Er moet nog veel gebeuren voor het op orde brengen, het ontwikkelen en het versterken van de generieke digitale infrastructuur.
Je moet weten waar je naar toe wil om nu de goede stappen te zetten. Dat is een waarheid als een koe en je vindt in managementboeken de mooiste vertalingen van dit principe. Maar je kunt je afvragen of dat uitgangspunt nog steeds geldt in het digitale tijdperk, in de informatiemaatschappij, waar we in sneltreinvaart ingroeien.
Op basis van inzichten van verschillende wetenschappers (van prof. Floridi over de vierde revolutie, prof. Klous over big data, superintelligentie, belicht door Nick Bostrom tot de Singularity University met Yuri van Geest en ‘Nooit Af’, het nieuwste boek van Martijn Aslander) proberen we ons een beeld te vormen. De eerste worp van het nieuwe Digiprogramma geeft een aanzet om richting te bepalen en omschrijft hoe de generieke digitale infrastructuur daarvoor een goede basis biedt. Uitgaande van de vraag van mensen en bedrijven, dus vanuit de maatschappelijke relevantie.
Hierbij laten we ons inspireren door goede voorbeelden binnen Nederland en daarbuiten. Dan gaat het vaak over de wijze waarop de overheid informatie en informatietechnologie ten dienste stelt van uitvoering van wetten, het tackelen van maatschappelijke problemen (van het vinden van werk tot en met criminaliteitsbestrijding) en het verbeteren van de publieke dienstverlening. Als we daarbij de verhouding tussen overheid en mensen en bedrijven ‘op zijn kop’ zetten in nieuwe concepten zoals Qiy en Trusttester, openen zich vergezichten die ons richting geven bij het ontwikkelen van de digitale infrastructuur. Het nieuwe Digiprogramma neemt ons mee in wat nodig is om de vragen uit de maatschappij centraal te stellen.
De basis op orde
In de discussie in het Nationaal Beraad (waaraan alle overheden onder mijn voorzitterschap deelnemen) is op deze aanpak verschillend, en ook kritisch gereageerd. Het is dan wel interessant te bezien of iedereen hetzelfde beeld heeft bij de richtinggevende vergezichten, maar waar het nu op aan komt is dat er een basis is van waaruit we koers kunnen zetten. In het Nationaal Beraad is besproken dat er nog veel moet gebeuren in de generieke digitale infrastructuur, wil deze ondersteunend zijn aan een modernisering van de dienstverlening en handhaving en aan de ver(der)gaande digitalisering van de overheidstaken. Dus werd er in het Nationaal Beraad aangedrongen op doorwerken aan ‘de basis op orde’, zowel op het gebied van de voorzieningen, basisregistraties en standaarden als voor wat betreft sturing en financiën. Op basis van eenduidige en transparante afspraken over digitale identiteit en authenticatie, over standaarden, over interconnectiviteit en interoperabiliteit, over het stelsel van basisregistraties en over digitale voorzieningen als Digipoort, de Berichtenbox en zo meer.
De verschillende opmerkingen verwerken we in het Digiprogramma en daarmee maken we de volgende slag om van het Digiprogramma enerzijds een inspirerend stuk te maken, en anderzijds met beide voeten op de grond te blijven en met elkaar te sturen op wat er morgen moet gebeuren. En inderdaad, er moet nog veel gebeuren, in de mêlee van belangen, aan het op orde brengen, het ontwikkelen en het versterken van de generieke digitale infrastructuur.
