Overheid besteedt maildiensten uit aan Amerikaanse bedrijven

Nederlandse overheden, zogeheten ‘vitale’ bedrijven, scholen en in mindere mate zorginstellingen besteden hun maildiensten op grote schaal uit aan Amerikaanse bedrijven. 

Mail verplaatst naar Microsoft en Google

Dat blijkt uit onderzoek van de NOS naar het cloudgebruik van ruim 20.000 bedrijven, organisaties en overheden. De organisaties hebben hun eigen mailservers uitgezet en hun mail naar Microsoft en Google verplaatst. Hoewel de servers vaak in Nederland of elders in de EU staan, kan de Amerikaanse overheid daar toegang toe krijgen. Microsoft heeft verreweg de meeste e-mail in handen: dat is bij zes op de tien organisaties zo. Daaronder valt ook e-mail van de Tweede Kamer, de Eerste Kamer, de Autoriteit Financiële Markten en de Nederlandse Zorgautoriteit.

Ook de Nationale Ombudsman, het Planbureau voor de Leefomgeving en de Kamer van Koophandel zijn overgestapt op mailservers van Microsoft. En terwijl ministeries hun mail nog op eigen servers hebben staan, heeft meer dan de helft van de gemeenten de overstap naar Microsoft-servers gemaakt.

Veiligheidsrisico’s

Dat brengt risico’s met zich mee, blijkt uit een kritisch rapport van denktank Clingendael in opdracht van de AIVD, dat vrijdag uitkomt. Amerikaanse wetgeving maakt het namelijk mogelijk om mee te kijken in de data, ongeacht waar ze zijn ondergebracht, waarschuwt Clingendael. Zeker voor overheden brengt dat nationale-veiligheidsrisico’s met zich mee.

Microsoft benadrukt dat het klanten beschermt en zich aan de privacywet AVG houdt. “De wetgeving om data op te vragen heeft specifiek betrekking op uitzonderlijke omstandigheden waarin een vermoeden van een ernstig misdrijf wordt vastgesteld.” Microsoft zal zich daar “waar mogelijk” tegen verzetten, aldus het bedrijf.

Verplicht data overhandigen

Maar het bedrijf kan het niet voorkomen. “Dat het tot nu toe niet is gebeurd, zegt niet zo veel,” zegt onderzoekster Maaike Okano-Heijmans van Clingendael tegen de NOS. “Er zijn wetten die Amerikaanse bedrijven verplichten data te overhandigen.”

De relatie tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten kan veranderen. “We moeten Europese alternatieven behouden, omdat we die kunnen gebruiken voor de belangrijkste systemen en het hoogste niveau van privacy,” zegt de onderzoeker.

Nederlandse internetbedrijven

Google, Microsoft en ook Amazon hebben samen een marktaandeel van 80 procent in Nederland. Zelfs de Nederlandse internetbedrijven, waaronder KPN, gebruiken Microsoft voor hun mail. “De Nederlandse overheid geeft veel geld uit aan ICT, die zou het ook aan Europese bedrijven kunnen geven om ze sterker te maken”, stelt Okano-Heijmans.