Overbelaste politiemensen gaan in ICT

Volgende week spreekt de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid met minister Grapperhaus over diens ‘Voortgangsbrief politie’, die hij eind december naar de Tweede Kamer stuurde bij het beëindigen van het Aanvalsprogramma Informatievoorziening Politie. Ter voorbereiding op dat overleg waren gisteren ICT-mensen van de politie, toezichthouders, ervaringsdeskundigen en een wetenschapper opgetrommeld.

Van politiezijde werd wat wél gelukt was, graag voor het voetlicht gebracht. In 2012 ging volgens Koos Veefkind, hoofd van de Dienst ICT van het Politiedienstencentrum, negentig procent van de tijd heen met het oplossen van ICT-problemen. Men ging streven naar een verhouding van 70 procent beheer en onderhoud en 30 procent vernieuwing en staat nu op 73-27. Het aantal applicaties is teruggebracht van ‘twaalf- à dertienhonderd’ naar vierhonderd. Zes rekencentra zijn allemaal zo goed als ‘uit’. Het aantal ‘prio 1-incidenten’ is van 4000 in 2010 gereduceerd tot 380. De beschikbaarheid van ICT-voorzieningen ligt boven 99 procent. Er zijn 65.000 smartphones uitgerold met mobiele applicaties. En medewerkerstevredenheidsonderzoeken laten zien dat het rapportcijfer voor de politie-ICT van 6,3 is opgestuwd naar 6,7. De basis moest eerst op orde, aldus de boodschap, en is dat inmiddels.

Nu komt het erop aan een vernieuwslag te maken en twee primaireprocessensystemen, de Basisvoorziening Handhaving (BVH) en het opsporingssysteem Summ-IT, over te zetten naar het innovatieve OPP-platform (Operationeel Politie Proces). Twee modules (voor andere toepassingen) zijn klaar. Na drie jaar. Volgens CIO Dick Heerschop duurde dat zo lang omdat hij grote twijfels had over de keuze voor de technologie onder OPP. Die twijfels betroffen de schaalbaarheid en de vraag of voldoende expertise in huis was. Hij had ‘heel erg op de rem gestaan’, maar na zware tests is ‘de onderliggende infrastructuur onlangs vrijgegeven’. Nieuwe modules zullen sneller beschikbaar komen, verwacht hij. Wat betreft de benodigde expertise: er loopt een wervingscampagne. “We hopen enkele honderden mensen aan te trekken.” Voor elke extern ingehuurde ICT’er (momenteel zijn er 400 op een totaal van 2500) kan Heerschop ‘twee eigen medewerkers aannemen’.

‘Alles is nu ICT’

Behoefte is er niet uitsluitend aan ICT’ers, maar ook aan mensen van de werkvloer die de input voor de vernieuwing moeten leveren. Recent signaleerde de Nederlandse Politiebond een tekort van 2000 rechercheurs. Voorzitter Rob den Besten van de Centrale Ondernemingsraad sprak gisteren van een ‘overbelaste organisatie’. En Miriam Barendse, politiechef Midden-Nederland en ‘portefeuillehouder Vernieuwend Registreren/Mobiel werken‘, noemde de komende fase ‘de meest complexe’. Want anders dan werken onder de motorkap gaat het ‘een voor een’ overzetten van 800 processen uit BVH naar OPP ‘iedereen raken’. Voor het organiseren van inbreng door mensen die eigenlijk liever de straat op gaan om boeven te vangen is ‘een harde lobby’ nodig, had Barendse ervaren. “Alles is nu ICT. Je kunt dat niet meer uitbesteden aan een apart onderdeel van de organisatie. Blauw moet bij de informatievoorziening worden betrokken. Het is een technisch iets, maar er is ook een andere cultuur noodzakelijk.”

Behalve BVH en Summ-IT moeten ook de mobiele applicaties naar OPP migreren. MEOS (Mobiel Effectiever Op Straat) draait nu nog op legacy.

Barendse schat in dat het nog ‘vijf tot zeven’ jaar gaat duren voordat de nu beoogde vernieuwing is gerealiseerd. Dat is opmerkelijk, want Heerschop hield het in november in een radioprogramma nog op ‘drie tot vijf’ jaar, althans voor ‘het merendeel van de functionaliteit die in de verschillende oudere systemen zit’.

Is er een plan, met mijlpalen en budgetten? Nee, moest Barendse erkennen. “Dat is in de maak.”

vtsPN

Ronald van Raak (SP), die eerder een parlementair onderzoek naar de kosten en resultaten van de politie-ICT gerechtvaardigd noemde, wilde weten hoe het kwam dat in 2006 vtsPN (voorziening tot samenwerking Politie Nederland) van start ging met de belofte dat alles binnen afzienbare tijd goed zou komen, maar in 2012 bleek dat het niet was gelukt, waarop het Aanvalsprogramma met eenzelfde belofte werd verkocht en nu moet worden vastgesteld dat het er opnieuw niet van is gekomen. Waarom zou het in 2018 en verder dan wel gaan lukken?

Dat Veefkind zei dat de ICT-organisatie er klaar voor is, want ‘de helft heeft de afgelopen jaren al in het Aanvalsprogramma meegedraaid’, overtuigde niet echt. De vraag werd herhaald, ook door andere Kamerleden.

Een deel van antwoord kwam van Tom Rodrigues, die voorzitter was van de eind december opgedoekte Review Board. Bij de politie heerst een ‘can do’-cultuur, gericht op het oplossen van ad hoc-problemen. Bedrijfsvoering vereist echter een planmatige aanpak. Dat ‘can do’ leidde ertoe dat in het aanvalsprogramma zaken zijn aangepakt, zoals MEOS, die niet in het plan stonden. De Review Board toetste de resultaten aan de plannen en was dus de brenger van een onplezierige boodschap.

Voorzitter Gerrit van de Kamp van Politievakbond ACP (‘ervaringsdeskundige’, volgens de agenda) wees ook op het belang van wat in wezen een ‘simpele mathematische exercitie’ is: “Stick to the plan.” Arno Rutte (VVD) wilde weten wat de Kamer kon doen. Volgens Van de Kamp maximale transparantie verlangen, zeker als van plannen wordt afgeweken, en dan besluiten om iets niet te doen of extra budget fourneren.

Veel vragen ook over het OPP-platform. Is dat nu wel geschikt om de hele politiële informatievoorziening op te bouwen? Volgens Miriam Barendse zijn bij het ontwikkelen van de eerste twee modules ‘de kinderziektes opgelost, maar nog niet allemaal’. En Dick Heerschop kon na de zware recente tests geen honderd procent garantie geven. De politie neemt ‘een gecalculeerd risico’.