De rijksoverheid laat onderzoeken hoeveel wordt uitgegeven aan licenties van grote technologiebedrijven, zoals Microsoft, Oracle en SAP. Demissionair staatssecretaris Van Marum (Digitalisering) kondigde dit aan naar aanleiding van zorgen in de Tweede Kamer over het gebrek aan transparantie rondom ICT-uitgaven.
Eerder dit jaar meldde toenmalig minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) dat het Rijk geen volledig overzicht kon geven van de licentiekosten aan Microsoft. Kamerleden uitten hun ongenoegen over het ontbreken van concrete cijfers, onder meer tijdens het debat over de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) van afgelopen maandag.
Kritiek vanuit de Kamer
GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kathmann stelde dat het ontbreken van inzicht in licentiekosten het moeilijk maakt voor de Kamer om haar controlerende taak uit te voeren. Volgens haar worden afspraken over open standaarden en transparante inkoopprocedures niet structureel nageleefd. Ook NSC-Kamerlid Six Dijkstra waarschuwde voor oplopende uitgaven door zogeheten vendor lock-ins, waarbij organisaties moeilijk kunnen overstappen naar andere leveranciers. Hij verwees onder meer naar de politie, waar de licentiekosten sneller stijgen dan de inflatie en het beschikbare budget extra onder druk zetten.
Onderzoek en motie
Van Marum erkende dat inzicht in licentiekosten gewenst is, maar benadrukte dat het in kaart brengen van alle uitgaven complex is. Hij kondigde een quickscan aan bij de grootste softwareleveranciers, waarvan de resultaten kunnen worden meegenomen in toekomstige begrotingsverantwoording. Tijdens het debat diende Dijkstra een motie in om structureel te rapporteren over gestegen licentiekosten en de belangrijkste IT-afhankelijkheden binnen de Rijksoverheid. De staatssecretaris ontraadde de motie in de huidige vorm, maar wees erop dat het aangekondigde onderzoek naar hyperscalers zoals Microsoft, SAP en Oracle een eerste stap in deze richting is.
Andere moties
De Kamer nam maandag wel een motie over van Kamerlid Henk Vermeer (BBB). Daarin wordt de regering verzocht te garanderen dat in iedere gemeente of regio een laagdrempelige, fysieke toegang tot de digitale overheid beschikbaar blijft, bijvoorbeeld via Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) of vergelijkbare voorzieningen. De motie is bedoeld om te voorkomen dat de landelijke dekking en continuïteit van deze basisvoorziening in gevaar komt, nu de specifieke uitkering (SPUK) vanaf 2026 wordt omgezet in een decentralisatie-uitkering (DU).
Lees meer:
