de hele wereld printen vingers en handen voor anderen die ze nooit zullen ontmoeten. Over participatiemaatschappij gesproken.

Het voorbeeld van e-NABLE en Peregrine laat zien dat wanneer je de techniek van het 3D-printen combineert met het open-sourcegedachtegoed, er een wereld van mogelijkheden opengaat. Misschien niet zo geavanceerd als het UMC heeft laten zien, maar wel met een grote impact op het leven. En dan staan we, relatief gezien, nog maar aan het begin van de ontwikkeling van het 3D-printen. Dat belooft wat voor de toekomst.

Zo kan alle energie zich richten op het helpen van anderen en niet op het voldoen aan regels

Peregrine, zijn vader en e-NABLE laten zien dat de toekomst er al is, als je elkaar maar weet te vinden. Ze laten ook zien dat de netwerken waarin mensen samenwerken veel verder gaan dan hun eigen omgeving. Ook in Nederland zijn er mensen en organisaties die een bijdrage leveren aan dit initiatief. De participatiemaatschappij gaat (ver) over landsgrenzen heen.

Het verhaal laat ook zien dat overheden geen regie (meer) hebben op wat er gebeurt. Los van de vraag of het zou lukken om daar regie op te krijgen is het maar de vraag of we dat moeten willen. Een deel van de kracht van community’s zoals e-NABLE ligt bij het ontbreken van die overheidsbemoeienis en van buitenaf opgelegde regels. De innovatieve kracht komt voort uit het feit dat iedereen ongebreideld kan voortborduren op het werk van anderen en zelf kan bepalen hoe hij bijdraagt en in welke richting de innovatie gaat. Zo kan alle energie zich richten op het helpen van anderen en niet op het voldoen aan regels.
De impact van e-NABLE in Nederland is nog beperkt. We hebben hier goede zorgverzekeringen en voorzieningen en mensen hoeven niet zelf hun prothese te maken of te betalen. Maar het systeem staat vanwege de toenemende kosten onder druk. Worden we in de toekomst ook voor een prothese naar de 3D-printshop op de hoek gestuurd?

Dit artikel is gebaseerd op een blog van Peregrine Hawthorn op opensource.com geschreven onder de Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 licentie.