‘Overheid heeft langetermijnstrategie nodig voor digitale autonomie’
Het Rathenau Instituut adviseert de Kamercommissie Digitale Zaken een langetermijnstrategie te ontwikkelen voor digitale autonomie. De rapporteurs doen diverse aanbevelingen in aanloop van het gesprek met de minister van Economische Zaken en Klimaat en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over Digitale infrastructuur en Economie dat dinsdagavond wordt gehouden.
Het Rathenau onderzoekt de zorgen over het verliezen sturingskracht over cruciale publieke domeinen die steeds verder digitaliseren aan de hand van een handjevol Amerikaanse techreuzen. De eerste aanbeveling is om een langetermijnstrategie voor digitale autonomie te ontwikkelen. Dit zou kunnen door doelen te stellen voor waar Nederland over 10 jaar wil staan qua digitale autonomie in publieke domeinen. Rathenau Instituut geeft daarbij aan dat het verplicht stellen van digitale autonomie voor bepaalde overheidstaken en het vitale publieke domein te overwegen valt.
Schep voorwaarden voor een alternatief aanbod
De rapporteurs geven ook aan dat het nodig is om voorwaarden voor de afname én ontwikkeling van alternatief aanbod te scheppen. Alternatieven voor techreuzen moeten een kans kunnen krijgen. Dat kan door gebruik te maken van de regelgeving uit het wetgevingspakket van de Europese Unie. Er kunnen bijvoorbeeld infrastructurele voorwaarden worden afgedwongen die gegevensuitwisseling en interoperabiliteit tussen verschillenden componenten van de digitale infrastructuur mogelijk maken.
Eigen IT-capaciteit op peil houden
Wat ook van belang kan zijn, is het op peil houden van de eigen IT-capaciteit. Door steeds meer gebruik te maken van digitale diensten van niet-Europese bedrijven worden publieke domeinen ook steeds afhankelijker van IT-expertise uit het buitenland. Volgens Rathenau is het essentieel om de eigen hoogwaardige IT- capaciteit op peil te houden met vakmensen die ook verder kunnen kijken dan de producten en diensten van techreuzen.
Inkoopeisen aanscherpen
Een andere belangrijke aanbeveling gaat over het inkopen van digitale producten en diensten. Volgens Rathenau moet digitale afhankelijkheid mee worden genomen in een integraal afwegingskader bij inkoop waarin publieke waarden als digitale autonomie, transparantie, privacy, veiligheid en duurzaamheid zijn opgenomen. Deze voorwaarden moeten afvinkbaar worden gemaakt als criterium en mogelijk als een onderdeel van de ARBIT. Rathenau vindt ook dat organisaties ondersteund moeten worden bij het maken van inkoopkeuzes. ‘Wij constateren dat organisaties niet kunnen overzien wat hun keuzes, gemotiveerd door kostenbesparing en gebruikersgemak, voor impact hebben voor het verlies aan sturingskracht in een publieke domein als geheel. Daarom is een integraal afwegingskader zo belangrijk.’
Lees meer:
